Η ηλιθιότητα στην Ελλάδα φαίνεται να είναι ένα αυξανόμενο φαινόμενο, το οποίο διαμορφώνεται από διάφορους κοινωνικούς, πολιτικούς και πολιτισμικούς παράγοντες. Σε μια εποχή όπου η πληροφορία είναι εύκολα προσβάσιμη μέσω του διαδικτύου, η παραπληροφόρηση και η διάδοση ψευδών ειδήσεων γίνονται όλο και πιο συχνές. Αυτό ενισχύει την ανοησία, καθώς πολλοί άνθρωποι επιλέγουν να βασίζονται σε απλοϊκές εξηγήσεις και εύκολες λύσεις, χωρίς να αμφισβητούν την αξιοπιστία των πηγών τους.
Ένας βασικός λόγος για τον οποίο η ηλιθιότητα φαίνεται ανίκητη είναι η “κουλτούρα της επιβεβαίωσης”. Οι άνθρωποι τείνουν να αναζητούν και να υιοθετούν πληροφορίες που επιβεβαιώνουν τις ήδη παγιωμένες πεποιθήσεις τους, χωρίς να εξετάζουν εναλλακτικές απόψεις ή γεγονότα που μπορεί να τις διαψεύδουν. Αυτό το φαινόμενο ενισχύεται από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπου οι αλγόριθμοι παρουσιάζουν στο κοινό περιεχόμενο που συμβαδίζει με τις προτιμήσεις και τις προκαταλήψεις τους, δημιουργώντας έτσι ένα “φιλτραρισμένο” περιβάλλον πληροφόρησης.
Στην Ελλάδα, αυτό το φαινόμενο είναι ιδιαίτερα εμφανές στον δημόσιο διάλογο, όπου πολλές φορές κυριαρχούν απλοϊκές και ατεκμηρίωτες απόψεις, ειδικά σε θέματα πολιτικής, οικονομίας και υγείας. Η τάση για αποδοχή θεωριών συνωμοσίας και η ανυπαρξία κριτικής σκέψης ενισχύουν την αντίληψη ότι η ηλιθιότητα αυξάνεται.
Ένα άλλο βασικό ζήτημα που συνδέεται με την αύξηση της ηλιθιότητας στην Ελλάδα είναι η ανεπάρκεια του εκπαιδευτικού συστήματος να καλλιεργήσει κριτική σκέψη στους μαθητές. Η εκπαίδευση συχνά επικεντρώνεται στην απομνημόνευση και την αναπαραγωγή γνώσεων, χωρίς να δίνει έμφαση στην αμφισβήτηση, την ανάλυση και την κριτική αντιμετώπιση των πληροφοριών.
Η έλλειψη αυτών των δεξιοτήτων οδηγεί σε μια κοινωνία όπου οι άνθρωποι δεν αμφισβητούν εύκολα τις “εύκολες” εξηγήσεις, τις ψευδείς ειδήσεις ή τις λανθασμένες αντιλήψεις που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα η ανοησία να επηρεάζει σημαντικούς τομείς της κοινωνίας, από την πολιτική συμμετοχή έως την κατανόηση των επιστημονικών ζητημάτων.
Στο πολιτικό πεδίο, οι επιπόλαιες και απλοϊκές εξηγήσεις ευδοκιμούν όταν οι πολίτες νιώθουν απογοητευμένοι ή εξουθενωμένοι από την πραγματικότητα. Στην Ελλάδα, οι συχνές οικονομικές κρίσεις, η διαφθορά και η γραφειοκρατία ενισχύουν την τάση να αναζητούν οι πολίτες “εύκολες” απαντήσεις σε σύνθετα προβλήματα, ενισχύοντας έτσι τη διάδοση λανθασμένων αντιλήψεων και την άνοδο της ηλιθιότητας.
Παράλληλα, το χαμηλό επίπεδο εμπιστοσύνης στους θεσμούς και στην πολιτική τάξη καθιστά ευάλωτο το κοινό σε θεωρίες συνωμοσίας και ακραίες απόψεις. Το αποτέλεσμα είναι ένας κύκλος κοινωνικής και πολιτικής ηλιθιότητας που δύσκολα σπάει.
Παρά τη δυσκολία της αντιμετώπισης αυτού του φαινομένου, υπάρχουν μερικά βήματα που μπορούν να συμβάλλουν στην καταπολέμηση της ηλιθιότητας:
Η ηλιθιότητα, ιδιαίτερα στην Ελλάδα, είναι ένα φαινόμενο που προέρχεται από τον συνδυασμό έλλειψης εκπαίδευσης, παραπληροφόρησης και πολιτικής απογοήτευσης. Ενώ είναι ανίκητη στο επίπεδο του μαζικού φαινομένου, η κοινωνία μπορεί να αντισταθεί μέσω της κριτικής σκέψης, της παιδείας και της ενημέρωσης. Χωρίς αυτά τα στοιχεία, η ανοησία θα συνεχίσει να ενισχύεται και να επηρεάζει αρνητικά τον δημόσιο διάλογο και την κοινωνική συνοχή.
