Με τις συνθήκες να κρίνονται ιδιαίτερα περίπλοκες, διεθνείς αναλυτές, πασχίζουν να κάνουν τη σωστή ανάγνωση των εξελίξεων αλλά και να εκτιμήσουν ποιες θα είναι οι επόμενες κινήσεις των βασικών παικτών στην «σκακιέρα της Μεσογείου».

Ο Μπρούνο Τερτραί, Διευθυντής του Ιδρύματος Στρατηγικών Μελετών της Γαλλίας που παρακολουθεί στενά την κρίση στη ΝΑ Μεσόγειο, πιστεύει πως σε περίπτωση στρατιωτικής σύγκρουσης Ελλάδας – Τουρκίας, το Παρίσι θα παρέμβει δυναμικά.

Αναλυτικά η συνέντευξη του κου Τερτραί στον ΣΚΑΙ και τον Απόστολο Μαγγιριάδη:

Ερώτηση: Δρ. Τερτραί, μετά τις τελευταίες εξελίξεις και την αποχώρηση του Τουρκικού ερευνητικού Ορούτς Ρέϊς στο λιμάνι της Αττάλειας, πώς ερμηνεύετε την Τουρκική αντίδραση; Ήταν αποτέλεσμα της διπλωματικής πίεσης από τη Γερμανία και τις ΗΠΑ;

Aπάντηση: Αυτό που είναι προφανές είναι πως το γεγονός ότι το Ορούτς Ρέϊς επέστρεψε στην Αττάλεια πριν την Σύνοδο Κορυφής, θα ερμηνευτεί ως ένα σημάδι αποκλιμάκωσης. Δεν ξέρω ποια ακριβώς ήταν η πρόθεση, πάντως θα ερμηνευτεί σαν ένα σημάδι αποκλιμάκωσης, ακόμη κι αν η Τουρκική κυβέρνηση, όπως το καταλαβαίνω, έχει ξεκαθαρίσει πως το συγκεκριμένο σκάφος μπορεί και να επιστρέψει και ίσως να επιστρέψει.

Ερώτηση: Με αυτό ως δεδομένο, ποια είναι η πιθανότητα το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να επιβάλλει κυρώσεις στην Τουρκία την επόμενη εβδομάδα;

Aπάντηση: Αν δεν αλλάξει κάτι από σήμερα μέχρι τη συνεδρίαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, θα ήταν πολύ δύσκολο να υπάρξει ομοφωνία μεταξύ των μελών της ΕΕ για κυρώσεις κατά της Τουρκίας. Ίσως υπάρξει μια έκκληση για προσοχή, κάποιες προειδοποιήσεις κατά της Τουρκίας, αλλά αμφιβάλλω για το εάν θα υπάρξει κάποια συμφωνία για κυρώσεις κατά της Τουρκίας σε αυτή τη φάση.

Ερώτηση: Σε σχέση με τη Ελληνο-γαλλική συνεργασία, είχαμε την προηγούμενη εβδομάδα και συνάντηση του Προέδρου Μακρόν με τον Πρωθυπουργό Μητσοτάκη.

Πρόκειται απλά για μια συμφωνία πώλησης όπλων, ή για κάτι περισσότερο από αυτό; Και θεωρείτε πως η Γαλλία θα παρέμβαινε σε περίπτωση μιας πιθανής στρατιωτικής εμπλοκής μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας;

Aπάντηση: Πρόκειται για μια πολύ ενδιαφέρουσα ερώτηση. Αυτό που μπορώ να πω είναι το εξής:

Προφάνως έχει υπάρξει το ενδιαφέρον της Γαλλίας να πουλήσει υπερσύγχρονο οπλισμό σε διάφορα μέλη της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας για αρκετό καιρό και έχουν υπάρξει συζητήσεις.

Ακόμη και πριν από αυτή την κρίση. Το δεύτερο μου σημείο είναι πως γνωρίζω ότι οι Γάλλοι θέλουν να λαμβάνουν υπόψη ότι κάθε μεγάλη συμφωνία οπλικών συστημάτων πρέπει να συνεπάγεται και να σημαίνει κάποιας μορφής αυξημένης στρατηγικής συνεργασίας.

Οπότε το να πουλάς όπλα όπως τα Ραφάλ ή τις φρεγάτες, είναι κάτι που οδηγεί, ή είναι κάτι που οι Γάλλοι θα ήθελαν να βλέπουν ως μια στενότερη στρατηγική συνεργασία.

Στη δεύτερη ερώτησή σας, πρόκειται προφανώς για ένα πολύ σημαντικό ζήτημα, αλλά θα σας δώσω το προαίσθημά μου:

Δεν ξέρω τι ακριβώς έχει στο μυαλό του ο Εμμανουέλ Μακρόν, όμως θα ήταν κάπως έτσι: Εάν υπήρχε μια ξεκάθαρη στρατιωτική επίθεση ή κάτι αντίστοιχο, απέναντι σε έναν Ευρωπαίο εταίρο, ή έναν σύμμαχο όπως η Ελλάδα, θα ήταν αδύνατο για μια χώρα σαν την Γαλλία το να μην αντιδράσει στρατιωτικά. Θα ήταν απλά αδύνατο.

Προφανώς κουβεντιάζουμε πολύ ευαίσθητα ζητήματα διότι δεν θα συμφωνούσαν όλα τα κράτη – μέλη της ΕΕ πως θα έπρεπε να υπάρξει μια στρατιωτική αντίδραση, αλλά θεωρώ πως εάν επρόκειτο για μια αδιαμφισβήτητη – σύμφωνα πάντα με την Γαλλική θεώρηση του Διεθνούς Δικαίου – παραβίαση των ευρωπαϊκών συνόρων, τότε είναι προφανές ότι οι Γάλλοι θα αντιδράσουν στρατιωτικά.

Με ποια ακριβώς μορφή, δεν γνωρίζω ακριβώς, αλλά δεν θα μπορούσαν να κάνουν διαφορετικά.

Eρώτηση: Ποιο είναι το υπόβαθρο της αντιπαράθεσης μεταξύ Άγκυρας και Παρισίου;

Έχουμε παρακολουθήσει πολύ σκληρές δηλώσεις μεταξύ του Μακρόν και του Ερντογάν. Είναι η Λιβύη, είναι τα ενεργειακά αποθέματα στην ΝΑ Μεσόγειο, είναι το παιχνίδι εξουσίας μέσα στην Ευρώπη, είναι όλα μαζί;

Απάντηση: Είναι φυσικά η Συρία και η Λιβύη, περιοχές που είχαμε και εξακολουθούμε να έχουμε πολύ ισχυρές διαφωνίες με την Άγκυρα.

Οι φυσικοί πόροι; Όχι, οι φυσικοί πόροι δεν είναι το βασικό ζήτημα για εμάς.

Εκτιμώ ότι το “κλειδί” της ουσίας αφορά στο διεθνές δίκαιο, το δίκαιο της θάλασσας, τα ευρωπαϊκά σύνορα – τη δυνατότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης να δείξει ότι είναι πρόθυμη και ικανή να υπερασπιστεί τα σύνορά της.

Ειδικά, από τη στιγμή που άλλες χώρες παρακολουθούν από τη δική τους οπτική γωνία – για παράδειγμα η Κίνα, αλλά και η Ρωσία και άλλες, – τι κάνουμε και τις αντιδράσεις μας.

Γιατί στον 21ο αιώνα, πολλές από τις προκλήσεις θα λυθούν μέσα από το Δίκαιο της Θάλασσας.

Επομένως, είναι όλα αυτά και θα πρόσθετα και μία διάσταση που συχνά αγνοείται από το Παρίσι, που είναι πάρα πολύ στο μυαλό των φορέων λήψης αποφάσεων στη Γαλλία, που είναι η επέκταση της Τουρκικής εκδοχής του Πολιτικού Ισλάμ, στο πολιτικό Ισλάμ, το οποίο θεωρείται από πολλούς Γάλλους ως μη σύμφωνο με τη Δημοκρατία και του τρόπου που οι Γάλλοι αντιμετωπίζουν τη θρησκεία παγκοσμίως.

Δεν πρόκειται για το Ισλάμ προφανώς, αλλά για την Τουρκική εκδοχή του ριζοσπαστικού Ισλάμ ή του Πολιτικού Ισλάμ, ή και αντίστροφα, που φαίνεται πως προωθείται επιθετικά στην Ευρώπη, περιλαμβανομένης της Γαλλίας από την Τουρκία, αυτό είναι κάτι που πιστεύω ότι ο Πρόεδρος και ο Πρωθυπουργός, παρακολουθούν πολύ – πολύ προσεκτικά. Αυτή η διάσταση αναμφίβολα μετράει στη ζυγαριά όταν κοιτάζεις τις διαμάχες Γαλλίας και Άγκυρας.