Το ότι η εξάπλωση της επιδημίας στη Σουηδία έχει ξεφύγει από κάθε έλεγχο επιβεβαίωσε εμπράκτως η στροφή 180 μοιρών την οποίαν αποφάσισε να πάρει η τοπική κυβέρνηση. Επιβάλλοντας, για πρώτη φορά από την έναρξη της υγειονομικής κρίσης, όριο 8 ατόμων σε συναθροίσεις ανάμεσα σε άλλα, πρωτοφανώς αυστηρά για τα σουηδικά ήθη, περιοριστικά μέτρα.
Τα τελευταία ποσοτικά δεδομένα δημοσιοποιήθηκαν την Παρασκευή. Η επιδημιολογική εικόνα δικαιολογεί απόλυτα το συναγερμό: Απόλυτο ρεκόρ, με 5.990 νέα κρούσματα. Η εξέλιξη αυτή ανάγκασε τον πρωθυπουργό της Σουηδίας, Στέφαν Λέφβεν να ανακοινώσει τον υποχρεωτικό περιορισμό των 8 ανθρώπων ανά δημόσια συγκέντρωση, ένα μέτρο το οποίο θα τεθεί σε ισχύ από τις 24 Νοεμβρίου.
Το σοκ για τους Σουηδούς είναι εξαιρετικά ισχυρό, καθώς το προηγούμενο όριο του συναθροίζεσθαι ήταν από 50 έως 300 άτομα, ανάλογα με τον τύπο της εκδήλωσης. Ο Λέφβεν κατέστησε σαφές ότι «αυτοί είναι οι νέοι κανόνες για ολόκληρη την κοινωνία μας. Δυστυχώς οι πολίτες δεν ακολούθησαν τις συστάσεις της κυβέρνησης για την προφύλαξη από τον κορωνοϊό με την ίδια επιμέλεια όπως είχαν κάνει την άνοιξη. Γι’ αυτό σήμερα σας λέω να μην πηγαίνετε σε γυμναστήρια. Να μην πηγαίνετε σε βιβλιοθήκες. Να μην μαζεύεστε σε σπίτια πολλοί μαζί για φαγητό. Ακυρώστε τα όλα».
Τυπικά η κυβέρνηση της Σουηδίας δεν έχει τη δυνατότητα να απαγορεύσει τις κατ’ οίκον συγκεντρώσεις, οπότε το όριο των 8 ατόμων επιβάλλεται στις αθλητικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις, τα εστιατόρια, ακόμη και τα σχολεία. Σε ό,τι αφορά στα μπαρ και τα καταστήματα εστίασης, από τις 20 Νοεμβρίου και έως το τέλος Φεβρουαρίου θα τεθεί σε ισχύ η απαγόρευση διάθεσης αλκοολούχων ποτών μετά από τις 10 μμ.
Ο Λέφβεν διατύπωσε τη δυσοίωνη πρόβλεψη ότι τα πράγματα θα χειροτερέψουν. Και κάλεσε τους κατοίκους της Σουηδίας να αναλάβουν τις ευθύνες τους, προκειμένου να ανασχεθεί η μετάδοση της νόσου. Με έναν τόνο παραπόνου, στο διάγγελμά του ο πρωθυπουργός είπε επίσης ότι «την άνοιξη είδαμε μεγάλη συμμόρφωση. Τότε ήταν αρκετές μερικές συστάσεις και όλοι κρατούσαμε αποστάσεις μεταξύ μας και ακυρώσαμε τα σχέδιά μας. Τώρα πια όμως η συμμόρφωση έχει μειωθεί».
Παρόλ’ αυτά, όλως παραδόξως, ο Στέφαν Λέφβεν επιμένει ότι η Σουηδία «εξακολουθεί να μην πιστεύει στην αποτελεσματικότητα του καθολικού lockdown. Αντιθέτως πιστεύουμε ότι τα μέτρα που έχουμε πάρει μέχρι στιγμής, ήταν αυτά που έπρεπε». Το πόσο καλά πηγαίνει η Σουηδία, επιβεβαίωσε και ο υπουργός Εσωτερικών της χώρας, Μίκαελ Ντάμπεργκ, διευκρινίζοντας ότι τα νέα αυστηρά μέτρα θα ισχύσουν για τέσσερις εβδομάδες σε πρώτη φάση, με ανοιχτό το ενδεχόμενο να παραταθούν την περίοδο των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, αλλά και μετά από την περίοδο των γιορτών.
Η Σουηδία υπήρξε το προπύργιο του «χαλαρού» δόγματος στην αντιμετώπιση του κορωνοϊού, επιδιώκοντας την περιβόητη «ανοσία της αγέλης», η οποία υποτίθεται πως θα εξουδετέρωνε φυσιολογικά τον SARS-Cov-2.
Ο επικεφαλής λοιμωξιολόγος Άντερς Τένιελ, γνωστός καθ’ ημάς σαν ο «Σουηδός Τσιόδρας», αντίθετα από τον Έλληνα συνάδελφο και ομόλογό του, επέμενε να ευαγγελίζεται τη θεωρία της ελάχιστης δυνατής παρέμβασης στην καθημερινότητα των Σουηδών πολιτών. Για ένα διάστημα, σχηματικά από τον Ιούλιο έως το μέσον του Σεπτεμβρίου, η εξέλιξη της πανδημίας φάνηκε να δικαιώνει τον Τένιελ, καθώς ο αριθμός των κρουσμάτων είχε πέσει σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Όμως, το δεύτερο και πιο σφοδρό κύμα του κορωνοϊού απλώς καθυστέρησε να χτυπήσει τη Σουηδία.
Από την αρχή του Οκτωβρίου και έως σήμερα, το πλήθος των κρουσμάτων και των θανάτων από Covid-19 έχει εκτοξευτεί. Πριν από λίγες ημέρες, η προκάτοχος του Τένιελ στη θέση του προϊσταμένου της ομάδας ειδικών για την αντιμετώπιση επιδημιών έως το 2013, η Ανίκα Λίντε, κατηγόρησε τον συνάδελφό της για επιπολαιότητα.
«Έκανε λάθος εκτίμηση» είπε χαρακτηριστικά η κα Λίντε σε συνέντευξή της σε βρετανική εφημερίδα. Προσθέτοντας ότι ο Τένιελ «επαναπαύτηκε, πιστεύοντας ότι η ανοσία της αγέλης θα δημιουργηθεί μέσα στο καλοκαίρι και αυτό θα ήταν αρκετό για να προστατεύσει τον πληθυσμό της χώρας το χειμώνα. Αυτό όμως αποδείχθηκε ευσεβής πόθος και τώρα η κυβέρνηση τρέχει και δεν φτάνει».
Σύγκριση με την Ελλάδα
Για το πόσο άσχημα έχει εκτροχιαστεί η κατάσταση στη Σουηδία είναι ίσως χρήσιμη, ως εποπτικό μέσον, μια σύγκριση μεγεθών με την Ελλάδα. Οι δύο χώρες έχουν παραπλήσιο πληθυσμό (Σουηδία 10.122.943, Ελλάδα 10.403.693 κάτοικοι), όμως η διαφορά ανάμεσά τους είναι τεράστια στους βασικούς δείκτες της πανδημίας.
Συγκεκριμένα, σε αριθμό θανάτων η Σουηδία βρίσκεται στην 20η θέση παγκοσμίως, με 609 απώλειες από κορωνοϊό ανά εκατομμύριο κατοίκων. Η Ελλάδα είναι 86η, με 112 θανάτους/1 εκατ. κατοίκων. Παρομοίως, η αναλογία κρουσμάτων ανά 1 εκατ. πληθυσμού για τη μεν Σουηδία είναι 17.520 (50η στον κόσμο), για τη δε Ελλάδα είναι 6.970 (95η στον κόσμο).
Ως προς το σύνολο των κρουσμάτων, η Σουηδία εμφανίζει 177.355 (38η στον κόσμο) και η Ελλάδα 76.403 (69η). Το σύνολο των θανάτων είναι στη Σουηδία 6.164 (33η στον κόσμο) και την Ελλάδα 1.165 (66η). Παρόλον ότι η Ελλάδα δεν βρίσκεται στην καλύτερη δυνατή κατάσταση μετά από το καλοκαίρι, οι αριθμοί δείχνουν ότι μια χώρα με υποδειγματικές υποδομές και με σχεδόν ίδιο πληθυσμό, βρίσκεται σε δύο φορές χειρότερη μοίρα από τη χώρα μας.
Η Σουηδία, με την παρακινδυνευμένη επιλογή να επιτρέψει στον κορωνοϊό να μολύνει τον πληθυσμό της χώρας, επιτρέποντας στη διασπορά να μεγεθύνεται με απώτερο στόχο την εξουδετέρωση του ιού, καταγράφει τις χειρότερες επιδόσεις από κάθε γειτονική χώρα της Σκανδιναβίας. Περιέργως, όμως, χώρες όπως η Ιταλία και η Ισπανία, όπου εφαρμόζεται το μέτρο της καθολικής καραντίνας, δεν εμφανίζουν χειρότερες επιδόσεις από ό,τι η Σουηδία.
