Η υπόθεση του κατηγορουμένου Παναγιωτόπουλου (της εκπομπής Ράδιο Αρβύλα ) ξεσήκωσε κατακραυγή, γιατί οι απλοί πολίτες έβλεπαν τους συντελεστές αυτής της εκπομπής να ασκούν ανελέητη κριτική στους πάντες (ενώ ένας από αυτούς διέπραττε αξιόποινες πράξεις, προωθώντας σε ύποπτες ιστοσελίδες τις βιντεοσκοπημένες ερωτικές του συνευρέσεις με κοπέλες με τις οποίες είχε συνάψει παλιότερα ερωτική σχέση).
Υπό το πρίσμα τούτο η υπόθεση αυτή έφερε στο προσκήνιο το έγκλημα το οποίο είναι διεθνώς γνωστό με τον όρο «εκδικητική πορνογραφία» ή «Revenge porn».
Kαι θα αναφέρω μια πρόσφατη υπόθεση η οποία έχει κάποιες ομοιότητες με την υπόθεση του ανωτέρω κατηγορουμένου.
Ποια ήταν η υπόθεση; Ο Α , αρκετά μεγαλύτερος, συνήψε ερωτική σχέση με μια κοπέλα η οποία ήταν μόλις 20 ετών.
Μάλιστα, ο Α ως βιολογικά μεγαλύτερος είχε δημιουργήσει μια «σχέση επιβολής και επηρεασμού» έναντι της κοπελιάς, η οποία έφθασε στο σημείο να ικανοποιεί κάθε άρρωστη επιθυμία του, όπως τη βιντεοσκόπηση μέσω του κινητού του τηλεφώνου των ερωτικών τους επαφών!
Επιπλέον ο Α , αντί να διαγράφει το αρχείο που δημιουργείτο , επενέβαινε σε αυτό και το επεξεργαζόταν , αφού το αποθήκευε και το μετέφερε στον ηλεκτρονικό του υπολογιστή (χωρίς τη συναίνεση της κοπέλας).
Τελικά, κάποια στιγμή επιτέλους η κοπέλα διέκοψε τη σχέση μαζί του, καθότι ο τελευταίος δεν είχε πρόθεση να διαζευχθεί τη σύζυγό του.
Τότε ο τελευταίος αντέδρασε έντονα και επιδόθηκε σε ένα καταγαισμό απειλών μέσω μηνυμάτων τα οποία έστελνε στο κινητό της τηλέφωνο από το δικό του κινητό.
Με αυτά την εκφόβιζε, ότι θα αναρτούσε στο διαδίκτυο τα βίντεο που διατηρούσε και περιείχαν τις ερωτικές τους επαφές .
Ως αποτέλεσμα όλων αυτών των απειλών η κοπέλα προσπάθησε δύο φορές να αυτοκτονήσει !Παρόλα αυτά ο δράστης εντελώς απάνθρωπα προώθησε τελικά στο διαδίκτυο μονταρισμένες σκηνές από τις ερωτικές τους επαφές!
Και το κρίσιμο ερώτημα είναι το εξής: Τι γίνεται σε όλες αυτές τις αηδιαστικές περιπτώσεις; Υπάρχει κακούργημα ή πλημμέλημα;
Η απάντηση κατά τη γνώμη μου είναι η εξής :
Καταρχήν η ιδιωτική ζωή κάθε ατόμου είναι απαραβίαστη και ο καθένας έχει το δικαίωμα της προστασίας των προσωπικών του δεδομένων (άρθρα 2, 9 ,9Α, 19 και 25 του Ελληνικού Συντάγματος).
Επιπλέον, σύμφωνα με το άρθρο 38 παρ.4 του ν. 4624/2019 μια τέτοια απεχθής συμπεριφορά, όπως αυτή του Α που περιγράψαμε ανωτέρω, καθίσταται κακούργημα όταν ο δράστης που προώθησε στο διαδίκτυο ερωτικές σκηνές (χωρίς τη συναίνεση της συντρόφου του) είχε ως σκοπό είτε το περιουσιακό όφελος (εφόσον υπερβαίνει τις 120.000 ευρώ), είτε την πρόκληση ηθικής βλάβης στο (ευάλωτο) θύμα του.
Και πιστεύω ότι κακώς ο επίμαχος νόμος συνέδεσε τη κακουργηματική μορφή του αδικήματος με την επίτευξη περιουσιακού οφέλους.
Αυτό που επεδίωκε ο Α στην ανωτέρω υπόθεση ήταν η ηθική βλάβη και ο εκδικητικός στιγματισμός της κοπέλας ,ώστε να την οδηγήσει στην αυτοκτονία (επειδή τον απέρριψε και τον εγκατέλειψε).
Και αυτή την άποψη αποδέχθηκε ορθότατα και ο Άρειος Πάγος σε μια πρόσφατη απόφασή του, υποστηρίζοντας ότι το έννομο αγαθό το οποίο προσβάλλεται σε τέτοιες υποθέσεις είναι το δικαίωμα στην πληροφοριακή αυτοδιάθεση (ή τον αυτοκαθορισμό), ως ειδικότερη εκδήλωση του δικαιώματος στην ιδιωτική ζωή ( ΑΠ 686/2021).
Κατά συνέπεια ο Α στην ανωτέρω υπόθεση είχε διαπράξει κακούργημα και υπό το νομικό τούτο πρίσμα είναι απαραίτητο να προσεγγίσουμε κατά την αξιολογική μου κρίση και την υπόθεση του μέλους των «Ράδιο Αρβύλα» (εφόσον βεβαίως τα πραγματικά περιστατικά επιτρέπουν κάτι τέτοιο).
Το συμπέρασμα; Όποιος παραβιάζει χυδαία τις πιο ιδιωτικές δραστηριότητες ενός άλλου ατόμου είναι απαραίτητο να τιμωρείται ανάλογα!
Γρηγόρης Καλφέλης – Καθηγητής της Νομικής Σχολής στο ΑΠΘ
