Κρίσιμο είναι το φθινόπωρο για τα έργα μετρό σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Διά της αναβολής στη μια περίπτωση και της επιτάχυνσης στην άλλη, το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) δρομολογεί τις εξελίξεις, αναδεικνύοντας την ανάγκη να μπει «στοπ» στη μετατροπή των διαγωνισμών για μεγάλα έργα υποδομών σε μαραθωνίους προσφυγών. Η κατασκευή της πρώτης φάσης της Γραμμή 4 και η ολοκλήρωση της βασικής γραμμής στη Θεσσαλονίκη με την επέκταση προς Καλαμαριά θα κρατήσουν αναμμένες τις μηχανές των κατασκευών, μέχρι να ωριμάσουν μακροπρόθεσμα νέες επεκτάσεις για τις οποίες αναγκαίο… καύσιμο αποτελεί η εξασφάλιση χρηματοδότησης.
Η παύση «δικαστικού» πυρός εκ μέρους και των δύο διεκδικητών της Γραμμής 4, τμήμα Αλσος Βεΐκου – Γουδή, φέρνει ως τις αρχές Νοεμβρίου την επόμενη φάση, που είναι η αποσφράγιση των οικονομικών προσφορών. Η αναβολή από το ΣτΕ για τα τέλη Ιανουαρίου της εκδίκασης των προσφυγών των δύο μνηστήρων πάτησε ουσιαστικά το κουμπί για την απόσυρσή τους, ανοίγοντας τον δρόμο για την ολοκλήρωση του διαγωνισμού, προϋπολογισμού 1,8 δισ. ευρώ, που μετρά πάνω από 3 χρόνια στον αέρα.
Εξάλλου, με την έγκριση από το ΔΣ της Αττικό Μετρό του νέου πρακτικού αξιολόγησης των τεχνικών προσφορών, οι αιτήσεις ακύρωσης που είχαν καταθέσει έμειναν χωρίς αντικείμενο. Ομως η μέχρι σήμερα εξέλιξη των πραγμάτων έχει δείξει ότι σε τέτοιου μεγέθους και βαρύτητας για την οικονομική επιβίωση των ίδιων των επιχειρήσεων διαγωνισμό τίποτα δεν είναι αυτονόητο.
Μετά τη μη κατάθεση ενστάσεων κατά του νέου πρακτικού της Επιτροπής Διαγωνισμού, οι συμμετέχοντες έχουν τη δυνατότητα να καταθέσουν αίτηση ακυρώσεως στο ΣτΕ (περίπου ως τέλη Νοεμβρίου), όμως εφόσον έχουν χάσει την προδικαστική προσφυγή, σύμφωνα με πηγές της Αττικό Μετρό, η διαδικασία του διαγωνισμού δεν αναστέλλεται. Βεβαίως δεν μπορεί να αποκλειστεί η προσφυγή στην επόμενη φάση του, αν και θεωρείται λιγότερο πιθανή για εταιρείες τέτοιου προφίλ.
Γρήγορα βήματα ακολουθούν την απόφαση αρχικά της κοινοπραξίας με επικεφαλής την ΑΚΤΩΡ να αποσύρει την προσφυγή της, την οποία ακολούθησε μέσα στην εβδομάδα και το αντίπαλον δέος υπό την ΑΒΑΞ. Οι διαδικασίες για την ολοκλήρωση της φάσης της τεχνικής αξιολόγησης θα τρέξουν, προκειμένου μέσα στο επόμενο 15ήμερο να ανοίξουν οι οικονομικές προσφορές, που θα κρίνουν και τον νικητή. Την ανάδειξη προσωρινού αναδόχου θα ακολουθήσει η αποστολή της σύμβασης στο Ελεγκτικό Συνέδριο για να πάρει κατόπιν τον δρόμο για τη Βουλή. Εφόσον δεν προκύψουν εμπλοκές, στο πρώτο τρίμηνο του 2021, μπορούν να πέσουν οι υπογραφές.
Ημέρα-«κλειδί» για το μεγαλύτερο αγκάθι στην ολοκλήρωση της βασικής γραμμής της Θεσσαλονίκης, τον σταθμό «Βενιζέλου», είναι η 6η Νοεμβρίου 2020. Ημέρα εκδίκασης (μετά από επίσπευση) των τριών προσφυγών που έχουν κατατεθεί στο ΣτΕ κατά της υπουργικής απόφασης που επικύρωσε τη θετική γνωμοδότηση του ΚΑΣ για τη λύση της απόσπασης και επανατοποθέτησης. Η νομολογία που θα προκύψει επί της κατ’ αρχήν τεκμηρίωσης της λύσης θεωρείται πως θα θωρακίσει την πορεία του έργου, παρά το γεγονός ότι οι αντιδρώντες έχουν ξεκαθαρίσει ότι θα προσφεύγουν ενάντια σε κάθε απόφαση του ΚΑΣ.
Επί των εργασιών, η επιδομή όπου θα τρέχουν οι driverless συρμοί ολοκληρώθηκε τον περασμένο μήνα, το σύνολο της βασικής γραμμής αναμένεται να ηλεκτροδοτηθεί ως τα Χριστούγεννα, ενώ ξεκίνησαν και οι ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις.
Με την «Αγίας Σοφίας» να προχωρεί με καλούς ρυθμούς, το στοίχημα είναι πια η «Βενιζέλου», όπου σε έναν μήνα περίπου ολοκληρώνονται οι διαφραγματικοί τοίχοι της νότιας εισόδου και εκτιμάται ότι ως τότε θα έχουν τελειώσει και οι πάσσαλοι στη βόρεια είσοδο, προκειμένου να ξεκινήσουν οι αρχαιολογικές εργασίες στο επίπεδο του δρόμου.
Με το συμφωνημένο πια με τον ανάδοχο χρονοδιάγραμμα για λειτουργία του μετρό τον Απρίλιο του 2023, που αποτελεί και πρωθυπουργική δέσμευση, θα πρέπει ως τέλος του 2021 να έχουν εκτελεστεί όλες οι εργασίες που θα επιτρέψουν την έναρξη των δοκιμαστικών δρομολογίων στις αρχές του 2022.
«Κλειδί» για να βγει το φιλόδοξο κατά κοινή ομολογία χρονοδιάγραμμα αποτελεί η πορεία των αρχαιολογικών εργασιών στη «Βενιζέλου», διότι πέρα από τις ανασκαφές στις εισόδους χρειάζεται να ολοκληρωθεί η απόσπαση των ευρημάτων για να προχωρήσουν οι ανασκαφές κάτω από το επίπεδο των αρχαιοτήτων.
Αυτή την περίοδο γίνονται τα απαραίτητα βήματα που θα οδηγήσουν ως τον Απρίλιο του 2021 στην υπογραφή της συμπληρωματικής σύμβασης με τον ανάδοχο για την κατασκευή του σταθμού της «Βενιζέλου» βάσει της νέας λύσης. Ηδη δουλεύεται ο ανακεφαλαιωτικός πίνακας. Η μελέτη της Αττικό Μετρό για την κατασκευή πρόκειται να διαφοροποιηθεί σε σχέση με τη συμβατική. Υπενθυμίζεται ότι ως σήμερα οι ανασκαφές έχουν στοιχίσει 135 εκατ. ευρώ και έχουν γίνει τρεις συμπληρωματικές συμβάσεις για τα αρχαιολογικά.
Η ενίσχυση του δικτύου στα νότια του Λεκανοπεδίου, με δεδομένο ότι ο νέος ο πόλος ανάπτυξης στο Ελληνικό θα δημιουργήσει κυκλοφοριακή επιβάρυνση, φέρνει σε προτεραιότητα την ανάγκη σχεδιασμού της σύνδεσης με το Κέντρο Πολιτισμού Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Ο δρόμος όμως είναι μακρύς, ξεκινώντας από την επιλογή (βάσει σύνθετων κυκλοφοριακών μοντέλων) της βέλτιστης διαδρομής, εξετάζοντας εναλλακτικές όπως επέκταση του Ηλεκτρικού από τα Πετράλωνα διά μέσου της Καλλιθέας ή διακλάδωση της Γραμμής 2 πιθανώς από Συγγρού – Φιξ.
Οσο για την επέκταση της Γραμμής 2 προς τη Γλυφάδα, με 2 ή 3 σταθμούς μέσω Ανω Γλυφάδας, έρχεται σε επόμενη φάση. Η διερεύνηση πάντως των δύο επεκτάσεων ανατέθηκε στα μέσα Μαΐου από την Αττικό Μετρό, έναντι ποσού 17.500 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ). Βεβαίως για να τεθεί κάθε μία σε τροχιά υλοποίησης, με τον αναγκαίο χρόνο να προσδιορίζεται στα 3-4 χρόνια, θα απαιτηθούν πολλά βήματα, ξεκινώντας από τη δημοπράτηση προκαταρτικών μελετών, με την ωρίμαση να επιδιώκεται εντός της επόμενης προγραμματικής περιόδου 2021-2027.
Οσον αφορά δε τη Γραμμή 4, η οποία σε πλήρη ανάπτυξη θα εκτείνεται από την Πετρούπολη ως την Εθνική Οδό, με συνολικό μήκος 38,2 χλμ. και 35 σταθμούς, άμεση πρόκληση είναι η ένωση της πρώτης φάσης «Αλσος Βεΐκου – Γουδή» με την Εθνική Οδό και το υφιστάμενο δίκτυο της Γραμμής 1 προς Κηφισιά. Προϋπόθεση βεβαίως είναι να ξεκινήσει το βασικό έργο, η κατασκευή του οποίου ορίζεται μεν στα 8 χρόνια, δεν θα είναι όμως περίεργο ένα τόσο απαιτητικό κατασκευαστικό αντικείμενο, που θα γεμίσει εργοτάξια ευαίσθητες περιοχές του κέντρου της πόλης, να χρειαστεί πάνω από 12ετία.
Ολγα Κλώντζα
