Το έναυσμα για την συγγραφή του συγκεκριμένου άρθρου δόθηκε μέσα από μια παλιά τηλεοπτική σειρά, που έκανε λόγο για το «τι εστί φιλία». Εμείς εδώ θα αναλύσουμε τα είδη φιλίας που υπάρχουν.

Εξαιτίας της συνεχούς έλλειψης χρόνου, της προσπάθειας να είμαστε πρώτοι παντού, ο άνθρωπος ως ανταγωνιστικό ον, και τώρα πια ένας επιπλέον παράγοντας επίδρασης στην καθημερινότητά μας, αυτός της οικονομικής κρίσης και της αναγκαιότητας να τα «βγάλουμε πέρα», μπορεί κάποιος να παρατηρήσει ότι οι συμπεριφορές των ανθρώπων αλλάζουν ή έχουν ήδη αλλάξει έναντι του περίγυρου ή και του ευρύτερου κοινωνικού περιβάλλοντος που συναναστρέφεται.

Σε κάθε εποχή οι άνθρωποι δένονται ο ένας με τον άλλο με δεσμούς αίματος, συγγένειας, φιλίας, συμφέροντος.

Η έμφυτη τάση του ανθρώπου προς την συντροφικότητα και την δημιουργία κοινωνίας, κατά τον αρχαίο Έλληνα φιλόσοφο Αριστοτέλη.

Η φιλία αποτελώντας κοινωνική αρετή είναι και αυτή που προσδίδει αξία σε κάθε κοινωνία συμβάλλοντας παράλληλα στον προσδιορισμό της ως καλής ή κακής κοινωνίας, όπως και των ανθρώπινων σχέσεων και αξιών μέσα σε αυτή.

Το λεξιλόγιο που περιγράφει την έννοια της φιλίας εμφανίζεται σε όλα τα είδη του γραπτού λόγου, λόγια ή λαϊκά, λογοτεχνικά ή χρηστικά, και αποτελείται από πλήθος συγγενικών με τη φιλία λέξεων και εννοιών, δηλωτικών αυτής.

Η έννοια της φιλίας και του φίλου

Με τον όρο φιλία νοείται η φιλική αγάπη, που διαχωρίζεται του έρωτα. Στο έργο του ο Αριστοτέλης προσδιορίζοντας την έννοια της φιλίας αναφέρεται στα εξής:

• η φιλία ως κοινωνία
• τα τρία είδη φιλίας
• η φιλία ως αμοιβαία αρετή ανδρών

Εμείς, θα παρουσιάσουμε τα είδη φιλίας που παρατηρούνται ακόμη και σήμερα.

Ο Αριστοτέλης επιχείρησε ορισμένες ψυχολογικές, ηθικές, κοινωνικές και κοσμολογικές επισημάνσεις για τον άνθρωπο και την φιλία και διαχώρισε τα τρία είδη φιλίας στα εξής:

α) Το «χρήσιμον», δηλαδή το συμφέρον, η ωφέλεια

Το πρώτο είδος φιλίας που παρατηρείται κατά τον Αριστοτέλη είναι αυτή που προκύπτει ως πρόθεση ενός ατόμου για την ωφέλειά του ή την εκμετάλλευση κάποιου κάνοντάς τον φίλο/η, όσο δηλαδή τον χρειάζεται και εξυπηρετεί τους σκοπούς και το συμφέρον του.

Όταν τα οφέλη που αποκομίζει πλέον δεν υπάρχουν, σταματά και η φιλία ανάμεσα τους. Αυτή η σχέση μπορεί να είναι αμφίδρομη ή μονομερής. Επισημαίνει ότι το είδος αυτό συναντάται κατά βάση σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας (δεν προσδιορίζεται η ηλικία επακριβώς, αλλά σίγουρα ενήλικα άτομα).

β) «ἡδύ», δηλαδή η ευχαρίστηση, όταν κάνουμε κάτι μαζί

Εδώ τα άτομα γίνονται φίλοι έχοντας ως κοινό σημείο την ηδονή ή την ευχαρίστηση επί το γενικότερο για κάτι που κάνουν από κοινού για μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο.

Οι ηδονές εμφανίζονται ως εμπόδιο για την σύναψη πραγματικής φιλίας, επειδή είναι κάτι το πρόσκαιρο, ακόμη και το στιγμιαίο μιας απόλαυσης. Συνήθως αυτού του είδους η φιλία συναντάται σε άτομα μικρότερης ηλικίας που έχουν έναν κοινό σκοπό ή ενδιαφέρον εξαιτίας των συνθηκών.

Για παράδειγμα, η συμμετοχή σε μια ομάδα, οι συμφοιτητές, ο στρατός, η συμμετοχή σε έναν σύλλογο κλπ. Αυτό που παρατηρείται στο είδος αυτής της φιλίας είναι η διάρκειά της που κρατάει όσο η απόλαυση. Είναι ξεκάθαρα επιφανειακή, πρόσκαιρη και ευμετάβλητη, βασιζόμενη στον ενθουσιασμό και όχι σε βαθιά συναισθήματα αγάπης και αμοιβαιότητας.

γ) H τέλεια φιλία

Αποτελεί αγαθό και βασίζεται στην ηθική ποιότητα των ατόμων που γίνονται φίλοι. Η τέλεια φιλία (ή, όπως αλλιώς την κατονομάζει ο Αριστοτέλης, η πλήρης, η αληθινή φιλία) δημιουργείται μεταξύ εκείνων που θέλουν το καθαυτό καλό για χάρη του φίλου τους χωρίς να προσδοκούν κάτι. Εδώ υπάρχει μια αμφίδρομη σχέση μεταξύ των φίλων, καλό με το καλό.

Παράλληλα, δεν απαιτούν. Αντιθέτως, προσφέρουν και απολαμβάνουν το χρήσιμο και το ευχάριστο για τον φίλο τους. Αυτό το είδος φιλίας μεγιστοποιεί όλα όσα επιμέρους βρίσκουμε στα άλλα είδη φιλίας.

Στο πλαίσιο αυτής της σχέσης η αγάπη που νιώθουν τα δύο μέρη είναι σταθερή, ειλικρινής και ένθερμη. Ο πραγματικός φίλος παραμένει καθ’ όλη την διάρκεια της ζωής του αυτό που είναι, διατηρώντας την φιλία αδιάβλητη και η όποια συκοφαντία ή κακεντρέχεια δεν γίνεται πιστευτή, καθώς οι φίλοι διαρκώς φροντίζουν να καλλιεργούν και να τελειοποιούν τον εαυτό τους αποφεύγοντας τις μικροπρεπείς πράξεις. Συνοπτικά, λοιπόν, τα ανωτέρω συνιστούν τη φιλία κατά τον Αριστοτέλη.

Αυτό που θα συνειδητοποιήσει κάποιος είναι πως έχει υπάρξει, ίσως, φίλος ως προς τη δική του προσέγγιση με άλλα άτομα, θέτοντας εξαρχής στο μυαλό του το πλαίσιο της φιλίας που εν τέλει την οδηγεί σε ένα από τα πιο πάνω είδη.

Όμως, θα αντιληφθεί ότι τον έχουν κάνει φίλο και άτομα που προσέγγιζαν το είδος της φιλίας μαζί του με βάση το δικό τους σκεπτικό ή πλαίσιο οδηγούμενοι και εδώ στην παραπάνω διάκριση του είδους της φιλικής σχέσης.

Ίσως τώρα είναι περισσότερο ξεκάθαρο να καθοδηγήσουμε τον εαυτό μας στην αναζήτηση του είδους της φιλίας που επιδιώκουμε και τελικά να διαπιστώσουμε αν πραγματικά θεωρούμαστε φίλοι με κάποιους ή από κάποιους.

Από την άλλη, μπορούμε να ξεδιαλύνουμε στο κοινωνικό, επαγγελματικό και οποιοδήποτε άλλο περιβάλλον μας του πραγματικούς μας φίλους. Διότι, όπως έλεγε και ο Επίκουρος: «Από όλα αυτά, με τα οποία η σοφία συντελεί στην ευτυχία όλης της ζωής, πολύ πιο σημαντικό είναι η απόκτηση της φιλίας».

Η ομάδα αρθρογραφίας: Your e-articles

Πηγή – https://www.yourearticles.com