Η ύστατη προσπάθεια γίνεται αυτή την ώρα στη Γενεύη προκειμένου να μην καταρρεύσουν πλήρως οι άτυπες συνομιλίες της πενταμερούς υπό τον ΟΗΕ για το Κυπριακό.
Η κίνηση Τατάρ με την πρόταση των 6 σημείων και έχοντας την πλήρη στήριξη της Τουρκίας δημιουργεί νέα δεδομένα καθώς η τουρκική και τουρκοκυπριακή πλευρά επισήμως ζητούν να αλλάξει το στάτους κβο και το διαπραγματευτικό πλαίσιο για τη λύση του Κυπριακού.
Το γεγονός αυτό μεγαλώνει το χάσμα με τις θέσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας και της ελληνικής πλευράς ενώ και ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτιέρες διαμήνυσε ότι είναι εκτός της εντολής που έχει και δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή η λύση των δύο κρατών στην Κύπρο.
Η αναστάτωση που έχει προκαλέσει η χθεσινή κίνηση του Τουρκοκύπριου ηγέτη αποτυπώνεται στο γεγονός ότι ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ ανέβαλε όλα τα τετ α τετ που είχε για σήμερα στο περιθώριο της τρίτης και τελευταίας μέρας της άτυπης πενταμερούς διάσκεψης.
Αυτή την ώρα διεξάγεται η ολομέλεια των μερών της πενταμερούς (ελληνοκυπριακή και τουρκοκυπριακή κοινότητες, Ελλάδα, Τουρκία και Βρετανία).
Το χάσμα φαντάζει πολύ δύσκολο να γεφυρωθεί και είναι χαρακτηριστική η απογοήτευση την οποία εξέφρασε ο Νίκος Αναστασιάδης μετά την κίνηση του Ερσίν Τατάρ να ζητήσει εγγράφως την ανατροπή των υφιστάμενων ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ προκειμένου να αναγνωριστούν δύο ισότιμες κρατικά κυρίαρχες οντότητες στην Κύπρο ώστε οι διαπραγματεύσεις στο εξής να έχουν ως αντικείμενο τη σχέση μεταξύ δύο κρατών στην νησί.
Στην πραγματικότητα αυτό που ζητά ο Τουρκοκύπριος ηγέτης είναι η νομιμοποίηση από τον ΟΗΕ των τετελεσμένων της τουρκικής εισβολής και κατοχής του βόρειου τμήματος της Κύπρου.
«Θα πρέπει να πω ότι είναι με μεγάλη απογοήτευση τα όσα και γραπτώς υπέβαλε ο κ. Τατάρ. Βεβαίως έχω πει στον Γενικό Γραμματέα ότι η δική μας προσπάθεια ήταν η δημιουργία ενός θετικού κλίματος χωρίς προκλήσεις, χωρίς αναφορές σε όσα απαράδεκτα ακούσαμε. Έχω πει επίσης στον ΓΓ ότι θα υποβάλουμε γραπτώς τις δικές μας θέσεις με επιστημονική τεκμηρίωση και όχι μόνο με την πολιτική θεώρηση των πραγμάτων», τόνισε ο Νίκος Αναστασιάδης αργά χτες βράδυ.
Ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας ανέφερε ότι «παραμένουμε σταθεροί στις θέσεις μας ότι θα πρέπει να υπάρξει σεβασμός στις παραμέτρους των ψηφισμάτων, στις Συμφωνίες Κορυφής, στο έργο που έχει παραχθεί μέχρι σήμερα, στη δήλωση της 25ης Νοεμβρίου του 2019 και βεβαίως στην επιστολή του ΓΓ της 26ης Οκτωβρίου που λέει ότι θα πρέπει να εργαστούμε στη βάση της δουλειάς που έχει παραχθεί μέχρι σήμερα».
Στο ίδιο πλαίσιο με τον Νίκο Αναστασιάδη αλλά και το γενικό γραμματέα του ΟΗΕ ο Νίκος Δένδιας χτες κατέστησε σαφές ότι η Ελλάδα δεν αποδέχεται άλλο πλαίσιο λύσης του Κυπριακού παρά μόνο αυτό που περιγράφεται στα ψηφίσματα του ΣΑ των Ηνωμένων Εθνών για διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία με αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων και κατάργηση του αναχρονιστικού καθεστώτος των εγγυητριών δυνάμεων.
Στο τραπέζι των συνομιλιών βρίσκονται διάφορα σενάρια για την εξέλιξη της διαδικασίας, όπως το ενδεχόμενο αναβολής και προγραμματισμού μίας δεύτερης άτυπης διάσκεψης το επόμενο διάστημα. Άγνωστο επίσης παραμένει αν ο Άντόνιο Γκουτιέρες θα προχωρήσει σε δήλωση, σε ένα κοινό ανακοινωθέν ή θα κηρύξει την αποτυχία της διάσκεψης.
Πέραν των γνωστών θέσεων από τη μια πλευρά της Κυπριακής Δημοκρατίας και της ελληνικής αντιπροσωπείας και από την άλλη της τουρκοκυπριακής κοινότητας και της τουρκικής αντιπροσωπείας γρίφος παραμένει η στάση της Βρετανίας που συμμετέχει στη διάσκεψη ως μια εκ των τριων εγγυητριών δυνάμεων.
Η Βρετανία είναι παράλληλα και μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και μετέχει στην διάσκεψη της Γενεύης με τον υπουργό Εξωτερικών Ντομινίκ Ράαμπ, ο οποίος είχε επαφές με όλα τα υπόλοιπα μέρη.
Πάντως χθες προκάλεσε αίσθηση ότι η βρετανική αντιπροσωπεία δεν εμφανίστηκε στην κοινή φωτογράφιση στο δείπνο που παρέθεσε ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ.
Ο κ. Ράαμπ, ανέφερε ότι το Λονδίνο πρόκειται να καταθέσει καινοτόμες απόψεις, χωρίς όμως να αφίσταται από το πλαίσιο της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας.
Μένει να φανεί τι ακριβώς θα είναι αυτές οι «καινοτόμες απόψεις», καθώς αξίζει να σημειωθεί ότι πριν από τη διάσκεψη ο Ερσίν Τατάρ είχε κάνει ένα άνοιγμα στη Βρετανική πλευρά και είχε ζητήσει την στήριξή της στη λύση των δύο κρατών ενώ δημοσιεύματα άφηναν να εννοηθεί ότι η κυβέρνηση Τζόνσον δεν έχει αποκλείσει ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Παράλληλα υπενθυμίζεται ότι η Βρετανία μαζί με την Τουρκία είχαν αντιταχθεί στη συμμετοχή της ΕΕ ως παρατηρητή της διάσκεψης στη Γενεύη.
Πάντως η κίνηση Τατάρ χτες δημιούργησε διπλωματική κινητικότητα καθώς η Κυπριακή αντιπροσωπεία προχώρησε σε βολιδοσκοπήσεις κρίσιμων χωρών, μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.
Ο ΥΠΕΞ της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Ρώσο ομόλογο του Σεργκέι Λαβρόφ και τον υφυπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Ντέιβιντ Χέιλ, όπου και τους ενημέρωσε για τα όσα διαλαμβάνονται μέχρι στιγμής στη Γενεύη ενώ ανταλλάχθησαν απόψεις για τα επόμενα βήματα.
Οι κ.κ. Λαβρόφ και Χέιλ, σύμφωνα με τον κυβερνητικό εκπρόσωπο Κ. Κούσιο, επανέλαβαν τη στήριξη της Ρωσίας και των ΗΠΑ στην όλη προσπάθεια για επανέναρξη ουσιαστικών συνομιλιών εντός του πλαισίου που καθορίζεται από τα σχετικά Ψηφίσματα του ΟΗΕ για την επίτευξη λύσης διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας.
Ο κ. Χριστοδουλίδης είχε επίσης τηλεφωνική συνομιλία και με τον υπουργό Εξωτερικών της Γαλλίας, Ζαν λε Ντριάν τον οποίο και ενημέρωσε για την εξέλιξη των συζητήσεων στη Γενεύη.
Σε επίσημη ενημέρωση από την κυπριακή Προεδρία, αναφέρεται ότι ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών επαναβεβαίωσε τη θέση της Γαλλίας, ως μόνιμου μέλους του Συμβουλιου Ασφαλείας του ΟΗΕ και κράτος μέλος της ΕΕ, για την ανάγκη επίλυσης του Κυπριακού εντός του συμφωνημένου πλαισίου των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και των αρχών και αξιών της ΕΕ.
Οι δυο υπουργοί αντάλλαξαν επίσης απόψεις για το πλήρες φάσμα των ευρωτουρκικών σχέσεων, το μέλλον των οποίων συνδέεται με τις εξελίξεις στο Κυπριακό.
