Ως τα τέλη του μήνα η κυβέρνηση θα παρουσιάσει τα πρώτα υποψήφια έργα για χρηματοδότηση, δηλώνει ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Θεόδωρος Σκυλακάκης που έχει βάλει τη «σφραγίδα» του στο σχέδιο της χώρας για την απορρόφηση των κονδυλίων από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Μιλώντας στο newmoney.gr, αναφέρει ότι σε κάθε περίπτωση θα αρχίσει η υλοποίησή τους με εθνικούς πόρους από τις αρχές του 2021, σημειώνοντας ότι είναι σε εξέλιξη πυρετώδεις διαπραγματεύσεις με την Κομισιόν με στόχο την ένταξη όσο το δυνατόν περισσότερων σχεδίων στο Ταμείο.
Επισημαίνει ότι λόγω της πανδημίας, η οικονομία μπαίνει αναγκαστικά σε δεύτερη μοίρα – αλλά υπογραμμίζει ότι με την επικείμενη έλευση των εμβολίων θα υπάρξει περιορισμός της ζημιάς από την άνοιξη ή τις αρχές του καλοκαιριού. Παράλληλα, εξηγεί ότι έχουν προβλεφθεί συνολικά 7 δισ. ευρώ για στήριξη των κλάδων που πλήττονται καίρια από την επιδημία και τα lockdown.Ο κ. Σκυλακάκης υποστηρίζει ότι η κυβέρνηση περιμένει έκρηξη επενδύσεων στη χώρα μας μετά τη λήξη της πανδημίας και εκφράζει την εκτίμηση ότι η κρίση πρέπει να αξιοποιηθεί ως ευκαιρία για την επάνοδο της χώρας σε υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης. Αυτό που είναι σημαντικό για τον υπουργό επίσης είναι να αποφευχθεί από εδώ και πέρα το ενδεχόμενο να ανοίγει και να κλείνει η οικονομία με διαδοχικά κύματα του Covid-19, καθώς ο κύκλος «ανοίγω-κλείνω» έχει σοβαρό κόστος μεταξύ άλλων στις επιχειρήσεις και στις προσδοκίες των καταναλωτών. Με τη συνέντευξή του ο υπουργός απαντά στις κατηγορίες της αντιπολίτευσης, αποκαλύπτει τη φράση του Κ. Μητσοτάκη που δεν ξεχνά και τοποθετείται σχετικά με έναν δομικό ανασχηματισμό.
Κύριε υπουργέ, είναι πασιφανές ότι ο δρόμος για την επιστροφή στην κανονικότητα με την πλήρη άρση των μέτρων για την αναχαίτιση της πανδημίας είναι μακρύς. Καταρχάς, εσείς προσωπικά τάσσεστε υπέρ της «συντηρητικής γραμμής» που αποφεύγει τα ρίσκα και παραπέμπει εκ των πραγμάτων σε διατήρηση του απαγορευτικού μέχρι να μειωθούν αισθητά οι σχετικοί υγειονομικοί δείκτες;
Η άποψή μου είναι ότι πρέπει να πάρουμε τις αποφάσεις μας όπως είπε και ο πρωθυπουργός, με βάση τα στοιχεία και τα δεδομένα που έχουμε στη διάθεσή μας. Αυτό που είναι σημαντικό να αποφευχθεί από εδώ και πέρα είναι να ανοίγει και να κλείνει η οικονομία με διαδοχικά κύματα του Covid-19, ιδίως τώρα που πλησιάζουμε στην έναρξη των εμβολίων. Δεν μιλώ από υγειονομικής πλευράς που είναι προφανώς αρμοδιότητα άλλων, αλλά από οικονομικής. Ο κύκλος «ανοίγω – κλείνω» έχει σοβαρό κόστος στις επιχειρήσεις -κυρίως στην εστίαση και τις εμπορικές- , σε ό,τι αφορά αγορές αποθεμάτων, προετοιμασίες κ.λπ., ενώ υπάρχει και ένα πολύ σημαντικό κόστος σε ό,τι αφορά τις προσδοκίες των επιχειρήσεων και των καταναλωτών.
Η αντιπολίτευση σας κατηγορεί λέγοντας ότι θα μπορούσε να αποφευχθεί το δεύτερο lockdown. Έγιναν λάθη μέσα στο καλοκαίρι π.χ. με το άνοιγμα του τουρισμού;
Αν παρατηρήσετε, οι περιοχές που είχαν ιδιαίτερη έξαρση σ’ αυτό το δεύτερο κύμα του Covid-19 δεν έχουν καμία σχέση με τον τουρισμό. Αντιθέτως, οι τουριστικές περιοχές βιώνουν πολύ καλύτερα το δεύτερο κύμα σε σχέση με την υπόλοιπη χώρα. Δείτε το χρώμα στο χάρτη υγειονομικού κινδύνου που καταγράφει τον αριθμό κρουσμάτων, που έχουν η Κρήτη, η Ρόδος, η Ζάκυνθος ή η Κέρκυρα. Επίσης θα πρέπει να λάβουμε υπόψη μας ότι lockdown και μάλιστα διαρκείας υπάρχει σχεδόν παντού στην Ευρώπη. Lockdown έκανε και το Ισραήλ που είχε κλειστά σύνορα. Ο χειρισμός της πανδημίας είναι μία εξαιρετικά δύσκολη και πολύπλοκη υπόθεση, τόσο στο υγειονομικό, όσο και στο οικονομικό κομμάτι. Ευθαρσώς μπορώ να σας πω ότι στο οικονομικό κομμάτι που χειριζόμαστε, προφανώς έχουν υπάρξει και αδυναμίες, πιθανότατα και σφάλματα. Αυτά είναι συνυφασμένα με την ανθρώπινη δράση, το μέγεθος και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε. Όταν θα τελειώσει με το καλό αυτή η πάρα πολύ δύσκολη περίοδος, μπορεί κανείς να εξετάσει το πως αυτή αντιμετωπίστηκε. Τότε η κυβέρνηση θα αναλάβει τις ευθύνες που έχει και ο λαός θα την κρίνει. Στη διάρκεια της κρίσης όμως καλό είναι να μην γίνεται κριτική για την κριτική. Πρέπει η κριτική να στηρίζεται στην αντικειμενική αποτύπωση των στοιχείων. Σας θυμίζω και όλη την συζήτηση για τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς. Δεν έχω ακούσει π.χ. κανείς να εξηγεί γιατί η Αττική που έχει την μεγαλύτερη πυκνότητα μέσων μαζικής μεταφοράς στην Ελλάδα πηγαίνει πολύ καλύτερα στην αντιμετώπιση της πανδημίας από μεγάλες επαρχιακές πόλεις της Βορείου Ελλάδος που δεν χρησιμοποιούν παρά ελάχιστα τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς.
Και τώρα: η παράταση της παράτασης τι σημαίνει; Πώς, κατά την άποψή σας, λειτουργεί η μάχη προστασίας της δημόσιας υγείας στο «σώμα» της οικονομίας;
Η οικονομία αναγκαστικά έρχεται σε δεύτερη μοίρα σε σχέση με την υγεία. Αυτό που κάνουμε στις δικές μας, προσωπικές ζωές όταν κάποιος αρρωστήσει, ισχύει και για την κοινωνική ζωή.
Και πώς το εμβόλιο επιδρά στον ευρύτερο σχεδιασμό σας; Ποιο είναι το καλό και κακό σενάριο;
Το εμβόλιο σαφώς και είναι καθοριστικός παράγοντας. Προτάσσοντας στον εμβολιασμό τις πιο ευάλωτες ομάδες, αλλά και τις ομάδες που κινούνται μέσα στις κρίσιμες δομές, είναι πιθανό -το ελπίζω τουλάχιστον- να μειωθεί η πίεση στο σύστημα υγείας, αλλά και η φονικότητα του ιού, από την πρώτη φάση, των εμβολιασμών. Παράλληλα με την σχολαστική τήρηση των μέτρων για τους επόμενους μήνες και καθώς θα προχωράει ο εμβολιασμός, θα μπορέσουμε να περιορίσουμε το οικονομικό κόστος της πανδημίας το 2021 και από την άνοιξη ή τις αρχές του καλοκαιριού του επόμενου χρόνου, με τη βοήθεια και της εποχής, να πάρουμε πίσω τις ζωές μας και να γυρίσουμε επιτέλους σελίδα.
Αλλάζουν λόγω της παράτασης εντός του Δεκέμβρη οι προβλέψεις για την ύφεση του 2020 και άλλα βασικά μεγέθη του προϋπολογισμού;
Η παράταση προφανώς έχει επιπτώσεις. Ευτυχώς όμως με βάση τα στοιχεία της στατιστικής υπηρεσίας, η ύφεση στο πρώτο εξάμηνο του 2020 ήταν μικρότερη από αυτή που αρχικά προβλεπόταν. Στο πρώτο τρίμηνο μάλιστα αντί για ύφεση είχαμε μικρή ανάπτυξη 0,4%, ενώ στο δεύτερο τρίμηνο είχαμε μία μονάδα μικρότερη ύφεση. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η οικονομία είχε δυναμική ανόδου τόσο σημαντική ώστε δεν μπήκε σε ύφεση, παρά το γεγονός ότι τον μισό Μάρτιο είχαμε lockdown. Το γεγονός αυτό αντισταθμίζει -πιθανόν και με το παραπάνω- την επέκταση του lockdown τον Δεκέμβριο. Ο προϋπολογισμός θα επηρεαστεί, αλλά όχι με αξιόλογο τρόπο.
Έχετε ήδη κάνει δυσοίωνες προβλέψεις για την εξέλιξη του χρέους και της ύφεσης εξαιτίας της πανδημίας. Φταίει μόνο η πανδημία;
Προφανώς. Η πανδημία, μόνο από τον τουρισμό, μας έχει στερήσει σχεδόν 15 δισεκατομμύρια ευρώ πλούτο, συν δύο lockdown. Για να έχετε τέλος την πλήρη εικόνα, προσθέστε σ’ αυτά και την εξασθένηση του διεθνούς εμπορίου, δηλαδή τη μείωση των εξαγωγών μας και την παρεμπόδιση των επενδύσεων λόγω της κρίσης.
Η ανάπτυξη το 2021 που θα κινηθεί κατά την εκτίμησή σας; Υπάρχει κλειδί για την ενίσχυσή της;
Εκτίμηση για την ανάπτυξη υπάρχει στον προϋπολογισμό. Η εκτίμηση αυτή είναι συντηρητική στο βαθμό που η πανδημία θα τελειώσει μέχρι το καλοκαίρι. Το κρίσιμο για να πάμε πιο γρήγορα είναι η ταχύτερη απορρόφηση των κάθε είδους ευρωπαϊκών κονδυλίων, ιδίως αυτών του Ταμείου Ανάκαμψης, που είναι πολύ σημαντικά για το 2021 και η αποφασιστική προώθηση των μεταρρυθμίσεων.
Η χώρα βαδίζει, όπως έχετε δηλώσει, σε τεντωμένο σκοινί. Δηλαδή…
…δηλαδή πρέπει να ισορροπούμε μεταξύ των τεράστιων αναγκών που έχουν τόσο η κοινωνία, όσο και η οικονομία, προπαντός δε η εργασία και οι επιχειρήσεις, εξαιτίας της κρίσης και του πολύ μεγάλου δημόσιου χρέους, το οποίο έχει μεν σωστή δομή ώστε να είναι βιώσιμο, όμως αποτελεί ένα πολύ ευαίσθητο μέγεθος. Ιδίως μέχρι η χώρα να κερδίσει την επενδυτική βαθμίδα. Αντιλαμβάνεστε ότι εξαιτίας της πανδημίας θα χρειαστεί περισσότερος χρόνος για την επενδυτική βαθμίδα, οπότε στο ενδιάμεσο διάστημα θα πρέπει να διατηρήσουμε στο πολύ καλό επίπεδο που έχουμε σήμερα, την πρόσβαση στις αγορές.
Είναι σχεδόν παγιωμένη η εικόνα που θέλει τη χώρα μας «διαχρονικά» να μην μπορεί να απορροφήσει εγκαίρως ευρωπαϊκά κονδύλια. Πως θα γίνει διαφορετικά με το Ταμείο Ανάκαμψης;
Υπάρχουν τρεις λόγοι για τους οποίους το Ταμείο Ανάκαμψης αλλάζει τους κανόνες του παιχνιδιού. Ο πρώτος είναι ο χρόνος. Δεν σου δίνει καθόλου χρόνο για να «καλύψεις» τις αδυναμίες και τις καθυστερήσεις σου. Οπότε τρέχεις.
Ο δεύτερος είναι ότι σου δίνει τη δυνατότητα και σε ενθαρρύνει κιόλας να χρησιμοποιήσεις εκτεταμένα συμπράξεις με τον ιδιωτικό τομέα, είτε με τη μορφή ΣΔΙΤ, είτε με τη μορφή συγχρηματοδότησης ιδιωτικών επενδύσεων. Αυτές οι μορφές, αν κινηθείς σωστά, έχουν πολύ ταχύτερους χρόνους υλοποίησης, ως ιδιωτικές επενδύσεις.
Ο τρίτος λόγος είναι ότι το Ταμείο συνδυάζει επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις. Λέει για παράδειγμα, κάντε δημόσια έργα και ταυτόχρονα αλλάξτε το νόμο για τα δημόσια έργα και επενδύστε μεγάλα ποσά στην επιτάχυνση της δικαιοσύνης, η οποία μεταξύ άλλων θα επιταχύνει και τα δημόσια έργα. Οι μεταρρυθμίσεις που βάζουμε στο Ταμείο και που είναι αναγκαστικές σε ό,τι αφορά τις πληρωμές των έργων, αποτελούν την καλύτερη εγγύηση ότι το Ταμείο και το σχέδιο ανάκαμψης θα πετύχουν.
Υπάρχει φως να ξεκινήσουν έργα πριν από τον Ιούνιο; Πριν από τη ροή από το Ταμείο Ανάπτυξης;
Τα έργα θα ξεκινήσουν από τις αρχές του χρόνου. Το Ταμείο μας δίνει τη δυνατότητα να εντάξουμε έργα και επενδύσεις που έχουν γίνει από τον Φεβρουάριο του 2020. Θα την αξιοποιήσουμε στο έπακρο χρησιμοποιώντας με δικό μας ρίσκο εθνικούς πόρους. Γι’ αυτό και προχωρούμε πυρετωδώς στις διαπραγματεύσεις με την ευρωπαϊκή επιτροπή ώστε να έχουμε μία αίσθηση για το ποια έργα έχουν καλή υποδοχή, ώστε να βάλουμε μπροστά όσα περισσότερα μπορούμε. Σημειώστε εδώ ότι μέχρι το τέλος του χρόνου θα παρουσιάσουμε τα πρώτα έργα που θα είναι υποψήφια για το Ταμείο Ανάκαμψης, τα οποία και θα ξεκινήσουν άμεσα. Το Ταμείο Ανάκαμψης θα ξεκινήσει με δικούς μας πόρους από τον Ιανουάριο του 2021.
Έχετε προβλέψει επιπλέον στήριξη για όλους όσοι επλήγησαν κυρίως από το δεύτερο κύμα;
Ναι, υπάρχουν 3 δισ. ευρώ στο αποθεματικό για το 2021, τα οποία αφορούν αποκλειστικά στον Covid-19. Ταυτόχρονα έχουμε βάλει άλλα 4 δισ. προσδιορισμένες δαπάνες που αφορούν στην στήριξη όσων επλήγησαν από τον Covid-19.
Ένα τρίτο κύμα πανδημίας μετά τις γιορτές τι σημαίνει «αντανακλαστικά» για τον αναπληρωτή υπουργό Οικονομίας;
Οι στιγμές είναι πολύ δύσκολες. Αν υπάρξει τρίτο κύμα θα γίνουν δυσκολότερες. Επειδή όμως αυτές οι δύσκολες στιγμές δεν θα αφορούν μόνο εμένα, αλλά θα αφορούν όλη τη χώρα, είναι κρίσιμος τόσο ο εμβολιασμός, όσο και η σχολαστική τήρηση των μέτρων. Πρέπει να δώσουμε όλοι μαζί τη μάχη ως κοινωνία για να μην υπάρξει τρίτο κύμα.
Ποια είναι η φράση του Κυριάκου Μητσοτάκη που δεν ξεχνάτε έχοντας μπροστά σας την υλοποίηση του σχεδιασμού;
Είναι η φράση του «μας έτυχαν πολλά μαζεμένα, αλλά είναι πολύ σημαντικό σε καμία περίπτωση να μην ανασταλεί το μεταρρυθμιστικό έργο της κυβέρνησης».
Ο πρωθυπουργός ποντάρει στο κλίμα μετά το εμβόλιο για την προσέλκυση μεγάλων επενδύσεων. Εσείς, είστε αισιόδοξος;
Δεν είμαι απλώς αισιόδοξος, είμαι βέβαιος ότι θα έχουμε στα επόμενα χρόνια μία έκρηξη επενδύσεων στην Ελλάδα. Αυτή θα είναι μία ευκαιρία μοναδική και ανεπανάληπτη για να βγούμε από την παγίδα της ασθενικής ανάπτυξης και να αλλάξουμε την οικονομική πορεία της χώρας μας. Να ανατρέψουμε την πάγια πρόβλεψη του ΔΝΤ που μιλά για ανάπτυξη 1% για πολλές δεκαετίες.
Με λίγες λέξεις, το κράμα της πολιτικής που ακολουθείτε είναι…
Πρώτα από όλα, η επιτυχής αντιμετώπιση των συνεπειών του Covid-19 και η βοήθεια στην εργασία και στις επιχειρήσεις για να ελαχιστοποιήσουμε την καταστροφή που επιφέρει η πανδημία στον παραγωγικό ιστό. Στη συνέχεια, το κράμα της πολιτικής μας περιλαμβάνει κάλυψη επενδυτικού κενού, μείωση του φορολογικού και μη φορολογικού κόστους της εργασίας, στροφή στην εξωστρέφεια, την παραγωγικότητα, την έρευνα και την καινοτομία. Τέλος, αλλαγή του κράτους και των θεσμών, ώστε να υποστηρίζουν αντί να παρεμποδίζουν την οικονομική ανάπτυξη και την ευημερία όλων μας.
Οι δημοσιονομικοί κίνδυνοι συμπεριλαμβάνουν συντάξεις, μισθούς κ.λπ.;
Δημοσιονομικοί κίνδυνοι πάντα υπάρχουν με την πολιτική μας, όμως είμαι βέβαιος ότι θα αποτραπούν. Γιατί υπάρχει σωφροσύνη και σύνεση. Σκεφθείτε που θα ήμασταν αν είχαμε εξαντλήσει όλους τους πόρους μας στο πρώτο τρίμηνο της κρίσης, όπως μας πρότεινε η αντιπολίτευση. Η συνετή δημοσιονομική πολιτική που εφαρμόζουμε είναι η ασπίδα προστασίας που βάζουμε στους μισθούς και τις συντάξεις.
Ένας δομικός ανασχηματισμός θα διευκόλυνε την υλοποίηση του σχεδιασμού με φόντο το Ταμείο Ανάκαμψης;
Ο ανασχηματισμός είναι αποκλειστική αρμοδιότητα του πρωθυπουργού.
