Βαρύνουσα είναι η ευθύνη των πολιτικών και θρησκευτικών παραγόντων όσο και των επιστημόνων που προσφέρουν επιχειρήματα στην εκστρατεία αποπροσανατολισμού.

Του Γιώργου Καραμπελιά από την huffingtonpost.gr

Τη στιγμή που ο ελληνικός λαός δίνει μια μεγάλη μάχη ενάντια στην επέκταση της πανδημίας, υπάρχουν αρκετοί συμπολίτες μας που, για μικροπολιτικούς λόγους, συμφέροντα κάθε είδους, ατομικιστική αδιαφορία, είτε για λόγους άγνοιας, επιδεινώνουν την κατάσταση και τις υγειονομικές και οικονομικές της συνέπειες. Και αυτό διότι διεξάγουν μια «μάχη» όχι εναντίον του κορωνοϊού αλλά εναντίον… των μέτρων που λαμβάνονται για την αντιμετώπισή του.

Βαρύνουσα δε είναι η ευθύνη τόσο των πολιτικών και θρησκευτικών παραγόντων όσο και εκείνων των επιστημόνων που προσφέρουν επιχειρήματα σε αυτή την εκστρατεία αποπροσανατολισμού. Μεταξύ των επιστημόνων πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτήν διαδραματίζει, και όχι μόνο στην Ελλάδα, ένας Έλληνας καθηγητής του πανεπιστημίου Στάνφορντ της Καλιφόρνιας. Ο Γιάννης Ιωαννίδης, ένας σημαντικός Έλληνας επιστήμονας –διεθνούς κύρους μέχρις πρόσφατα–, αποφάσισε μάλλον να αυτοχειριαστεί επιστημονικά.

Έτσι, αρχικώς υποστήριξε, ενάντια σε όλα τα επιστημονικά και πραγματολογικά δεδομένα, τη θεωρία πως η πανδημία του κορωνοϊού COVID-19 δεν είναι παρά μία «απλή γρίπη». Ενώ και σήμερα μετά την τραγική κατάρρευση αυτών των ισχυρισμών, εμμένει με νέα επιχειρήματα στην επιστημονική «αντικορωνοϊκή» του χίμαιρα παρά την πανθομολογούμενη αποτυχία των προβλέψεών του. Και έτσι βυθίζεται όλο και πιο βαθιά στην ανυποληψία και την αυτο-υπονόμευση του απομειούμενου κύρους του.

Το ζήτημα δεν θα ήταν τόσο σοβαρό –ένας ακόμα επιστήμονας που, επιμένοντας στο αλάθητό του, βυθίζεται στην ανυποληψία– εάν δεν μεταβαλλόταν, μέσω του κύρους του, σε έμβλημα των όπου γης «αρνητών του κορωνοϊού». Με αυτόν τον τρόπο συμβάλλει, ο ίδιος προσωπικά,στη σύγχυση των πολιτών και εν τέλει στη διάδοση του κορωνοϊού εξ αιτίας της απόρριψης των προστατευτικών μέτρων.

Εσχάτως, δε, ο Γιάννης Ιωαννίδης δραστηριοποιείται όλο και περισσότερο στην Ελλάδα, καθώς έχει μειωθεί κατά πολύ η αξιοπιστία του τόσο στις Ηνωμένες Πολιτείες –όπου έχασε και τον ομοϊδεάτη του για τον κορωνοϊό, πρόεδρο Τραμπ – όσο και στην Ευρώπη. Το δε κύρος του έχει τρωθεί δυστυχώς από την ίδια την εξέλιξη της πανδημίας –λόγω της τεράστιας αύξησης του αριθμού των θυμάτων– καθιστώντας αυτόχρημα αναξιόπιστους τους ισχυρισμούς του.

Στην Ελλάδα, αντίθετα –όπου μέχρι πρόσφατα τα θύματα της πανδημίας ήταν πολύ λιγότερα, παρότι τα πράγματα αλλάζουν ταχύτατα επί τα χείρω–, μπορεί ακόμα να απολαμβάνει υψηλή δημοτικότητα: Είναι ο διακεκριμένος Έλληνας της Εσπερίας, ο αντισυστημικός επαΐων που «λέει τις αλήθειες» τις οποίες άλλοι αποκρύπτουν. Και συνεχίζει σχεδόν ανενόχλητος, τις πυκνές και εξαιρετικά βλαπτικές τηλεοπτικές και διαδικτυακές του παρεμβάσεις, καθώς οι Έλληνες επιστήμονες δεν είχαν τον χρόνο το – ή μήπως και το κουράγιο –να αποκρούσουν τους εξωφρενικούς ισχυρισμούς του.

Τηρουμένων των αναλογιών, το ίδιο είχε συμβεί και στην εποχή των μνημονίων. Διάφοροι, δήθεν αντισυμβατικοί επιστήμονες και τηλεπερσόνες, παρέσυραν εκατοντάδες χιλιάδες απελπισμένους συμπολίτες μας, εφευρίσκοντας μαγικές λύσεις που εν μία νυκτί θα έλυναν το ζήτημα.

Η πρώτη φάση της πανδημίας και η «γριπούλα»

Ο Ανδρέας Σταλίδης, σε μια πρόσφατη εξαιρετική μελέτη, Απαντήσεις στο κίνημα δυσπιστίας του κορωνοϊού (29 Οκτωβρίου 2020), έχει ήδη πραγματοποιήσει μια πρώτη κριτική αποτίμηση των κραυγαλέων αντιφάσεων του κυρίου Ιωαννίδη. Αξίζει να υπενθυμίσουμε ότι, μιλούσε για «κάτω από δέκα χιλιάδες θύματα» στις ΗΠΑ ενώ, στις 19 Νοεμβρίου, αυτά είχαν ξεπεράσει ήδη τις 250.000 ανθρώπους. Στις 17 Μαρτίου του 2020, εκτιμούσε ότι η θνησιμότητα IFR»1 θα περιοριστεί στο 0,05%, δηλαδή, σύμφωνα με τα λεγόμενά του, θα είναι «μικρότερη από την εποχική γρίπη»2.

Στις 9 Απριλίου και παρότι είχαν αρχίσει να αυξάνονται εκθετικά οι νεκροί, υποστήριζε στην WashingtonPost ότι οι θάνατοι από τον covid-19 στις ΗΠΑ θα είναι λιγότεροι από 40.0003.

Τρεις ημέρες μετά, στις 13 Απριλίου 2020, σε άλλη συνέντευξη, υποστήριζε πως: «Είμαι πολύ αισιόδοξος ότι, στο τέλος, ο αριθμός των θανάτων στις ΗΠΑ θα είναι μικρότερος από τους θανάτους εξ αιτίας της γρίπης που θα μας κοστίσουν 30.000-70.000 ζωές αυτό τον χρόνο»4.

Αλλά για τη δραστηριότητά του στις ΗΠΑ θα αναφερθώ σε ένα δεύτερο μέρος της έρευνάς μου· εδώ θα επικεντρωθώ σχεδόν αποκλειστικά σε αυτά που ο ίδιος έχει υποστηρίξει σε δύο εκτενείς τηλεοπτικές του παρουσίες. Η πρώτη, στις 4 Απριλίου 2020, όταν δηλαδή βρισκόταν ακόμα σε εξέλιξη το πρώτο κύμα της πανδημίας, και η δεύτερη στις 7 Νοεμβρίου 2020 – και μάλιστα στην ίδια εκπομπή, τις Αντιθέσεις, του δημοσιογράφου Γιώργου Σαχίνη, στον τηλεοπτικό σταθμό ΚΡΗΤΗ TV – που τον έχει φιλοξενήσει σε πλήθος εκπομπών του (Βλέπε, 4 Απρ 2020, «Κορωνοϊός – Covid 19: Παγκόσμιος συναγερμός και εξελίξεις στην Ελλάδα» και 6 Νοεμβρίου, «Ελληνικό Εθνικό Lockdown No2 και SARS-CoV2 / Covid 2019,)

Υποβλήθηκα στον κόπο (κυριολεκτικώς) να παρακολουθήσω στο σύνολό τους δύο εκπομπές συνολικής διάρκειας σχεδόν επτά ωρών και να καταγράψω λεπτομερώς τις παρεμβάσεις του κ. Ιωαννίδη, αρκετά αποσπάσματα από τις οποίες και θα παραθέσω.

Μια γριπούλα

Κατ’ αρχάς, στις 4 Απριλίου, στα πλαίσια της υποβάθμισης του μεγέθους της, υποστήριξε πως οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν φθάσει στην κορύφωση του επιδημικού κύματος (σημειωτέον ότι, στις 4 Απριλίου, οι ΗΠΑ μετρούσαν «μόλις» 8.100 θανάτους από την πανδημία5.) Το δε γεγονός ότι στη Νέα Υόρκη τα πράγματα ξεπερνούσαν ήδη το μέγεθος της απλής γρίπης ( με 4.159 νεκρούς στις 4 Απριλίου) το απέδωσε στο ότι δεν έχει γίνει σωστός διαγνωστικός έλεγχος! Αντίθετα, τόνισε ότι «το Τέξας» –όπου κατά τύχη βρίσκονταν και οι περισσότεροι αρνητές του κορωνοϊού– «καταδεικνύει πως πιθανότατα η εξάπλωση του κορωνοϊού συνδέεται με τις κλιματικές συνθήκες, και το ίδιο ισχύει με την Ελλάδα και με τις άλλες χώρες των Βαλκανίων» (00:46΄ έως 00:50΄ και εκ νέου στο 1:17΄).

Όντως στην πολιτεία του Τέξας, στις 4 Απριλίου, τα θύματα μόλις είχαν ξεπεράσει τα 100 αλλά, στη συνέχεια, καθώς… πλησίαζε το καλοκαίρι(!), αυτά εκτινάχθηκαν και στις 18 Νοεμβρίου ήταν 20.274 ενώ στη Νέα Υόρκη στις 17/11 είχαν φθάσει τις 26.225. Προχώρησε μάλιστα στην καταπληκτική διαβεβαίωση πως «η συντριπτική πλειοψηφία όσων πεθαίνουν από κορωνοϊό είχαν άλλους λόγους για να πεθάνουν» και πως «το 99% από αυτούς θα πέθαιναν ούτως ή άλλως σε λίγες ημέρες ή σε λίγες εβδομάδες από κάτι άλλο» (λ. 1:12΄ έως 1:14΄). Δηλαδή, όσοι πεθαίνουν από τον συνδυασμό του κορωνοϊού με πιθανά υποκείμενα νοσήματα θα πέθαιναν ούτως ή άλλως – κατευόδιον λοιπόν.

Και βεβαίως δεν θα μπορούσε να αφήσει το κεντρικό επιχείρημα όλων των αρνητών του κορωνοϊού κατά την πρώτη φάση της πανδημίας:«οι θάνατοι είναι λιγότεροι από την εποχική γρίπη. Από τα 60 εκατομμύρια θανάτους παγκοσμίως από όλες τις αιτίες οι θάνατοι από τον covid είναι μόλις 60.000». (Προφανώς δεν ανέφερε ότι αυτοί έγιναν μέσα σε ενάμισι μήνα, στην αρχή της πανδημίας)(1:15΄40΄΄-1:18΄). Δεν ανέφερε επί πλέον ότι επρόκειτο για θανάτους, παρά τα προστατευτικά μέτρα και τα απαγορευτικά – κάτι που ποτέ δεν συνυπολογίζουν όλοι οι αμφισβητίες του κορωνοϊού. Δηλαδή, όχι μόνο συγκρίνονται οι θάνατοι σε ετήσια βάση με την, μέχρι τότε, πολύ μικρότερη χρονική διάρκεια της πανδημίας, αλλά, προπαντός, αυτοί οι θάνατοι προκαλούνται παρά τα συχνά δρακόντεια μέτρα περιορισμού.

Στη συνέχεια, με ένα επιχείρημα –που εσχάτως έχει αναδειχθεί ως προνομιακό, μια και όλα τα άλλα κατέρρευσαν– συναρτά τα λίγα κρούσματα με τον μικρό αριθμό των πραγματοποιούμενων τεστ! Για να αποδομήσει τον τότε χαμηλό αριθμό θυμάτων στην Ελλάδα, ισχυρίζεται πως: «δεν κάνουμε τεστ άρα είμαστε οι καλύτεροι». (1:25΄)

Συγκρίνει δηλαδή εντελώς ανόμοια πράγματα. Ο αριθμός των τεστ είναι ιδιαίτερα σημαντικός ώστε να έχουμε ακριβέστερη εικόνα της διασποράς της επιμόλυνσης ώστε να μπορούμε και να παρέμβουμε αποτελεσματικότερα. Όμως, το βασικό στοιχείο που αποδεικνύει ότι μια χώρα «πηγαίνει καλά», άσχετα με το αν πραγματοποιεί λίγα τεστ όπως συνέβαινε τότε με την Ελλάδα, είναι προφανώς ο αριθμός των θανάτων και όχι βέβαια ο αριθμός των τεστ.

Σχετικά με την καραντίνα και το απαγορευτικό, θεωρεί πως δεν μπορούμε «να κλειστούμε μέσα διότι θα προκαλέσουμε πολύ περισσότερους θανάτους όπως αυτοκτονίες και τα συναφή» (1:37΄).«Εξάλλου εάν όλοι φοράμε μάσκα θα κάνουμε κακό χωρίς λόγο γιατί θα λείψουν μάσκες από τους γιατρούς» (2:00΄52΄΄). Πρόκειται για ένα πρωτοφανές επιχείρημα που μέχρι τότε δεν είχε χρησιμοποιήσει κανείς άλλος «αντιμασκικός» αγωνιστής.

Για να καταδείξει την αναποτελεσματικότητα των περιοριστικών μέτρων υποστηρίζει πως «εάν η αποδοχή των μέτρων πέσει στο 90% (δηλαδή εάν υπάρχει ένα 10% που τα απορρίπτει δεν θα έχουμε κανένα αποτέλεσμα». ( 2:02’). Δηλαδή, θα αρκούσε ένα 10% «αρνητών» ώστε τα μέτρα να καταρρεύσουν, πράγμα απόλυτα αναληθές.

Εξάλλου, οι… ομοϊδεάτες του κ. Ιωαννίδη, καθώς και οι κάθε είδους ανεύθυνοι, ξεπερνούν σε πολλές χώρες, δυστυχώς, και όχι μόνο στην Ελλάδα, το 10%. Κατά συνέπεια, δεν υπάρχει κανένας λόγος να πάρουμε οποιοδήποτε μέτρο. Και όντως, οι «αρνητές» των μέτρων συμβάλλουν αποφασιστικά στη διαιώνιση της πανδημίας στις δυτικές χώρες, σε αντίθεση με την Άπω Ανατολή. Δηλαδή, ο κύριος Ιωαννίδης δικαιολογεί τη στάση του εξαιτίας των συνεπειών που προκαλεί αυτή η στάση, καθώς απορρίπτει τόσο το απαγορευτικό όσο και τη χρήση μάσκας!

Μια και πρόκειται για μία γριπούλα, «διατηρεί την αισιοδοξία πως θα μειωθούν τα κρούσματα και ότι βρισκόμαστε στην κορύφωση» του φαινομένου (2:31’-2:33’). Και, για να μη διαψευσθεί, αρνείται να δει αυτό που έβλεπαν όλοι οι ειδικοί αλλά και όλοι οι νοήμονες άνθρωποι, πως δηλαδή, στις 4 Απριλίου, βρισκόμασταν μόλις στο προοίμιο. Και για να ικανοποιήσει, έστω εν μέρει, και τους υποστηρικτές της «ανοσίας της αγέλης», ανέφερε πως, παρότι δεν την υποστηρίζει, «είναι πιθανό λόγω διασταύρωσης με άλλους ιούς να μην απαιτούνται τα υψηλά ποσοστά» –το 60% ή 70% του πληθυσμού– που αναφέρουν όλες οι επιστημονικές μελέτες αλλά «μπορεί να αρκεί και ένα 20% ή 30% μόλυνσης για να επιτευχθεί η ανοσία αγέλης» (2:33’). Συνεπώς, δεν είμαστε και τόσο μακριά από αυτήν!

Και κλείνει μια μακροσκελή συζήτηση με τοποθετήσεις όλο και πιο ακραίες. Έτσι, ανάμεσα στα άλλα, υποστηρίζει πως «οι ασθενείς δεν πρέπει να πηγαίνουν στα νοσοκομεία» (2:55΄), εξάλλου «όσοι σχεδόν μολύνονται δεν παθαίνουν τίποτε» (3:16΄-3: 17΄).

Το λοκ ντάουν και η «Μικρασιατική Καταστροφή»

Ερχόμαστε λοιπόν στη δεύτερη τηλεοπτική συζήτηση, που διεξάγεται επτά μήνες μετά, στις 6 Νοεμβρίου, και μετά από 1.200.000 νεκρούς και δεκάδες εκατομμύρια που έχουν νοσήσει με σημαντικές συνέπειες για την υγεία τους, ίσως ανεπανόρθωτες. Στο μεταξύ, οι απόψεις και τα στοιχεία που παρέθετε έχουν αμφισβητηθεί σοβαρά, ενώ μόλις έχει χάσει τις εκλογές και ο Ντόναλντ Τραμπ, ο παγκόσμιος ηγέτης των αρνητών, που χρησιμοποιούσε εν πολλοίς τα επιχειρήματα του Ιωαννίδη για τη γριπούλα και του Ντιντιέ Ραούλτ για τη θαυματουργό υδροξυχλωροκίνη.

Μήπως άραγε, μετά τη διάψευση όλων των προβλέψεών του, θα ανακρούσει πρύμναν ο κύριος καθηγητής; Όχι βέβαια, το μόνο που έχει συμβεί είναι μία μετατόπιση των επιχειρημάτων του από τη γριπούλα προς το «εγκληματικό lockdown». Θα υποστηρίξει μάλιστα πως οι απόψεις του «έχουν χρησιμοποιηθεί λανθασμένα» και «σε καμία περίπτωση δεν μπορούμε να πούμε ότι πρόκειται για μία γριπούλα» (7’50’’-9’10’’). [Πιστεύω πως, από υπερβολική ευγένεια και εξ αιτίας του κάποτε αυξημένου κύρους του, ο δημοσιογράφος ο οποίος τον φιλοξενεί συχνά στις εκπομπές του δεν τον ρώτησε πώς εξηγούνται οι τεράστιες αστοχίες των αρχικών του εκτιμήσεων, και μάλιστα στην ίδια την εκπομπή του.]

Πάντως, θεωρεί πως «το οριζόντιο και τυφλό lockdown θα έχει καταστροφικές συνέπειες» (4’45’’) ενώ, «σύμφωνα με το μεγαλύτερο μέρος της επιστημονικής κοινότητας, είναι καταστροφικό όχι μόνο για την οικονομία αλλά και για την υγεία»(!) (15’-16’).

Ακολουθούν τερατωδίες του τύπου, «τον Μάρτιο το αφήγημα επιτυχίας υπήρξε αρνητικό και τα κρούσματα ήταν 100 έως 500 φορές παραπάνω ενώ τώρα είναι πέντε με δέκα»! (21’08’’ έως 22΄30’’). Επειδή ακριβώς τον Μάρτιο το απαγορευτικό αποδείχτηκε σωτήριο, μεταθέτει τη συζήτηση όχι στα επιβεβαιωμένα κρούσματα και τους θανάτους αλλά στο πόσο πολλοί ήταν οι μολυσμένοι χωρίς αυτοί να πάθουν τίποτε!

Όσο για τις λύσεις, αυτές δεν είναι άλλες από τη μαζική χρήση των τεστ, ακολουθώντας το παράδειγμα της Σλοβακίας –παρότι «τα συγκεκριμένα τεστ μπορούν να είναι ακριβή στη μία από τις τέσσερις περιπτώσεις»(sic!) (19’30’’ έως 20’30’’)– και τα δρακόντεια μέτρα για την προστασία νοσοκομείων και γηροκομείων. Και αυτά αρκούν.

Εξάλλου, «στο νοσοκομείο πρέπει να βρίσκονται μόνο οι διασωληνωμένοι ασθενείς» και, εξάλλου, «πολλοί διασωληνωμένοι βρίσκονται εκεί χωρίς λόγο»!( 23’30’’ έως 24’30’’).

«Τελικώς το απαγορευτικό αυξάνει τις μολύνσεις» και «οι φτωχοί που δεν διαθέτουν μεγάλα σπίτια κινδυνεύουν περισσότερο μέσα σε σπίτι παρά έξω από αυτό»(30’25’’ έως 39΄).

«Εξάλλου τα κρούσματα θα πέσουν από μόνα τους» ( 39’30’’ έως 40΄) ενώ, «αν καταστραφεί η χώρα, θα πέσει και ο αριθμός των κρουσμάτων» (41’).

Συναφώς, «δεν είμαστε καθόλου βέβαιοι ότι το lockdown σταμάτησε την επιδημία στο Βουχάν, η οποία μάλλον σταμάτησε μόνη της»sic! (45’ έως 47’).

«Ο πληθυσμός λαμβάνει τα μέτρα από μόνος του και το lockdown δεν έσωσε ούτε έναν άνθρωπο» (48’-50’).

«Μένετε στα σπίτια σας ο πανικός σας σπρώχνει στο νοσοκομείο»

Η ρεμντεσιβίρη δεν έχει κανένα θεραπευτικό αποτέλεσμα «ίσως μειώνει απλώς τον χρόνο παραμονής στο νοσοκομείο και δεν έχει κάποια αξία και, αν έχει κάποια αξία, σε σχέση με το κόστος, είναι συζητήσιμη» (1:08’ έως 1:10’)

Και το αποκορύφωμα: «το lockdown μπορεί να είναι ένα λάθος αντίστοιχο της μικρασιατικής καταστροφής» (1:46΄).

Στη δε Ινδία, δεν είχαμε πολλά θύματα διότι η μέση ηλικία είναι 15 χρονών (1:48’)

Το lockdown όχι μόνο δεν σώζει αλλά προκαλεί περισσότερους θανάτους (1:56’ 41’’). Αντίθετα, «στη Σιγκαπούρη η πανδημία λειτούργησε ως μία μικρή γριπούλα με 0, 01% ποσοστό θανάτων» (2:03’32’).

«Το lockdown είναι σαν ένας στρατηγός να βομβαρδίζει μία πόλη για να αντιμετωπίσει ένα σμήνος ακρίδων με αποτέλεσμα να καταστρέψει την πόλη»(3:00’08’’).

Δηλαδή, ο κ. καθηγητής, μην αντέχοντας άλλο τη διεθνή καταρράκωση του κύρους του, αντί να κάνει έστω μια έμπρακτη αυτοκριτική, ανασκευάζοντας τις αρχικές του τοποθετήσεις, βυθίζεται όλο και πιο βαθιά στον παραλογισμό. Και αυτό το κάνει τη στιγμή που η Ελλάδα είχε μπει στη δεύτερη πολύ πιο επικίνδυνη φάση της πανδημίας, καθώς οι θάνατοι και τα κρούσματα εκτινάσσονταν σχεδόν εκθετικά, ένα βράδυ μετά την κήρυξη του απαγορευτικού.

Αντί λοιπόν να συμβάλει στη συσπείρωση των Ελλήνων για την αντιμετώπισή της, καλεί ουσιαστικά σε άρνηση των μέτρων που θα προκαλέσουν «μια δεύτερη μικρασιατική καταστροφή» και μεταβάλλεται έτσι στον γκουρού των αρνητών. Αυτός, ένας καθηγητής ιατρικής διεθνούς κύρους, μέχρι χθες. Και η τεράστια καταστροφή που αυτός προκαλεί, και όχι βέβαια τα προστατευτικά μέτρα, μπορεί να καταφανεί από την επιδραστικότητά του σε έναν αποκαμωμένο λαό. Η εκπομπή της 6ης Νοεμβρίου του Γιώργου Σαχίνη, όπου κηρύχθηκε ο πόλεμος κατά του λοκ ντάουν από τον Ιωαννίδη, είχε, στις 19 Νοεμβρίου το μεσημέρι, 426.431 προβολές στο youtube, 8.000 “likes” και 1800 σχόλια! Επρόκειτο για μια καταπληκτική επιτυχία, ηροστράτεια μεν αλλά πάντως επιτυχία!

Υ.Γ. Για να γίνει κατανοητή η σχέση ενός ειδικού στην επιδημιολογία, πολυβραβευμένου καθηγητή με τα πραγματολογικά δεδομένα και τα στατιστικά στοιχεία, θα ασχοληθώ λίγο περισσότερο με τις αναφορές του σε κάποια δεδομένα στα οποία αναφέρθηκε στις συνεντεύξεις του.

Α. Υποστήριξε λοιπόν ότι ο μέσος όρος ηλικίας του πληθυσμού στην Ινδία είναι 15 χρόνια (6 Νοεμβρίου, 1:48’’) και γι’ αυτό η χώρα θρήνησε λιγότερα θύματα. Στην πραγματικότητα όμως ο μέσος όρος ηλικίας στην Ινδία είναι σχεδόν διπλάσιος (28,4 χρόνια). Αυτό το γεγονός αντανακλάστηκε εξάλλου και στο σχετικά υψηλό ποσοστό θανάτων από κορωνοϊό στην Ινδία (130.070 άτομα με 82η θέση στην παγκόσμια κατάταξη την 16η Νοεμβρίου, σε σχέση

με τον πληθυσμό, όταν η Ελλάδα βρισκόταν στην 79η θέση την ίδια μέρα. Μόνο κάποιες αφρικανικές χώρες, όπως ο Νίγηρας ή η Ουγκάντα, κυμαίνονται μεταξύ 15,2 και 16,7 μέση ηλικία και παράλληλα βρίσκονται σε κάποιες από τις τελευταίες θέσεις στην παγκόσμια κατάταξη των θυμάτων – στην 157η η Ουγκάντα και στην 158η ο Νίγηρας, σε σύνολο 161 χωρών. Στην Ινδία, όπου εξάλλου τα θύματα έχουν υποεκτιμηθεί, η έρευνα επτά κορυφαίων επιστημόνων, τον Οκτώβριο του 2020, με επικεφαλής τη μικροβιολόγο Dr Gagandeep Kang, την πρώτη Ινδή εκλεγμένη Εταίρο της Royal Society του Λονδίνου, κατέδειξε πως, εάν δεν είχε εφαρμοστεί το λοκ ντάουν στα τέλη Μαρτίου, όταν άρχισε η πανδημία να εξαπλώνεται στην Ινδία, θα είχαν πεθάνει πιθανώς 2,6 εκατομμύρια πολίτες. (https://www.bbc.com/news/world-asia-india-54596707, 19 Οκτωβρίου). Όμως, ως γνωστόν, τα λοκ ντάουν είναι καταστροφικά!

Β. Περνάμε σε μια δεύτερη «διαχείριση δεδομένων» από τον κύριο Ιωαννίδη. Αναφέρει πράγματι πως στη Σιγκαπούρη, αντιπαραθέτοντάς την εμμέσως με την κατάσταση στην Ελλάδα, υπήρξαν μόνο 28 θάνατοι και αυτό επετεύχθη, αποκλειστικά –όπως αφήνει να εννοηθεί με σχετικό πίνακα που παρουσίασε– με την εκτεταμένη χρήση των τεστ και την προστασία των ευπαθών ομάδων.

Πράγματι, στη Σιγκαπούρη, όπως και σε ολόκληρη την ανατολική και νοτιοανατολική Ασία, ο αριθμός των θυμάτων ήταν πολύ μικρός και η χώρα, στις 16 Νοεμβρίου, βρισκόταν στην 150η θέση. Όμως, σε ακόμα καλύτερη θέση βρισκόταν η Κίνα, στην 156η θέση, ή η Ταϊλάνδη στην 160η και το Βιετνάμ, με τα 95 εκατ. πληθυσμό, στην τελευταία, την 161η με 35 θύματα! Ακόμα και χώρες ιδιαίτερα πυκνοκατοικημένες και με υψηλή κινητικότητα, όπως η Νότια Κορέα ή η Ιαπωνία, βρίσκονται πολύ χαμηλά στην παγκόσμια κατάταξη.

Η Νότιος Κορέα, με έκταση σχεδόν 30% μικρότερη από την Ελλάδα και 52 εκατ. πληθυσμό, είχε 494 κρούσματα στις 16 Νοεμβρίου, ενώ και η Ιαπωνία είχε μόλις 1874 κρούσματα με πληθυσμό 126 εκατομμύρια – σε πλήρη αντίθεση με τις εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς της Ευρώπης ή των ΗΠΑ. Εάν δεν πρόκειται για κάποια βιολογική ιδιαιτερότητα των «κίτρινων»(!), θα πρέπει να προσπαθήσουμε να ερμηνεύσουμε αυτό το τόσο μαζικό φαινόμενο.

Πράγματι, πρόκειται για χώρες κομφουκιανής παράδοσης με ένα κράτος ιδιαίτερα αυταρχικό –σε κάποιες περιπτώσεις αλλά όχι σε όλες–, με κοινωνίες ιδιαίτερα συνεκτικές, χωρίς ατομικισμό δυτικού τύπου. Χώρες όπου οι πολίτες δεν θεωρούν το ζήτημα της συλλογικής υγείας τους ως αντικείμενο πολιτικής διαμάχης, ούτε βέβαια ευδοκιμούν επιστημονικές βεντέτες τύπου Ιωαννίδη απολαμβάνοντας υψηλή ανάλογη δημοσιότητα. Πώς λοιπόν αντιμετώπισαν το πρόβλημα αυτές οι κοινωνίες;

Προφανώς, με τα πιο αυστηρά απαγορευτικά μέτρα. Και αν όλοι έχουμε ακούσει για τα δρακόντεια μέτρα της Κίνας, εν τούτοις, και στη Σιγκαπούρη εφαρμόστηκε μια αυστηρή πολιτική χωρίς καμία ταλάντευση, σε πλήρη αντίθεση με την παραπληροφόρηση με την οποία ο Ιωαννίδης τάισε τους «σανοφάγους» (κατά την αγαπημένη έκφραση των οπαδών του) τηλεθεατές του, και μάλιστα από μια εκπομπή υψηλής ακροαματικότητας και διαδικτυακής αναπαραγωγής:

Η Σιγκαπούρη πήρε τα πρώτα περιοριστικά μέτρα στις 24 Μαρτίου στα οποία περιλαμβάνονταν και η απαγόρευση συναθροίσεων άνω των δέκα ατόμων.

Το δεύτερο κύμα μέτρων εφαρμόζεται από τις 7 Απριλίου, κλείνοντας έναν μεγάλο αριθμό επιχειρήσεων καθώς και όλα τα σχολεία και τις εκπαιδευτικές δομές ενώ τα μαθήματα πραγματοποιούνται μέσω διαδικτύου αποκλειστικά. Έκλεισαν όλα τα καταστήματα εστίασης και επιτρέπονταν μόνο η αγορά φαγητού για το σπίτι και οι παραδόσεις κατ’ οίκον.

Στις 14 Απριλίου, η χρήση μάσκας κατέστη υποχρεωτική παντού, μέσα και έξω, με τσουχτερά πρόστιμα στη σπάνια περίπτωση ανυπακοής.

Στις 21 Απριλίου, ακολούθησε ένα νέο κύμα μέτρων με τα οποία έκλεισαν τα MacDonald’s και τα κομμωτήρια, περιορίστηκαν οι λαϊκές αγορές, απαγορεύτηκαν όλες οι θρησκευτικές τελετές κ.λπ.

Από τις 5 Μαΐου μέχρι την 1η Ιουνίου, συνεχίζεται το lockdown με χαλάρωση κάποιων απαγορεύσεων στον βαθμό που τα κρούσματα έχουν σχεδόν μηδενιστεί. Τέλος, από την 1η Ιουνίου, ακολουθεί η σταδιακή άρση των μέτρων σε τρεις ελεγχόμενες φάσεις – και η δεύτερη φάση συνεχιζόταν μέχρι τον Οκτώβριο του 2020 ενώ η τρίτη θα περιλάβει και ένα μέρος του 2021. Με αυτό τον τρόπο η Σιγκαπούρη αντιμετώπισε την πανδημία.

Προφανώς αυτός ο τρόπος περιλάμβανε και αυξημένο αριθμό τεστ, όπως έγινε σε όλη την νοτιοανατολική Ασία, αλλά παράλληλα και την εφαρμογή ενός αυστηρού απαγορευτικού. Η εμφάνιση των τεστ ως αποκλειστικής πανάκειας για την πανδημία πέραν του ότι είναι παραπλανητική εγγίζει και τα όρια της αστειότητας για μια χώρα που εφάρμοσε τόσο αυστηρά μέτρα.

1 IFR – infectedfatalityrate: Υπολογίζεται από το κλάσμα των θανάτων προς τους (υπολογιζόμενους) πραγματικούς φορείς, το οποίο χρησιμοποιεί συστηματικά ο Ιωαννίδης πραγματοποιώντας δικούς του υπολογισμούς για τον αριθμό των πραγματικών φορέων. Το CFR – casefatalityrate, υπολογίζεται από το κλάσμα των θανάτων προς τους επιβεβαιωμένους φορείς.

2 John P.A. Ioannidis,«A fiasco in the making? As the coronavirus pandemic takes hold, we are making decisions without reliable data»,March 17, 2020https://www.statnews.com/2020/03/17/a-fiasco-in-the-making-as-the-coronavirus-pandemic-takes-hold-we-are-making-decisions-without-reliable-data/

3 https://www.washingtonpost.com/opinions/without-mass-testing-were-flying-blind-through-this-crisis/2020/04/09/bf61e178-7a9b-11ea-a130-df573469f094_story.html

4 https://activenews.co.uk/2020/04/13/stanfords-dr-ioannidis-reliable-data-can-end-the-covid-19-lockdown

5 https://www.aljazeera.com/economy/2020/4/4/coronavirus-cases-in-us-go-past-300000-live-updates