Ηταν Μάρτιος του 2021, μια περίοδος που το θέμα των καταγγελιών σχετικά με σεξουαλικές επιθέσεις καλλιτεχνών μονοπωλούσε την κοινή γνώμη, όταν εμφανίστηκε στο Facebook μια ανάρτηση που αφορούσε έναν 40χρονο ηθοποιό που παρέδιδε μαθήματα υποκριτικής με στόχο να προσεγγίζει ερωτικά νέα κορίτσια τα οποία, μάλιστα, είχαν ένα κοινό χαρακτηριστικό, την εύθραυστη ψυχολογία τους. Το γεγονός ότι το όνομά του δεν ήταν ευρέως γνωστό περιόρισε την ψηφιακή αυτή καταγγελία σε έναν μικρό κύκλο, ενώ την ίδια στιγμή ο ηθοποιός συνέχιζε κανονικά την επαγγελματική του δραστηριότητα στην Αμερική, όπου ζει μόνιμα τα τελευταία χρόνια.
Μόλις λίγους μήνες αργότερα, στις 21 Ιουλίου, ένα από τα θύματά του βρήκε το θάρρος να καταθέσει μήνυση εναντίον του για τους βιασμούς τόσο της ίδιας όσο και της ανήλικης αδελφής της, κατά το διάστημα 2008-2014 και ενώ ήταν μόλις 15 και 14 ετών αντίστοιχα! Για την απόφασή της αυτή χρειάστηκε να επιστρατεύσει όλα τα αποθέματα γενναιότητας που διέθετε, δεδομένου ότι, εκτός από ένα εξαιρετικά επιβαρυμένο ψυχολογικά θύμα σεξουαλικής επίθεσης ως ανήλικη, η 29χρονη σήμερα γυναίκα είναι, ταυτόχρονα, και ηθοποιός υψηλής κλάσης, με σημαντικές συνεργασίες και διακρίσεις όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό. Παρά το γεγονός ότι η δημοσιοποίηση της σκοτεινής αυτής υπόθεσης θα μπορούσε, πιθανότατα, να επηρεάσει την καριέρα της, η οποία βρίσκεται στο ζενίθ της, αποφασίζει να αποκαλύψει την κόλαση που έζησαν στα χέρια του 41 ετών σήμερα καλλιτέχνη τόσο η ίδια όσο και η αδελφή της, η οποία μάλιστα οδηγήθηκε από την απόγνωσή της σε απόπειρα αυτοκτονίας!
H γνωριμία
Οπως η ίδια περιγράφει στην επίσημη καταγγελία της, γνώρισε τον Λάμπρο Φιλίππου τον Μάιο του 2008, κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας της παράστασης «Πεθαίνω σαν χώρα» (σε σκηνοθεσία Μιχαήλ Μαρμαρινού), στην οποία συμμετείχε εθελοντικά μαζί με τη μητέρα της, η οποία επίσης δραστηριοποιείται στον χώρο των τεχνών και των γραμμάτων. Με πρόσχημα το ενδιαφέρον της για το θέατρο και την επιθυμία της μόλις τελειώσει το σχολείο να δώσει εξετάσεις για να εισαχθεί στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου, την πλησίασε ενώ πολύ σύντομα επεκτάθηκε σε συζητήσεις για αυστηρώς ιδιωτικά, σεξουαλικού περιεχομένου θέματα, φέρνοντας σε εξαιρετικά δύσκολη θέση τη 15χρονη. Την τελευταία μέρα των παραστάσεων, μάλιστα, προσπάθησε να τη φιλήσει διά της βίας.
Η επόμενη επικοινωνία τους έγινε δύο μήνες αργότερα, όταν εκείνος της πρότεινε να συναντηθούν για έναν καφέ. Μόλις συναντήθηκαν, όμως, την οδήγησε στο σπίτι του με τη δικαιολογία ότι δεν ήθελε να κυκλοφορεί δημοσίως με ένα ανήλικο κορίτσι. Τότε, χωρίς καμία αναστολή, έβγαλε τα ρούχα του και αυτοϊκανοποιήθηκε μπροστά της. Η επιμονή του να ξανασυναντηθούν, το έντονο ενδιαφέρον που της έδειχνε και η απειρία της έκαναν την ανήλικη να γοητευτεί και να κολακευτεί, όπως παραδέχεται, με αποτέλεσμα να δεχτεί να ξανασυναντηθεί μαζί του, καθώς δεν μπορούσε να φανταστεί τη δραματική συνέχεια.
Εκείνο το δεύτερο ραντεβού τους οδήγησε, όπως έχει καταθέσει, και στον πρώτο βάναυσο βιασμό της: «Με ακινητοποίησε βίαια στον τοίχο με τα χέρια του και ενώ ούρλιαζα από τον πόνο και τον φόβο, εκείνος έκλεισε την μπαλκονόπορτα του σπιτιού για να μην ακούγονται οι φωνές και με βίασε! Ενώ τον έσπρωχνα με όλη μου τη δύναμη, λέγοντάς του ότι δεν θέλω να κάνω σεξ μαζί του, εκείνος είχε πέσει επάνω μου με το σώμα του και με τις υπέρτερες δυνάμεις του και με τη βία με εξανάγκασε να υποστώ τη σεξουαλική επαφή μαζί του, εισερχόμενος με το πέος του στον κόλπο μου και εκσπερματώνοντας. Αισθάνθηκα αηδία και ντροπή». Λίγες ημέρες αργότερα, μάλιστα, βιάστηκε και πάλι, αυτή τη φορά σε δημόσιο χώρο, βιώνοντας το αίσθημα του απόλυτου εξευτελισμού: «Τρεις ημέρες μετά και ενώ βρισκόμασταν σε εξωτερικό χώρο στην Αθήνα, με βίασε για δεύτερη φορά: Με εξανάγκασε, σε δημόσιο χώρο, να υποστώ πρωκτικό σεξ ενώ εγώ δεν ήθελα…» αναφέρει η κοπέλα προσθέτοντας ότι στη συνέχεια της σχέσης τους ασκούσε πάνω της έντονη σωματική βία, κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής, σε σημείο που να αιμορραγεί.
Θύμα και η μικρή αδελφή
Τον ίδιο εφιάλτη όμως έζησε την ίδια περίοδο και η κατά έναν χρόνο μικρότερη αδελφή της, την οποία ο 27χρονος τότε ηθοποιός προσέγγισε με ανάλογη χειριστική τακτική, οδηγώντας τη μάλιστα ένα βήμα πριν από τον θάνατο. «Διατηρούσε σχέση με την αδελφή μου κι εκείνη την ημέρα μάς είχε καλέσει στο σπίτι του για να μας κάνει το τραπέζι. Εκείνη την περίοδο είχα ψυχολογικά προβλήματα και αναζητούσα την αποδοχή του περίγυρού μου. Ο εγκαλούμενος έδειξε από την αρχή ότι επιθυμούσε να με γνωρίσει και μου ζήτησε το τηλέφωνό μου. Με εξέπληξαν οι ερωτήσεις του για το αν έχω αγόρι και αν έχω φιλήσει ποτέ. Οταν του έδωσα αρνητική απάντηση, εκείνος έδειξε ικανοποίηση και χαρά», εξηγεί στην καταγγελία της η αδελφή της ηθοποιού, η οποία γνώρισε το βίαιο πρόσωπό του από την πρώτη κιόλας φορά που την κάλεσε στο σπίτι του με πρόσχημα να τη βοηθήσει να αντιμετωπίσει την ψυχολογική πίεση που ένιωθε εξαιτίας της οποίας είχε απευθυνθεί και σε ψυχολόγο.
«Ενώ βρισκόμουν όρθια μπροστά στον καναπέ, ήρθε από πίσω μου, έβαλε τα δάχτυλά του βίαια στο αιδοίο μου και ταυτόχρονα χάιδευε το στήθος μου. Μαρμάρωσα, δεν κατάλαβα τι γινόταν και τότε εκείνος έβγαλε το πέος του και άρχισε να αυνανίζεται. Με πήραν τα κλάματα, άρχισα να φωνάζω και τότε σταμάτησε. Είχε ζωγραφισμένο στο πρόσωπό του ένα πλατύ χαμόγελο σαν να χαιρόταν που φοβόμουν, που ήμουν αδύναμη και που έκλαιγα… Με πήρε στην αγκαλιά του λέγοντας πως αυτό θα ήταν το μυστικό μας, χαϊδεύοντάς με σε όλο μου το σώμα και στα γεννητικά μου όργανα. Δεν μπορούσα να αντιδράσω, δεν μου άρεσε όλο αυτό που γινόταν, ένιωθα άσχημα, έκλαιγα και με έκανε να νιώθω ότι είναι δική μου ευθύνη όλο αυτό που είχε συμβεί. Φτάνοντας στο σπίτι μου διαπίστωσα ότι είχε ματώσει το αιδοίο μου, συνέπεια της βίαιης διείσδυσης των δαχτύλων του μέσα μου», περιγράφει η ίδια.
Το ψυχολογικό αδιέξοδο στο οποίο περιήλθε το ανήλικο κορίτσι εξαιτίας της τραυματικής αυτής εμπειρίας, σε συνδυασμό με την πίεση που δεχόταν από τον Φιλίππου να μην αποκαλύψει σε κανέναν ό,τι είχε συμβεί, την οδήγησαν, τον χειμώνα του 2012, στα πρόθυρα της αυτοκτονίας. Τελικά την έσωσε η αδελφή της, την τελευταία στιγμή, η οποία μάλιστα χωρίς να γνωρίζει τι είχε προηγηθεί κάλεσε τον ηθοποιό για βοήθεια. Εκείνος, όμως, σύμφωνα με την καταγγελία, δεν σεβάστηκε ούτε καν αυτή την οριακή κατάσταση στην οποία βρισκόταν η 14χρονη. Η περιγραφή της είναι πραγματικά σοκαριστική, παρουσιάζοντας άρρωστες συμπεριφορές που δεν τις χωρά ο ανθρώπινος νους: «Πράγματι, εκείνος ήρθε σπίτι και αμέσως διέταξε την αδελφή μου να βγει έξω από το μπάνιο διότι δήθεν θα επιχειρούσε κάποιες τεχνικές προκειμένου να με χαλαρώσει.
Τότε, ευρισκόμενος μόνος του μαζί μου μέσα στο μπάνιο και ενώ, προ ολίγων λεπτών, είχα διασωθεί από απόπειρα αυτοκτονίας, το ανώμαλο αυτό κτήνος έβαλε τα δάχτυλά του βίαια μέσα στο αιδοίο μου και άρχισε να τα κουνάει γρήγορα μέσα-έξω, μιμούμενος τη σεξουαλική πράξη, ρωτώντας με αν μου αρέσει. Αντιδρούσα με όση δύναμη μου είχε απομείνει, λέγοντάς του να σταματήσει, αλλά εκείνος μου έλεγε ότι “έχουν κοκκινίσει τα μάγουλά σου και έχεις καύλες”. Μου έπιανε το δεξί μου στήθος πιέζοντας τη θηλή μου. Είχα παγώσει, δεν τολμούσα να τον κοιτάξω, ένιωθα βαθιά ντροπή και αυτός συνέχιζε, σαν να του άρεσε η παγωμάρα μου».
Τα δύο κορίτσια κουβαλούσαν για χρόνια το επίπονο αυτό μυστικό που τις σημάδεψε για πάντα, καθώς φοβούνταν και ντρέπονταν. Δεν το είχαν αποκαλύψει ούτε καν στους γονείς τους. Μέχρι που λίγους μήνες πριν ένιωσαν πλέον δυνατές να καταγγείλουν τον κακοποιητή τους, νιώθοντας πως το χρωστά η μία στην άλλη και οι δύο μαζί σε όλα τα πιθανά θύματά του.
Οι άλλες δύο καταγγελίες
Μηνύσεις εναντίον του Φιλίππου για βιασμό έχουν καταθέσει δύο ακόμη γυναίκες. Η πρώτη είναι η 28χρονη που τον κατηγορεί πως την κακοποίησε σεξουαλικά το 2013 ενώ της παρέδιδε μαθήματα όσο προετοιμαζόταν για τις εξετάσεις που θα έδινε σε δραματική σχολή. Οπως περιγράφει η ίδια, από το πρώτο κιόλας μάθημα που πραγματοποιήθηκε στο σπίτι του, εκείνος άνοιγε διαρκώς συζητήσεις σεξουαλικού περιεχομένου: «Με ρώτησε για τις σεξουαλικές μου προτιμήσεις… Μου είπε ότι οι άνθρωποι είμαστε ελεύθερα όντα, ότι μεταξύ μας συχνά δημιουργούνται χημείες και ότι θα πρέπει να εκπληρώνουμε τις ανάγκες μας». Στα επόμενα μαθήματα συνέχισε λέγοντας προκλητικά σεξουαλικά αστεία, ενώ την υπέβαλε και σε δήθεν σωματικές ασκήσεις που θα τη βοηθούσαν στη θεατρική της έκφραση, οι οποίες επί της ουσίας κατέληγαν σε ωμές σεξουαλικές πράξεις από πλευράς του.
Μέχρι που τον Αύγουστο του 2013 προέβη σε ολοκληρωμένη πράξη βιασμού: «Ενώ καθόμουν στην καρέκλα του γραφείου και απήγγειλα έναν μονόλογο, εκείνος ξαφνικά σηκώθηκε από τον καναπέ κάνοντάς μου νόημα να συνεχίσω και ήρθε από πίσω μου. Με το χέρι του ακόμη στην πλάτη μου με έσπρωξε επάνω στο γραφείο, ενώ εγώ μη κατανοώντας τι συμβαίνει και νομίζοντας ότι κάνουμε κάποια άσκηση για το διάφραγμα προσπαθούσα αγωνιωδώς να συνεχίσω την απαγγελία μου. Ξαφνικά, όμως, ο εγκαλούμενος κατέβασε το παντελόνι και το εσώρουχό μου και έβαλε βίαια τα δάχτυλά του μέσα στο αιδοίο μου. Εγώ πόνεσα από τη βιαιότητα της εισδοχής των δαχτύλων του στο αιδοίο μου (πρέπει να εισχώρησαν πάνω από δύο δάχτυλα και πόνεσα πολύ), πάγωσα από τον τρόμο μου, ενώ εκείνος απαιτούσε να μη σταματάω να μιλάω.
Οσο πονούσα και έτρεμα τόσο εκείνος επιτάχυνε την κίνηση των δαχτύλων του μέσα στο αιδοίο μου κρατώντας με στο γραφείο με το χέρι του στην πλάτη μου, ώστε να μην μπορώ να κουνηθώ και να απελευθερωθώ. Τότε έβγαλε τα δάχτυλά του από το αιδοίο μου, έκατσε στην καρέκλα όπου βρισκόταν ακριβώς πίσω του και με έβαλε να καθίσω επάνω του με τη βία, κρατώντας με σφιχτά από τα χέρια ώστε να μην μπορώ να φύγω. Ενώ είχα ξεσπάσει σε λυγμούς, εκείνος μου είπε ότι πρέπει να πάω σε ψυχολόγο να δουλέψω τη σχέση μου με τον πατέρα μου».
Μία χρονιά αργότερα, το 2014, καταγγέλλει πως έπεσε θύμα του Λάμπρου Φιλίππου, σε ηλικία 18 ετών, μία ακόμη γυναίκα. Ο βιασμός της έγινε, σύμφωνα με την κατάθεσή της στο σπίτι του: «Με τις υπέρτερες δυνάμεις του (είναι ένας άντρας κοντά στα δύο μέτρα ύψος) με ακινητοποίησε και μπήκε μέσα μου. Ολα είναι θολά στο μυαλό μου γιατί δεν ήθελα αυτό που συνέβαινε, δεν μου άρεσε και έκανε ό,τι ήθελε. Εν συνεχεία έπιασε το κεφάλι μου με τα χέρια του και με ανάγκασε να κάνω στοματικό έρωτα, πιέζοντας το πέος του στο στόμα μου».
Ο Λάμπρος Φιλίππου αρνείται όλες τις παραπάνω κατηγορίες: «Δεν βίασα καμία, δεν κακοποίησα καμία. Είχα ερωτική σχέση μαζί τους και όλα έγιναν συναινετικά», υποστηρίζει ο ίδιος. Επιπλέον, έχει προσκομίσει στις δικαστικές αρχές πλήθος γραπτών μηνυμάτων που έχει ανταλλάξει με τις καταγγέλλουσες θέλοντας να αποδείξει πως επρόκειτο συναινετικές σχέσεις.
Τα παιδικά χρόνια
Γεννημένος και μεγαλωμένος μέχρι τα 19 του χρόνια στη συντηρητική κοινωνία ενός χωριού της Καρδίτσας, ο Λάμπρος Φιλίππου έκανε διάφορες δουλειές προτού δοκιμάσει τις δυνάμεις του στον χώρο της υποκριτικής. Εργάστηκε κατά καιρούς ως υπάλληλος των ΕΛ.ΤΑ., αθλητικογράφος σε επαρχιακή εφημερίδα, καθηγητής Αγγλικών, υπάλληλος στο Τμήμα Ελέγχου του Αεροδρομίου «Ελευθέριος Βενιζέλος». Στην Αθήνα έρχεται σε ηλικία 21 ετών. Στα μέσα της δεκαετίας του 2000 γνωρίζεται με τον καταξιωμένο σκηνοθέτη Μιχαήλ Μαρμαρινό και συμμετέχει σε διάφορες παραστάσεις του όπως «Ο Πύργος» του Κάφκα (2007) και το «Πεθαίνω σαν χώρα» (2008), μια πολύ μεγάλη και επιτυχημένη παραγωγή στην οποία συμμετείχαν 180 εθελοντές, μεταξύ των οποίων και η ανήλικη τότε, διακεκριμένη σήμερα ηθοποιός που κατήγγειλε πως βίασε εκείνη και την αδελφή της. Ενώ έχει ήδη αρχίσει να αποσπά κάποιες θετικές κριτικές για τις θεατρικές του εμφανίσεις, έρχεται η πρόταση από τον Πάνο Κοκκινόπουλο για να συμμετάσχει στη δημοφιλή τηλεοπτική σειρά του «Κόκκινος Κύκλος».
Παράλληλα ασχολείται και με τη μουσική μέσα από τους κόλπους του ανατρεπτικού συγκροτήματος Yianneis, που ξεκινούν τη διαδρομή τους το 2009, κάνουν ηχογραφήσεις και εμφανίζονται σε συναυλιακούς χώρους όλης της Ελλάδας παρουσιάζοντας παραστάσεις που συνδυάζουν στοιχεία περφόρμανς και συναυλίας, ποτισμένες με αρκετές δόσεις χιούμορ και ζωντανές εκπλήξεις. Η μουσική τους παντρεύει ροκ, ηλεκτρονικά, έθνικ και παραδοσιακά ακούσματα.
Το 2013 ανεβάζει στην Πειραιώς 260, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών, την παράσταση «Υμνος εις την Ελευθερίαν», σε σκηνοθεσία δική του, η οποία αναφέρεται στην έλλειψη ελευθερίας, στον άνθρωπο ως υποκείμενο και αντικείμενο, στην αμηχανία της αλήθειας, στα λάθη που τιμωρούνται και παρουσιάζει την ελληνική οικογένεια σε όλο της το μεγαλείο, ενώ το 2016 θα κάνει την πρώτη του επαφή με τον κινηματογράφο σκηνοθετώντας την ταινία μικρού μήκους «Element».
«Ιδιότυπες» μέθοδοι
Μέσα σε όλη αυτή την πολυποίκιλη καλλιτεχνική δραστηριότητα, μοναδική σταθερή ενασχόλησή του παραμένει, από το 2009 μέχρι σήμερα, η διδασκαλία. Δηλώνει καθηγητής Υποκριτικής και Σκηνικής Περφόρμανς και παραδίδει μαθήματα σε επίδοξους νέους καλλιτέχνες χρησιμοποιώντας τις δικές του, «ιδιότυπες» μεθόδους. Στις ΗΠΑ, μάλιστα, όπου ζει μόνιμα τα τελευταία χρόνια δημιούργησε τη δική του σχολή, το LFacting Studio of Drama and Stage Performance, με στόχο «όχι να διδάξει τεχνική, αλλά να απελευθερώσει από την τεχνική», όπως υπογραμμίζει ο ίδιος περιγράφοντας το σύστημα διδασκαλίας του ως εξής: «Προτείνω το κόψιμο του ομφάλιου λώρου που συνδέει το άτομο με τα κοινωνικά σύνδρομα. Προτείνω την έκφραση εκτός comfort zone και δουλεύω για το σπάσιμο των επαναλαμβανόμενων συμπεριφορικών μοτίβων (patterns) που την εμποδίζουν. Προσπαθώ να πετύχω την κατάργηση της σκέψης -της υπερανάλυσης- και την ανάκτηση της εμπιστοσύνης στο σώμα και της πίστης στο ένστικτο.
Με μια φράση, το μάθημά μου είναι μια άσκηση για την ελευθερία της έκφρασης. Oλα αυτά τα εφαρμόζω μέσα από ασκήσεις διαλογισμού που κάνω στο μάθημα, sound-baths, πρακτικές ενδυνάμωσης και θεραπείας για τη φωνή και το σώμα, και φυσικά, με την εργασία πάνω σε μονολόγους και διαλόγους, για την άσκηση. Reverse Dramaturgy (Αντίστροφη Δραματουργία), όπως την έχω ονομάσει, όπου ο χαρακτήρας αποκαλύπτεται μέσα από τη σχέση και όχι μέσα από προαποφασισμένα δραματουργικά χαρακτηριστικά ψυχολογικής ή άλλης φύσεως. Με ενδιαφέρουν πάρα πολύ οι σχέσεις, οι άξονες σύνδεσης και οι δυναμικές μεταξύ τους. Η ανάδραση, η ανατροφοδότηση ανάμεσα στα σώματα».
Σεμινάρια έκανε και κατά τη διάρκεια της πανδημίας στην Αμερική, μέσω Διαδικτύου, ενώ δεν σταμάτησε την αντίστοιχη δραστηριότητά του σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας. Τον περασμένο Ιούλιο, μάλιστα, όταν έγιναν οι πρώτες καταγγελίες εναντίον του, πραγματοποιούσε τριήμερο σεμινάριο στην Πάτρα!
Κατά διαστήματα, όποτε του το επέτρεπαν οι επαγγελματικές του υποχρεώσεις, επέστρεφε στην ιδιαίτερη πατρίδα του, την Καρδίτσα, για παρουσιάσει τις πρωτοποριακές περφόρμανς του, όπως το «The Peasant – O Χωριάτης», το οποίο περιγράφεται ως «ένα παγκόσμιο διονυσιακό όργιο μουσικών περιπτύξεων και ελευθερίας της έκφρασης, με μουσικές από όλο τον κόσμο» στο οποίο «οπερατικά φωνητικά, βυζαντινοί ύμνοι, gospel, παραδοσιακά και σμυρνέικοι αμανέδες συναντιούνται με τις πιο ενστικτώδεις πτυχές της ανθρώπινης φύσης, εκείνες που θυμίζουν περισσότερο ένα ζώο παρά έναν πολιτισμένο άνθρωπο». Και δεν μπορεί να μην παρατηρήσει κανείς πως αυτή η τελευταία φράση της περιγραφής του ταυτίζεται απόλυτα με την εικόνα που του αποδίδουν οι τέσσερις γυναίκες που τον κατηγορούν για σεξουαλική κακοποίηση. Τυχαίο;
Το μόνο σίγουρο είναι ότι ο ίδιος έχει παραδεχτεί σε συνεντεύξεις του την αρνητική επιρροή που έχει ασκήσει πάνω του η πατριαρχία δίνοντας, παράλληλα, και μια αυθόρμητη εξήγηση για τις βίαιες συμπεριφορές, η οποία θα μπορούσε δυνητικά να περιέχει και αυτοβιογραφικά στοιχεία: «Η πατριαρχία δεν επηρεάζει και πλήττει μόνο τις γυναίκες, αλλά εγκλωβίζει και τους άνδρες σε αυτά τα πρότυπα. Εκεί είναι και η πηγή του θέματος, ούτως ή άλλως. Η κοινωνία θεραπεύεται σιγά-σιγά. Ο άνθρωπος που αδικεί και γίνεται βίαιος δεν το αποφασίζει στα 50 του. Το έχει αποφασίσει άλλος γι’ αυτόν, όταν ήταν τεσσάρων χρόνων. Τότε, κάποιος γονιός, δάσκαλος, τον μπέρδεψε. Του έδωσε λάθος σήμα. Τον καταδίκασε σε λάθη, που και ο ίδιος τα διδάχθηκε από προηγούμενη γενιά, όταν ήταν ο ίδιος παιδί».
