Απολογισμός; Ναι απολογισμός. Ένας χρόνος λοιπόν. Με Covid-19 αλλά και ταινίες που χαράχτηκαν στη μνήμη. Αυτές οι δέκα που αγαπώ. Με υποκειμενικά κριτήρια. Φυσικά. Και αν «παραστράτησα» δεν φταίω εγώ. Έτσι τις είδα, έτσι τις ξεχώρισα. Το ίδιο και με τις σειρές. Έχουμε και λέμε λοιπόν.

Μερικές πρώτες παρατηρήσεις. Ένα λοιπόν. Πού θα τις βρω; Κάπου υπάρχουν. Όπως, λόγου χάριν στο Cosmote TV. Όσοι διαθέτουν ας ρίξουν μια ματιά στον «Εξαφανισμένο». Πολλές «κυκλοφορούν» εναερίως. Πειρατικά; Μπορεί

Δύο λοιπόν. Ανάμεσά τους και μία Made in Greece. Με τίτλο «Απόστρατος». Ο σκηνοθέτης Ζαχαρίας Μαυροειδής με υπόσχεση επιστροφής. Για κάτι ακόμα καλύτερο. Ποια τα πλεονεκτήματά του; Το σενάριο και η ερμηνεία του Μιχάλη Σαράντη.

Τρία λοιπόν. Η λίστα του Top 10 ταινιών έτυχε να είναι πλουραλιστική. Γεωγραφικά. Ας πούμε. Οι ΗΠΑ με τέσσερις επιλογές. Όμως και Ιράν, και Αργεντινή και Γαλλία και Ισπανία. Και Ελλάδα. Από παντού. Παγκοσμιοποίηση του Σινεμά. Λογικό.

Τέσσερα λοιπόν. Στις καλύτερες δέκα έχω συμπεριλάβει και την εντελώς πρόσφατη Αμερικανική παραγωγή «Mank». Είναι ασπρόμαυρη. Είναι εποχής. Είναι του Ντέιβιντ Φίντσερ (Seven, Zodiac, Gone Girl). Και είναι στο Netflix. Οπωσδήποτε.

Πέντε λοιπόν. Τα κριτήρια. Ο «Φάρος» λόγω φωτογραφίας και ατμόσφαιρας. Ο «Απόστρατος» λόγω σεναρίου. Ο «Ακαταμάχητος» λόγω πλοκής και ειρωνείας. Το «6.5 εκτός ελέγχου» λόγω Ιρανικής ιδιαιτερότητας. «Το κόλπο του αιώνα» λόγω ευφυέστατου στρατηγήματος. Το «Eμείς οι δύο» λόγω καρδιάς. Μεγάλης καρδιάς. «Ο εξαφανισμένος» λόγω σκηνοθεσίας. Το «Κατηγορώ» λόγω ακαδημαϊκής, στέρεης αφήγησης. Το «1917» λόγω τεχνικού επιτεύγματος. Και το «Mank» λόγω πληρότητας.

Έξι και τέλος. Οι περισσότερες με υποδειγματικές, ερμηνευτικές, επιδόσεις. Όπως Γουίλεμ Νταφό και Ρόμπερτ Πάτινσον (Φάρος). Όπως Μιχάλης Σαράντης (Απόστρατος). Όπως Ντιέγκο Περέτι και Γκιγιέρμο Φραντσέλο (Το κόλπο του αιώνα). Όπως το θηλυκό δίδυμο Μαρτίν Σεβαλιέ και Μπάρμπαρα Σούκοβα (Εμείς οι δύο). Όπως Μάρτα Νιέτο (Εξαφανισμένος). Όπως Λουί Γκαρέλ και Ζαν Ντεζουρντέν (Κατηγορώ). Και όπως ο ογκόλιθος Γκάρι Όλντμαν (Mank).

Η πλήρης λίστα από τα κάτω (το 10) μέχρι το ρετιρέ No 1

10. «Ο φάρος» (The Lighthouse)-Σκ. Ρόμπερτ Εγκερς—ΗΠΑ—Βαθμολογία=6

9. «Απόστρατος» – Σκ. Ζαχαρίας Μαυροειδής—Ελλάδα-Βαθμολογία=7

8. «Ακαταμάχητος» (Irresistible), Τζον Στιούαρτ-ΗΠΑ—Βαθμολογία=7

7. «6.5 Εκτός ελέγχου» ( Metri Shesh Va Nim) Σκ. Σαέντ Ρουσταγί-Ιράν—Βαθμολογία=8

6. «Το κόλπο του αιώνα» (El Robo del Siglo) Σκ. Αριέλ Γουϊνογκράδ-Αργεντινή—Βαθμολογία=8

5. «Εμείς οι δύο» (Deux)- Σκ. Φίλιπο Μενεγκέτι-Γαλλία—Βαθμολογία=8

4. «Ο εξαφανισμένος» (Madre)-Σκ. Ροντρίγκο Σορογκαγιέν-Ισπανία, Γαλλία—Βαθμολογία=8

3. «Κατηγορώ!» (J’ accuse)–Σκ Ρόμαν Πολάνσκι –Γαλλία—Βαθμολογία=8

2. «1917»-Σκ Σαμ Μέντες—Αγγλία, ΗΠΑ—Βαθμολογία=9

1. «Mank»–Σκ. Ντέιβιντ Φίντσερ-ΗΠΑ, Αγγλία—Βαθμολογία=9

ΣΕΙΡΕΣ

Εξηγώ για να μην παρεξηγηθώ. Σε αυτή τη λίστα έχω περιλάβει σειρές ανεξαρτήτως ηλικίας. Εννοώ χρόνο παραγωγής. Χάριν Covid κατέφυγα στον καναπέ και στο Netflix. Μερικές, πρώτες παρατηρήσεις:

Ένα λοιπόν. Οι περισσότερες προέρχονται από την αγαπημένη μου κατηγορία Mini Series. Όσο λιγότερα επεισόδια τόσο περισσότερη συμπύκνωση. Αυτή είναι μια από τις απαραίτητες αρετές της κινηματογραφικής η τηλεοπτικής αφήγησης. Οι μεγάλες σειρές ξεχειλώνουν. Επαναλαμβάνονται. Φλυαρούν. Δεν γουστάρω.

Δύο λοιπόν. Εντελώς αδιάφορο, για μένα, το είδος. Είτε μυθοπλασία είτε ντοκιμαντέρ. Σημασία έχει να είναι καλογυρισμένες και να υποστηρίζονται τόσο από το στόρι όσο και από τις ερμηνείες. Οι σειρές εννοώ.

Τρία λοιπόν. Εννιά στις δέκα προέρχονται από το Netflix. Τι να γίνει. Δεν είμαι συνδρομής και της Vodafone. «Σκοτώστε με»!

Τέσσερα λοιπόν. Τρεις τίτλοι της λίστας είναι του είδους (ντοκιμαντέρ). Λατρεύω τα καλά ντοκιμαντέρ. Γιατί, εκτός των άλλων, συνθέτουν Σινεμά και επεξεργασμένο ρεπορτάζ. Απολαμβάνεις και ταυτόχρονα μαθαίνεις. Το τερπνόν μετά του ωφελίμου.

Πέντε λοιπόν εκτός από τις σκηνοθετικές και σεναριακές επιδόσεις πορεύονται, παρέα και ερωτικά, με ζηλευτές ερμηνείες. Για παράδειγμα στο «Unorthodox» η αποκάλυψη με το όνομα Σίρα Χαάς. Μόλις 25. Από το Ισραήλ. Η ανταγωνίστρια της Νάταλι Πόρτμαν. Όπως στην «Ιδιωτική προστασία» ο Ρίτσαρντ Μάντεν. Όπως στο «Undoing» ο Χιου Γκραντ. Ο παρεξηγημένος Χιου Γκράντ. Αλλά και η Νικόλ Κίντμαν. Αν και «σιδερωμένη» από χημικά. Όπως η Άνια Τέιλορ Τζόι στο «Γκαμπί της βασίλισσας». Το πιο διεισδυτικό βλέμμα που με έχει καθηλώσει τα τελευταία χρόνια.

Η πλήρης λίστα των καλύτερων σειρών από τα κάτω (το 10) μέχρι το ρετιρέ No 1

10. «Ο Μαραντόνα στο Μεξικό» (Maradona en Sinaola)—Σκ. Άνγκους ΜακΚουίν—Netflix-Βαθμολογία=7

9. «Οζάρκ» (Ozark)—Δημιουργοί Μπιλ Ντιμιούκ, Μαρκ Ουίλσον—Netflix—Βαθμολογία=7

8. «Μαρτσέλα» (Marcella)—Δημουργοί Χανς Ρόζενταλ, Νίκολα Λάτνερ—Netflix—Βαθμολογία=7

7. «Σουίτα 2806: η κατηγορία» (Room 2806: The Accusattion)—Δημιουργός Τζαλίλ Λεσπέρ—Netflix—Βαθμολογία=7

6. «Ιδιωτική προστασία» (The Bodyguard)—Δημιουργός Τζεντ Μερκούριο—Netflix—Βαθμολογία=8

5. «Ο αντεροβγάλτης» (The Ripper)—Δημιουργοί Τζέσε Βιλ, Ελενα Γουντ—Netflix—Βαθμολογία=8

4. «Unorthodox»–Δημιουργός Άννα Ουίνγκερ—Netflix—Βαθμολογία=8

3. «Undoing»–Σκηνοθεσία Σουζάν Μπίερ—HBO—Βαθμολογία=8

2. «The Crown» (4η εποχή)— Δημιουργός Πίτερ Μόργκαν—Netflix—Βαθμολογία=9

1. «Το Γκαμπί της βασίλισσας» (The Queen’s Gambit)— Δημιουργοί Σκοτ και Άλαν Φρανκ—Netflix—Βαθμολογία=10

Πέντε προτάσεις και επιλογές.
Για καλύτερες μέρες και ευχάριστες (του καναπέ) στιγμές. Και να μετράμε ώρες. Μάλλον εβδομάδες. Μάλλον μήνες. Να ανοίξουν οι αίθουσες. Και κάτι ακόμα. Στις 15 Ιανουαρίου «ανεβαίνει» στο Netflix η τελευταία ταινία του Τομ Χανκς με την ονομασία «Του κόσμου τα νέα». Για να δούμε. Και τέλος, όλες και οι πέντε προτάσεις κυκλοφορούν στο Netflix.

«Μοσούλη» (Mosul)

Σκηνοθεσία: Μάθιου Μάικλ Κάραχαν

Cast: Ουαλίντ Ελγκαντί, Ανταμ Μπέσα, Χαιάτ Καμίλ

Επιτέλους. Οι Αμερικανοί υποκλίθηκαν, παραμέρισαν και ομολόγησαν. Τι; Πως η Μοσούλη (Ιράκ) μετατράπηκε σε κρανίου τόπο. Πως κάτι παλικάρια του Ιράκ τα έδωσαν όλα. Και πως ήταν αδύνατον να ξεχωρίσεις τον δικό σου από τον αντίπαλό σου. Η αφήγηση με την ανάσα. Ο φακός σαν σφήνα να αποτυπώνει τα γεγονότα. Και η κάθε στιγμή ραντεβού με νάρκη, σφαίρα, ελεύθερο σκοπευτή, βόμβα. Όλα και όλοι παγιδευμένοι.

«Ο αντεροβγάλτης» (The Ripper)

Δημιουργοί: Τζέσε Βιλ, Ελενα Γουντ

Cast: Ντοκιμαντέρ

Mini σειρά του Netflix. Από τα καλύτερα ντοκιμαντέρ που έχω δει τελευταία. Τα γεγονότα και τα περιστατικά εντελώς αυθεντικά. Το ίδιο και οι πρωταγωνιστές. Παρανοϊκός κατά συρροή δολοφόνος εξολοθρεύει κάθε εκδιδόμενη γυναίκα που πέφτει μπροστά του. Με μανία. Συνέβη στην δεκαετία του εβδομήντα στη Βόρεια Αγγλία. Κατεστραμμένες περιοχές. Εφιαλτική ανεργία. Και γενική απάθεια. Μωρέ τι με νοιάζει; Πόρνες είναι. Τέτοια πράγματα. Η μεγάλη ανατριχίλα.

«Birdman ή η απρόσμενη αρετή της αφέλειας» (Birdman or the unexpected Virtue of Ignorance)

Σκηνοθεσία: Αλεχάντρο Ινιάριτου

Cast: Μάικλ Κίτον, Έμμα Στόουν, Έντουαρντ Νόρτον, Ναόμι Ουότς

Σχεδόν αριστούργημα. Σάρωσε στα Όσκαρ. Ακόμα και εκείνο της καλύτερης ταινίας κατέκτησε. Τα παρασκήνια ενός θεάτρου καλλιτεχνικών προδιαγραφών. Σχέσεις, ψέματα, υποκρισίες, φοβίες, ενοχές, «πταίσματα» και «κακουργήματα. Στο κέντρο του κάδρου ο πρωταγωνιστής του «Μπάτμαν». Τρελαμένος. Θέλει από πάνω του να αποτινάξει τις πλαστικές «φτερούγες». Και να παίξει Ρέιμοντ Κάρβερ. Τα δίνει όλα και τερματίζει. Ρεσιτάλ!

«Ο αρχάριος» (Intern)

Σκηνοθεσία: Νάνσι Μάιερς

Cast: Ρόμπερτ Ντε Νίρο, Αν Χάθαγουει, Ρένε Ρούσο

Ευχάριστη κομεντί. Τι πενήντα τι εξήντα τι εβδομήντα. Ο Ντε Νίρο σε ρόλο συνταξιούχου. Για να κοροϊδέψει το κενό του, προσλαμβάνεται ως αρχάριος και υποψήφιος εκπαιδευόμενος, σε μεγάλη εταιρεία. Η νεότερη και γοητευτική Αν Χάθαγουει αναλαμβάνει την εκπαίδευση του. Λάθος. Ο Ντε Νίρο την ξεπερνάει. Με κομψότητα και διακριτικότητα. Η γριά κότα έχει το ζουμί. Το δίδυμο που μοιάζει με μπαμπά και κόρη.

«Η ζωή μου η ζωή σου» (Identity Thief)

Σκηνοθεσία: Σεθ Γκόρντον

Cast: Τζέισον Μπέιτμαν, Μελίσσα ΜακΚάρθι

Κι αυτή η ταινία είναι του είδους «κομεντί». Ο σκηνοθέτης προσπαθεί. Ενίοτε αγκομαχάει. Τζέισον Μπέιτμαν-Μελίσσα ΜακΚάρθι δύο κόσμοι εχθρικοί. Εκείνη υποκλέπτει τα στοιχεία του και ξαφρίζει τις κάρτες του. Εκείνος εγκαταλείπει, προσωρινά τις ευκολίες του και σπεύδει να την εντοπίσει. Από εκεί και πέρα αρχίζουν τα ευτράπελα. Από τη μία ο προνομιούχος. Από την άλλη το περιθώριο. Κάτι λέει. Περνάει η ώρα.