Το “Μόνος στο σπίτι” είναι μία ταινία για όλη την οικογένεια, η οποία συνήθως προβάλλεται τα Χριστούγεννα και η τηλεθέαση φτάνει στα ύψη.
Ο μεγάλος της πρωταγωνιστής, ο μικρός αυτός σίφουνας Κέβιν ΜακΚάλιστερ, έχει δηλώσει επανειλημμένως στην πραγματική του ζωή ως Μακόλεϊ Κάλκιν πως αποφεύγει να τη βλέπει όταν σκοντάφτει πάνω της.
Τρεις δεκαετίες έχουν περάσει από κείνη τη 16η Νοεμβρίου 1990, όταν βγήκε στις αίθουσες η ταινία με την οικογένεια που ξεχνά στο σπίτι ένα από τα παιδιά της, φεύγοντας για διακοπές στη Γαλλία.
Η επιτυχία της δεν ήταν βέβαια καθόλου τυχαία. Είναι άλλη μια δουλειά του κορυφαίου Τζον Χιουζ, του ανθρώπου που πήρε την αμερικανική κωμωδία από το χέρι και την έφτασε σε πρωτόγνωρα επίπεδα, και αρμονική συνεργασία μάλιστα με τον Κρις Κολόμπους, που θα γινόταν εμβληματικός σκηνοθέτης κατόπιν. Το «Home Alone» γέννησε και τη δική του καριέρα, αλλά και του Κάλκιν, που θα γινόταν το παιδί-θαύμα της μεγάλης οθόνης.
Κι αν την έχουμε δει αμέτρητες φορές και νομίζουμε ότι τα ξέρουμε όλα, υπάρχουν παραλειπόμενα που μπορεί να μην γνωρίζετε για μία από τις μεγαλύτερες και καλύτερες ταινίες του είδους.
Το κωμικό και τρυφερό ταυτοχρόνως «Uncle Buck» βγήκε το 1989. Πλάι στον πάντα υπέροχο Τζον Κάντι έπαιζε και ο μικρούλης Μακόλεϊ Κάλκιν. Ήταν μια δουλειά του Τζον Χιουζ, σε σενάριο και σκηνοθεσία εδώ, και ήταν κατά τα γυρίσματά της που συνέλαβε το φαινόμενο του αμερικανικού σινεμά την ιδέα για το «Μόνος στο Σπίτι».
Ο γκαφατζής θείος και αθεράπευτος εργένης που σέρνεται να προσέξει για ένα διάστημα τα ανίψια του ήταν η στιγμή «εύρηκα» για τον Χιουζ. Και μιας και ήταν ο Χιουζ, φρόντισε να βάλει στο «Home Alone» και μια σκηνή που να παραπέμπει στο «Uncle Buck».
Εκεί ο χαρακτήρας που υποδύεται ο Μακόλεϊ ανακρίνει μια babysitter μέσω μιας θυρίδας για τα γράμματα. Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και στο «Home Alone», όταν ο ΜακΚάλιστερ συνομιλεί με τον κακοποιό Μαρβ Μέρτσαντς (Ντάνιελ Στερν) μέσα από το πορτάκι του σκύλου.
Σύμφωνα μάλιστα με τον γιο του αξέχαστου Τζον Χιουζ, Τζέιμς, ο πατέρας του έγραψε το σενάριο του «Μόνος στο Σπίτι» σε λιγότερο από 10 μέρες. Η οικογένεια ήταν να ταξιδέψει πράγματι στην Ευρώπη και, επηρεασμένος από τον Θείο Μπακ, έγραψε μια τέτοια ιστορία.
«Δύο εβδομάδες αργότερα, επιστρέφοντας στο σπίτι μας, επανεξέτασε την υπόθεση: Τι θα γινόταν αν ξεχνούσαμε πίσω μας ένα από τα παιδιά;», αποκάλυψε το 2015 ο Τζέιμς σε άρθρο του στο περιοδικό «Chicago», «μέσα στις επόμενες 9 μέρες, είχε ολοκληρώσει την πρώτη εκδοχή του Home Alone».
Τις τελευταίες 44 σελίδες του σεναρίου τις ολοκλήρωσε μάλιστα μέσα σε 8 ώρες, κατά τον γιο πάντα. Γιατί δεν τη σκηνοθέτησε κιόλας, όπως έκανε συνήθως δηλαδή, παρά κράτησε μόνο τη θέση του παραγωγού, αυτό δεν είναι γνωστό.
Γνωστό είναι πάντως πως ήταν πανευτυχής ο Χιουζ, θεωρούσε την ταινία «πραγματικό του παιδί», όπως είπε ο Τζέιμς. Τον έφερνε εξάλλου στο δικό του έδαφος, το Σικάγο, αλλά και πλάι σε δύο ανθρώπους που είχε αγαπήσει πολύ. Τον Τζον Κάντι και τον Μακόλεϊ Κάλκιν.
Όσο για τον Τζον Κάντι, ολοκλήρωσε όλες τις σκηνές του σε μία μέρα. Σε 23 ώρες συνεχόμενων γυρισμάτων, για να είμαστε ακριβείς.
Παρά ταύτα, αυτό δεν σταμάτησε τον σκηνοθέτη Κρις Κολόμπους να περάσει τουλάχιστον 100 πιτσιρίκια από οντισιόν για τον ρόλο. Ο Χιουζ του έλεγε βέβαια πως άδικα το παλεύει, δεν θα έβρισκε καλύτερο από τον Κάλκιν και είχε προφανώς δίκιο.
Όσο για τον άπειρο Κολόμπους, που είχε μόλις δύο ταινίες στο ενεργητικό του, ήταν το φιλμ που θα τον έστελνε στην κορυφή. Στην ταινία συνεργάστηκε μάλιστα με τον Τζον Γουίλιαμς για τη μουσική, τον θρύλο των «Star Wars» και των 52 υποψηφιοτήτων για Όσκαρ.
Οι δυο τους θα ξαναδούλευαν μαζί στα δύο πρώτα «Χάρι Πότερ».
Θυμάστε τον ξάδερφο του Κέβιν, τον Φούλερ, που έχει την κακιά συνήθεια να βρέχει το κρεβάτι του; Είναι ο αδερφός του Μακόλεϊ, ο Κίραν! Ήταν και γι’ αυτόν και το αρχιμήδειο σημείο μιας εντυπωσιακής πορείας στο Χόλιγουντ, που κατέληξε το 2019 και 2020 με υποψηφιότητες για Χρυσή Σφαίρα.
Το γεγονός ότι τον πέρασε από οντισιόν ο Κολόμπους για τον ρόλο, του δίδαξε μάλιστα ένα πολύτιμο μάθημα. Ο Κολόμπους, που έχει γράψει το σενάριο για τα «Γκρέμλινς» (1984) και «Goonies» (1985), θα γινόταν τελικά μια από τις σταθερές επιλογές του Χόλιγουντ για σκηνοθεσία οικογενειακών ταινιών.
Και, όπως έχει πει, ένα από τα μαθήματα που πήρε από το «Home Alone» είναι πως ήταν συμφωνείς να δουλέψεις με ένα παιδί ηθοποιό, συμφωνείς επίσης να δουλέψεις και με την οικογένειά του.
«Ήμουν πολύ νεότερος και πραγματικά πολύ αφελής όταν σκεφτόμουν για τα οικογενειακά περιβάλλοντα», είπε ο Κολόμπους στον Guardian το 2013, «δεν ξέραμε και πολλά για την οικογένεια σε εκείνο το σημείο. Όσο γυρίζαμε όμως, μαθαίναμε περισσότερα. Οι ιστορίες τους ήταν συγκλονιστικές. Είχα προσλάβει ένα παιδί που είχε μια πραγματικά προβληματική οικογενειακή ζωή».
Και είχε δίκιο. Το 1995 οι γονείς του Μακόλεϊ, που δεν ήταν ποτέ παντρεμένοι, επιδόθηκαν σε μια μακρά, εξόχως δημόσια και πολύ πικρόχολη δικαστική διαμάχη για την περιουσία του γιου τους.
Στο πρώτο Σαββατοκύριακο της προβολής του, το φιλμ γέμισε ασφυκτικά τις αμερικανικές αίθουσες, φέρνοντας στο box office ακριβώς 17.081.997 δολάρια (από 1.202 κινηματογράφους). Η ταινία διατήρησε την πρώτη θέση για 12 εβδομάδες και παρέμεινε στο εισπρακτικό Τop 10 μέχρι και τον Ιούνιο της επόμενης χρονιάς. Φέρνοντας πίσω 285.761.343 δολάρια.
Εννοείται πως ήταν η μεγαλύτερη εμπορική επιτυχία του 1990, κι έτσι μπήκε στα Παγκόσμια Ρεκόρ Γκίνες, ως η μεγαλύτερη εισπρακτική κωμωδία της Αμερικής. Όπου και παρέμεινε ως το 2017, όταν την έριξε από τον θρόνο της το κινεζικό blockbuster «Never Say Die».
Ήταν τέτοια η επιτυχία του που όχι μόνο έθεσε νέα πρότυπα επιτυχίας για το Χόλιγουντ, αλλά πρόσθεσε και μια λέξη στο άτυπο λεξικό του. Σύμφωνα με τον οσκαρικό σεναριογράφο Γουίλιαμ Γκόλντμαν, μια ταινία μπορούσε πια να είναι «Home Aloned», κάτι που σήμαινε πως υπέφερε στα ταμεία εξαιτίας της αδιανόητης πορείας του «Home Alone».
Την ίδια στιγμή, ήταν και ένας σωστός θρίαμβος της τοποθέτησης προϊόντων. Κάτι που γινόταν βέβαια κατά κόρον στις χολιγουντιανές ταινίες κατά τα 90s, εδώ ωστόσο μιλάμε για μια ταινία με σπόνσορες στα πάντα.
Βλέπουμε (και ακούμε) την Pepsi πάρα πολλές φορές, όπως κάνουμε και για μια σειρά ακόμα από μάρκες, από την American Airlines και το Playboy μέχρι τα Tide, Tropicana, Kraft και ένα σωρό ακόμα.
Εύκολο, ένα. Το «Home Alone 2» του 1992, θα πει κανείς, όπου όλοι σχεδόν από την πρώτη ταινία επιστρέφουν, με τον Κολόμπους να σκηνοθετεί ξανά ένα σενάριο του Χιουζ. Ο Μακόλεϊ μάλιστα, που πήρε 110.000 δολάρια για το πρώτο, τώρα διαπραγματεύτηκε σκληρά και αμείφθηκε με 4,5 εκατ. δολάρια.
Το «Home Alone» είναι ωστόσο franchise, έχοντας 4 sequels, 3 video games, 2 επιτραπέζια, ένα μυθιστόρημα, αλλά και μια ολόκληρη σειρά παιδικών παιχνιδιών.
Το «Home Alone 3» βγήκε το 1997 με εντελώς διαφορετικούς ηθοποιούς αλλά και πλοκή, παραμένοντας ωστόσο σε σενάριο Χιουζ. Το τέταρτο («Home Alone 4») βγήκε ως τηλεταινία το 2002 και ένα πέμπτο έπαιξε αποκλειστικά στο ABC το 2012.
Στο Νο 671 της λεωφόρου Λίνκολν, στο προάστιο του Σικάγο, Winnetka, βρίσκεται το περίφημο σπίτι των ΜακΚάλιστερ. Είναι μια κατοικία 5 υπνοδωματίων που αρκετά τμήματά της έχουμε δει στο φιλμ. Το σπίτι έγινε πόλος έλξης τουριστών και τρανό ορόσημο. Όταν οι ιδιοκτήτες του, John και Cynthia Abendshien, είπαν να το πουλήσουν το 2012, έπιασαν πάνω από 1,5 εκατ. δολάρια.
Το είχε διαλέξει ο ίδιος ο Κολόμπους, σύμφωνα με το αφιέρωμα που έχει φτιάξει στο περίφημο σπίτι η «Chicago Tribune».
Το 2017 μάλιστα το Bloomberg ανέφερε πως η γειτονιά που βρίσκεται το σπίτι είχε σκαρφαλώσει στις 10 ακριβότερες σε όλες τις ΗΠΑ. Ένα μέρος της ταινίας γυρίστηκε σε κάποια δωμάτια του σπιτιού και τα υπόλοιπα πλάνα έγιναν στο στούντιο.
Όλη η ταινία γυρίστηκε μάλιστα αποκλειστικά στο Σικάγο. Ακόμα και τα πλάνα από το αεροδρόμιο Ορλί στο Παρίσι είναι γυρισμένα σε άλλο τμήμα του Διεθνούς Αεροδρομίου του Σικάγο.
Ούτε να ακούσει δεν ήθελε ο μεγάλος χολιγουντιανός σταρ για έναν τέτοιο ρόλο, κάνοντάς τον πάσα στον Τζο Πέσι, που τον αποθέωσε.
Αλλά και ο Πέσι δεν ήταν συνηθισμένος να κάνει οικογενειακές ταινίες. Σε μαφιόζικα έπαιζε και ο Κολόμπους αποκάλυψε μάλιστα πως στα γυρίσματα του ξέφευγαν πολλά «γαλλικά» και προσπαθούσαν να περιορίσουν το άσχημο λεξιλόγιό του.
Όπως έχει πει μάλιστα, για να δώσει μια πραγματικά καλή ερμηνεία, ο Τζο Πέσι απέφευγε τον μικρό Μακόλεϊ στα πλατό, ώστε να μην τον συνηθίσει ο πιτσιρικάς και να τον φοβάται πράγματι στα γυρίσματα.
Ακόμα και ουλή απέκτησε ο Μακόλεϊ από τον Πέσι, στην προσπάθεια του τελευταίου να δώσει τον καλύτερό του εαυτό. «Στο πρώτο ‘‘Home Alone’’, με κρέμασαν σε μια κρεμάστρα για παλτό και ο Πέσι είπε «θα σου κόψω με τα δόντια όλα τα δάχτυλα, ένα τη φορά», θυμόταν ο Κάλκιν, «και σε μια από αυτές τις πρόβες, με δάγκωσε, μου έβγαλε το δέρμα».
Σε συνέντευξη το 2004 στο «Rule Forty Two», έδειξε μάλιστα το σημάδι στο χέρι του.
Στην πραγματική ζωή, ο Χάρι και ο Μαρβ μπορεί να μην επιβίωναν από όσα τράβηξαν στα χέρια του μικρού δαίμονα στο φιλμ. Οι Υγροί Ληστές πέρασαν τα πάνδεινα από τον 8χρονο και μάλλον δεν θα την έβγαζαν καθαρή αν όλα αυτά ήταν αλήθεια.
Σε αυτό κατέληξε το 2012 ο γιατρός Ryan St. Clair, ο οποίος διέγνωσε με ιατρικούς όρους τα πιθανά τραύματα που θα άφηνε στους διαρρήκτες κάθε βάσανο που πέρασαν.
Από «συντριπτικά κατάγματα» μέχρι «σοβαρές παραμορφώσεις» έκανε λόγο ο γιατρός, μιλώντας ακόμα και για μεταμόσχευση οργάνων που θα χρειάζονταν για να επιβιώσουν.
Θυμάστε τη σκηνή που ο Κέβιν βάζει την ταραντούλα του αδερφού του στο πρόσωπο του Μαρβ; Ο Ντάνιελ Στερν συμφώνησε να είναι αληθινή η αράχνη, φτάνει να ολοκλήρωναν το πλάνο σε μία λήψη.
Για να μην τρομάξει μάλιστα την αράχνη, έκανε τους μορφασμούς του ανείπωτου φόβου χωρίς να βγάζει άχνα από το στόμα του. Τα ουρλιαχτά του προστέθηκαν αργότερα. Ήταν αναμφίβολα μια από τις πιο αξιομνημόνευτες σκηνές της ταινίας.
Θυμάστε την ασπρόμαυρη γκαγκστερική ταινία που παίζει στο «Μόνος στο Σπίτι» και μοιάζει να έχει βγει από μαφιόζικο φιλμ του Τζέιμς Κάγκνεϊ της δεκαετίας του 1930; Δεν είναι αληθινή.
Το «Angels With Filthy Souls» που παρακολουθεί ο Κέβιν ήταν μια δουλειά που γυρίστηκε αποκλειστικά για το «Home Alone», επιστρατεύοντας τον Ραλφ Φούντι να παίξει τον στερεοτυπικό μαφιόζο των 30s. Έχει βέβαια αναφορές στην πραγματική ταινία του 1938 «Angels with Dirty Faces».
Παρά το γεγονός ότι πρόκειται για παρωδία που διαρκεί μόλις 1 λεπτό και 20 δευτερόλεπτα, είναι πραγματικά αληθοφανέστατη. Στο «Home Alone 2», το sequel του «Home Alone», βλέπουμε και το sequel του ψεύτικου γκαγκστερικού.
«Angels with Even Filthier Souls» το λένε πια και παίζει ξανά ο Φούντι.
Καμιά ταινία δεν είναι πραγματικά μεγάλη χωρίς τη δική της θεωρία συνωμοσίας. Αν μιλάμε για το «Home Alone», ο Έλβις Πρίσλεϊ είναι ζωντανός (παρά το γεγονός ότι πέθανε το 1977) και κάνει ένα πέρασμα από την ταινία.
Ο Βασιλιάς ζει δηλαδή και λειτούργησε ως κομπάρσος στην ταινία. Αυτό πίστεψαν μαζικά πολλοί άνθρωποι που έχουν θεωρίες για εναλλακτικέ φινάλε για το τι απέγινε ο Έλβις και παραθέτουν έκτοτε το «Μόνος στο Σπίτι» για να πείσουν.
Αν προσέξετε τη σκηνή που η μαμά του Κέβιν τσακώνεται με την υπάλληλο στο αεροδρόμιο, θα δείτε έναν άντρα με μούσι, ζιβάγκο και παλτό. Είναι ο Έλβις Πρίσλεϊ!
Δεν είναι, αν πρέπει να το πούμε, είναι ο Gary Grott, ένας κομπάρσος που έχει εμφανιστεί σε αρκετές ταινίες του Κολόμπους.
