Μπορεί μία, δύο, πέντε, όσες καταγγελίες για σεξουαλική παρενόχληση ή κακοποιητική συμπεριφορά, να καταλήξουν σε μικρούς ή μεγάλους διαδικτυακούς εμφύλιους; Φυσικά και μπορεί. Πολύ περισσότερο, όταν οι άνθρωποι, λόγω lockdown, περνάνε πολλές ώρες στο σπίτι τους, μπροστά από μια οθόνη υπολογιστή ή τηλεφώνου και νομίζουν ότι από ‘κει διαφεντεύουν τον κόσμο. Μπορεί όταν η γενίκευση, ο οργισμένος λόγος, το μένος χαρίζουν πολλά likes. Οταν έχει επιβληθεί μια ιδιότυπη λογοκρισία που κρεμάει στα μανταλάκια του χλευασμού ό,τι δεν ταυτίζεται απόλυτα, απόλυτα όμως, με το τρέχον αφήγημα. Ο,τι πάει ένα βήμα παραπέρα από τη γραμμική συλλογιστική του «ο αστυνόμος είναι όργανο, το μπουζούκι είναι όργανο άρα ο αστυνόμος είναι μπουζούκι». Οταν κυκλοφορεί (και χειροκροτείται) η άποψη «μια είναι η ηθική και η ηθική είμαστε εμείς» – φράση που μπαίνει άνετα στο τοπ τεν με τα αποφθέγματα του ολοκληρωτισμού.
Ναι, υπάρχει σεξουαλική βία και βία κατά των γυναικών και πρέπει να εξαλειφθεί. Με νόμους. Ομως βία εμπεριέχει και το σύνθημα «ο βιαστής είσαι εσύ» που απεύθυναν γενικά και αόριστα προς σύσσωμο το ανδρικό γένος οι συγκεντρωμένες στο Σύνταγμα ακτιβίστριες πριν από από δυο χρόνια. Βία είναι και η άποψη ότι δεν πειράζει αν η μπάλα των καταγγελιών πάρει και μερικούς αθώους, ότι «…δεν έτρεξε και τίποτα αν, μαζί με τα ξερά, καούν και μερικά χλωρά» – ειδικά μάλιστα όταν εκφράζεται από δημοσιογράφους. Βία είναι η σπίλωση ανθρώπων στο Διαδίκτυο όπου οι νόμοι της πολιτείας σκοντάφτουν στους «κανόνες της κοινότητας». Βία είναι οι «εντεταλμένες υπηρεσίες» και στημένες «διαδρομές» που δεν στοχεύουν στην ανάδειξη της αλήθειας αλλά εξυπηρετούν κομματικά ή μικροπολιτικά συμφέροντα. Και ακόμη μεγαλύτερη βία είναι να σκορπίζονται τα «ανάθεμα» σε συζύγους και παιδιά.
Ηδη, όσον αφορά στο θέμα των ημερών, ο προβολέας έχει μεταφερθεί από αυτό καθαυτό το αδίκημα (όταν βέβαια καταγγέλλεται ως αδίκημα και κατονομάζεται ο δράστης) στον τρόπο διαχείρισης και στα παραφερνάλια του. Σε ψελλίσματα τύπου «ναι, δεν έχει αποδειχθεί ότι είναι ένοχος αλλά, αν ήταν, τι;» – είναι η άλλη όψη του «τώρα το θυμήθηκε;». Εχουν αρχίσει οι ενδοεπαγγελματικοί εμφύλιοι, καλλιτεχνικοί, δημοσιογραφικοί και άλλοι. Τα μετερίζια στήθηκαν. Τα παρασκήνια του θεάτρου βράζουν. «Μαχαιρώματα», διαρροές, καρφώματα, κλίκες.
Δεν έχει νόημα να επαναλάβω την παροιμία περί δένδρου και δάσους και τι κρύβει ποιο. Σε μερικές περιπτώσεις, όπως νομίζω και στην προκειμένη, δένδρο και δάσος ταυτίζονται.
Η ηθοποιός Σάρα Γανωτή είναι μέλος του ΣΕΗ. Μαζί με τον πρόεδρο και άλλα μέλη του σωματείου, έδωσαν συνέντευξη για τα νέα και παλιά δεινά που ταλανίζουν τον κλάδο. Ανάμεσα σε άλλα η κυρία Γανωτή είπε: «…Και μέσα στην κρίση εργαζόντουσαν κάποιοι και μάλιστα πάρα πολύ καλά – βέβαια, κάποιοι αμείβονταν εξαιρετικά και οι υπόλοιποι λιμοκτονούσαν. Είναι η πρώτη φορά που υπάρχει μία απίστευτη ισότητα. Μπορεί να φιμώθηκε ο πολιτισμός, αλλά είμαστε όλοι ίσοι».
Θέλω να πιστεύω ότι η κυρία Γανωτή δεν εννοούσε αυτό που είπε. Οτι το είπε, τέλος πάντων, ειρωνικά και αυτή η ειρωνεία δεν μεταφέρθηκε στον γραπτό λόγο. Διότι δεν μπορώ να φανταστώ ότι ένα μέλος συνδικαλιστικής ένωσης – και επειδή θα υπάρχουν σε κάθε σεζόν άνεργοι ηθοποιοί – προτιμά το οριζόντιο λουκέτο προκειμένου να επιτευχθεί η πολυπόθητη ισότητα.
Θα κλείσω με ένα ανέκδοτο. Από τον χώρο του τραγουδιού αυτήν τη φορά. Μεγαλοεπιχειρηματίας κέντρων διασκέδασης θεωρούσε ότι κάποιο μέσον και κάποιο συγκεκριμένο στέλεχός του δεν προωθούσε αρκετά καλλιτέχνη εμφανιζόμενο σε μαγαζί του. Είπε λοιπόν σε στενό συνεργάτη του: «Αυτός ή ξύλο θέλει ή λεφτά. Ο,τι από τα δύο και να θέλει, φρόντισε να το πάρει».
Αυτό ως απάντηση σε κάποιους αθώους φίλους μου που αναρωτιούνται γιατί δεν υπάρχουν αντίστοιχες καταγγελίες για τον χώρο του τραγουδιού και ειδικά της νύχτας.