Γιώργος Μιχαηλίδης
Ανησυχία προκαλεί στην Αθήνα από την νέα έκθεση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για το Κογκρέσο στην οποία τονίζεται όχι μόνο πως είναι αδύνατον να κατατεθεί συνολική λίστα με τις παραβιάσεις του ελληνικού εναρίου χώρου από την Τουρκία αλλά καλεί και τις δύο χώρες να μην προβαίνουν σε προκλήσεις.
Η τοποθέτηση των ΗΠΑ επί του συγκεκριμένου ζητήματος λαμβάνει χώρα εν μέσω μεταβατικής μετεκλογικής κατάστασης στις ΗΠΑ, την ώρα που όπως αναμένεται η νέα κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν θα είναι συγκλίνουσα πολύ στις ευρωατλαντικές δομές, δηλαδή στην κάθετη και πολυδιάστατη αναβάθμιση του ρόλου του ΝΑΤΟ σε όλα τα επίπεδα και επιμέρους θέματα.
Η τελευταία εξέλιξη προκύπτει για δύο λόγους οι οποίοι εξετάζονται πολύ σοβαρά από την Ελλάδα προκειμένου να δει πώς θα δομήσει την επιχειρηματολογία της σε μία προσπάθεια να φέρει τις ΗΠΑ εγγύτερα στις ελληνικές θέσεις.
Ο πρώτος λόγος συνδέεται με την ελληνική πρωτοτυπία ο εναέριος χώρος να μην ταυτίζεται με τα χωρικά ύδατα, αφού ο πρώτος είναι 10 ναυτικά μίλια ενώ ο δεύτερος 6 ναυτικά μίλια. Ο δεύτερος λόγος αφορά στην προσέγγιση των ΗΠΑ για τα συγκεκριμένα ζητήματα, αφού όπως γίνεται σαφές από την έκθεση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, «η Ελλάδα και οι γείτονές της δεν έχουν συμφωνήσει σε οριοθέτηση συνόρων σε αυτές τις περιοχές όπου τα νόμιμα θαλάσσια δικαιώματά τους αλληλοεπικαλύπτονται».
Η συγκεκριμένη θέση -αν και δεν είναι καινούργια- αγνοεί την παράνομη τουρκική αεροπορική δραστηριότητα και τις υπερπτήσεις τουρκικών αεροσκαφών πάνω από τα ελληνικά νησιά, ενώ αναγνωρίζει αρκετές από τις προκλητικές αμφισβητήσεις και θέσεις της Αγκυρας (μετά την επιστροφή της χώρας μας στο στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ το 1980).
Πάντως, αξίζει να σημειωθεί ότι η συγκεκριμένη έκθεση αντιμετωπίστηκε ήπια από την Αθήνα για έναν βασικό λόγο. Η παραπάνω έκθεση συντάχτηκε προ οχτώ μηνών, δηλαδή ξεκάθαρα επί διακυβέρνησης Ντόναλντ Τραμπ κάτι που δίνει την ευχέρεια στην ελληνική πλευρά να αναμένει τα πρώτα δείγματα γραφής από τη νέα κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν για τα διμερή ζητήματα με την Άγκυρα.
Οι εξελίξεις αυτές, όμως, δεν άφησαν την Αθήνα δίχως να απαντήσει. Όπως ξεκαθάριζαν διπλωματικές πηγές «τα θαλάσσια σύνορα μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας είναι ξεκάθαρα καθορισμένα εδώ και χρόνια στη βάση του συμβατικού και του εθιμικού διεθνούς δικαίου και δεν τυγχάνουν ουδεμίας αμφισβήτησης».
Ειδικότερα, υπογράμμιζαν ότι «όσον αφορά το Νοτιοανατολικό Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, τα θαλάσσια σύνορα έχουν καθορισθεί από τη συμφωνία Ιταλίας-Τουρκίας που υπογράφηκε στην Άγκυρα στις 4 Ιανουαρίου 1932, καθώς και το πρακτικό που αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της εν λόγω συμφωνίας και υπεγράφη στην Άγκυρα στις 28 Δεκεμβρίου 1932. Η Ελλάδα, ως διάδοχο κράτος, βάσει της συνθήκης των Παρισίων του 1947, απέκτησε την κυριαρχία επί των Δωδεκανήσων χωρίς καμία αλλαγή στα θαλάσσια σύνορα, όπως αυτά είχαν συμφωνηθεί μεταξύ Ιταλίας και Τουρκίας».
Την ίδια ώρα η Τουρκία ανανέωσε την παράνομη NAVTEX με την έκδοση μιας νέας (της 1404/20 από τον υδρογραφικό-ωκεανογραφικό σταθμό της Αττάλειας). Η νέα NAVTEX καλύπτει σχεδόν την ίδια περιοχή νότια της Ρόδου και βορειοδυτικά του συμπλέγματος Μεγίστης/Καστελλόριζου και αφορά το ερευνητικό σκάφος Oruc Reis και τα υποστηρικτικά πλοία «Αταμάν» και «Τσένγκις Χαν», ενώ προχθές το βράδυ ο υδρογραφικός σταθμός της Σμύρνης εξέδωσε Navtex 1397-1398 για το Αιγαίο ζητώντας προκλητικά την αποστρατιωτικοποίηση των νήσων Σάμου, Χίου, Σαμοθράκης και Λήμνου
