Αν και η απόσταση ανάμεσα στην Ελλάδα και στη χώρα της δυτικής Αφρικής ξεπερνάει τα 4.500 χλμ, όλο και περισσότεροι Σομαλοί ταξιδεύουν αεροπορικώς προς την Τουρκία, προκειμένου να περάσουν στην χώρα μας, από τα νησιά ή τον Έβρο.
Το τελευταίο διάστημα οι αφίξεις παράνομων μεταναστών από την … Σομαλία προς τα νησιά του Αιγαίου έχουν χτυπήσει … «κόκκινο», αναγκάζοντας σε κινητοποίηση τις ελληνικές Αρχές. Από τις 214 αφίξεις παράνομων μεταναστών που καταγράφηκαν από τις αρχές Νοεμβρίου στη Λέσβο, οι 142 προέρχονται από τη Σομαλία. Πρόκειται για θύματα διακινητών που με την ανοχή, αν όχι τη συνεργασία, των τουρκικών Αρχών, μεταφέρονται από τη φτωχή και ταλαιπωρημένη -από τους πολυετείς εμφυλίους πολέμους- αφρικανική χώρα, προς την Τουρκία και από εκεί προς τα ελληνικά σύνορα.
Η «εργαλειοποίηση» της Σομαλίας από την Τουρκία
Η Σομαλία είναι μια φτωχή χώρα που η Τουρκία κινεί σχεδόν τα πάντα, στην πολιτική, κοινωνική και οικονομική ζωή. Κατά την προσφιλή της τακτική η Άγκυρα, «εργαλειοποιεί» πολίτες της εξαθλιωμένης οικονομικά αφρικανικής χώρας -που αναζητούν έναν καλύτερο τρόπο ζωής στην Ευρώπη- προκειμένου να τους χρησιμοποιήσει γι΄ άσκηση πίεσης προς την Ελλάδα και την Ε.Ε. Η παράνομη μετανάστευση πολιτών της Σομαλίας προς την Ευρώπη, μέσω Τουρκίας, προωθείται από ΜΚΟ που δραστηριοποιούνται στη χώρα. Καθοριστικό ρόλο έχει το τουρκικό «Γραφείο Διασύνδεσης», τ΄ οποίο λειτουργεί στην πρωτεύουσα Μογκαντίσου και διεκπεραιώνει όλες τις γραφειοκρατικές διαδικασίες.
Η Τουρκία εφαρμόζει για τους πολίτες της Σομαλίας, ευνοϊκό καθεστώς χορήγησης βίζας σπουδών ή υγείας, που επιτρέπει νέους της χώρας να ταξιδέψουν αεροπορικώς προς τα εκεί, χωρίς περιορισμούς και προβλήματα στις μετακινήσεις τους. Η Turkish Airlines μάλιστα, είναι από τις λίγες ξένες αεροπορικές εταιρείες που πραγματοποιούν απευθείας πτήσεις προς τη Μογκαντίσου. Να σημειωθεί πως το φθηνότερο αεροπορικό εισιτήριο για Κωνσταντινούπολη, δεν κοστίζει περισσότερο από 500 ευρώ.
Σύμφωνα με στοιχεία που έχει στη διάθεσή του το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου η «ταρίφα» για έκδοση βίζας και μεταφορά στην Τουρκία φτάνει έως τα 1.500 ευρώ το άτομο. Το ποσό αυτό καλύπτεται από τον ενδιαφερόμενο ή από ΜΚΟ που δραστηριοποιούνται στη Μογκαντίσου και στη συνέχεια τους φέρνουν σ’ επαφή με Τούρκους ή Σύριους διακινητές, προκειμένου να τους οδηγήσουν στα ελληνοτουρκικά σύνορα.
Σομαλία – Τουρκία – Ελλάδα
Αρχικά οι Σομαλοί μεταφέρονται με φορτηγά σε συγκεκριμένες περιοχές της Κωνσταντινούπολης. Στη συνέχεια καθένας από αυτούς καταβάλλει επιπλέον έως και 800 ευρώ, στα μέλη των δικτύων λαθρεμπόρων, προκειμένου να τους μεταφέρουν κατ΄ ομάδες 6-15 ατόμων, στα τουρκικά παράλια απέναντι από τη Λέσβο και την Σάμο.
Χωρίς να συναντήσουν κανένα απολύτως εμπόδιο από τις τουρκικές Αρχές, οι μετανάστες επιβιβάζονται σε φουσκωτές βάρκες με κατεύθυνση δυτικά και τα ελληνικά νησιά. Προηγουμένως ενημερώνονται από τους διακινητές με ποιες ΜΚΟ και με ποιόν τρόπο θα έρθουν σ’ επαφή μόλις περάσουν στα ελληνικά χωρικά ύδατα προκειμένου να βοηθηθούν στη συνέχεια έως ότου πατήσουν στη στεριά.
Δυστυχώς οι άνθρωποι αυτοί οδηγούνται στο πέλαγος, συνήθως μέσα σε ακατάλληλες βάρκες και με παντελή άγνοια των κανόνων της θάλασσας, μ΄ αποτέλεσμα πολλές φορές να καταλήγουν σε πολύνεκρα ναυάγια. Όλα αυτά κάτω από την ανοχή, αν όχι την υποστήριξη, των τουρκικών Αρχών που δεν εμποδίζουν τη δράση των διακινητών και δεν προλαμβάνουν τις παράνομές διελεύσεις προς τα ελληνικά νησιά,
Υποχρεώσεις που απορρέουν από τη κοινή δήλωση Ε.Ε. Τουρκίας για το προσφυγικό του 2016, που θεωρητικά στοχεύει στην «εξάρθρωση του επιχειρηματικού μοντέλου των διακινητών και στον έλεγχο της παράτυπης μετανάστευσης». Σύμφωνα με πληροφορίες της Αθήνας, περισσότεροι από 2.000-2.500 Αφρικανοί μετανάστες, από τη Σομαλία και το Κογκό, βρίσκονται το διάστημα αυτό «στοιβαγμένοι» στο Δικέλλι και στη Σμύρνη, προκειμένου να περάσουν στην Ελλάδα.
Ενημέρωση on-line …
Ερωτηματικά δημιουργούνται από τη δράση μερίδας ΜΚΟ στα νησιά του Αιγαίου, για τις οποίες υπάρχουν ενδείξεις πως υποβοηθούν άμεσα ή έμμεσά την παράνομη διακίνηση μεταναστών. Την προηγούμενη εβδομάδα o υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου κ.Νότης Μηταράκης, άφησε αιχμές κατά της γνωστής νορβηγικής ΜΚΟ «Aegean Boat Report» που δραστηριοποιείται τα τελευταία χρόνια στα ελληνικά νησιά.
Με τη χρήση νέων τεχνολογιών και εφαρμογών (messenger, whatsUp κ.α) η οργάνωση καλεί ομάδες παράνομων μεταναστών, που βρίσκονται στη θάλασσα και στα ελληνικά χωρικά ύδατα, να την ενημερώσουν με φωτογραφικό υλικό και το «στίγμα» τους, προκειμένου να τους καθοδηγήσει για το πως θα προσεγγίσουν το κοντινότερο ελληνικό νησί και τι πρέπει να πράξουν στη συνέχεια ώστε έρθουν σ’ επαφή με την Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ .
Μ’ ανακοίνωσή της η Aegean Boat Report, αρνείται κατηγορηματικά πως αποτελεί «μέρος δικτύου διακίνησης ανθρώπων» και πως μοναδικός της στόχος είναι η παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας σε μετανάστες που έχουν ανάγκη και κινδυνεύει η ζωή τους.
Από τις αναρτήσεις ωστόσο της οργάνωσης στα social media, προκύπτει πως όλες οι δημοσιοποιήσεις αφορούν παράνομους μετανάστες που εισήλθαν στα ελληνικά χωρικά ύδατα και όχι εντός των τουρκικών ορίων, προκειμένου ν’ αποτραπούν.
O νορβηγός της Aegean Boat Report
Η Aegean Boat Report ιδρύθηκε στα τέλη του 2018 από τον Νορβηγό Τόμυ Όλσεν, που τ ην περίοδο 2015 – 2016 εργάστηκε ως εθελοντής στη Λέσβο, για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης. Επιστρέφοντας στη χώρα του, προχώρησε στη δημιουργία της οργάνωσης που στόχο έχει να συγκεντρώνει και ν’ αξιολογεί στοιχεία και πληροφορίες για την παρουσία μεταναστών στη θάλασσα και τη δημοσιοποίηση σχετικών στοιχείων.
Πηγές των πληροφοριών της οργάνωσης, αποτελούν: Οι παράνομοι μετανάστες που επικοινωνούν μαζί της, για να δηλώσουν που ακριβώς βρίσκονται και να λάβουν σχετικές οδηγίες. Έλληνες και Τούρκοι συνεργάτες, στα νησιά και στα τουρκικά παράλια αντίστοιχα, αλλά και το επίσημο προπαγανδιστικό υλικό που δημοσιοποιεί η τουρκική Ακτοφυλακή, ενίοτε και «επεξεργασμένο» για λόγους προπαγάνδας.
«Το Aegean Boat Report αποτελεί την πιο λεπτομερή πηγή πληροφοριών, σχετικά με τις βάρκες και τις αφίξεις στο Αιγαίο Πέλαγος» αναφέρει χαρακτηριστικά η επίσημη ιστοσελίδα της ΜΚΟ, που διαχειρίζεται ο ίδιος ο Όλσεν, ζητώντας από το κοινό να υποστηρίξει το έργο της με χρηματικές δωρεές.
Το τελευταίο διάστημα η οργάνωση καταγγέλλει συστηματικά τις ελληνικές Αρχές για επαναπροωθήσεις μεταναστών προς τα τουρκικά χωρικά ύδατα. Οι ισχυρισμοί και τα στοιχεία της Aegean Boat Report., συχνά αποτελούν μέρος ρεπορτάζ διεθνών ΜΜΕ που κατηγορούν τη χώρα μας για την πολιτική που εφαρμόζει στην αντιμετώπιση της μεταναστευτικής κρίσης.
Σύμφωνα με στοιχεία που έχουν δημοσιοποιηθεί οι Σομαλοί στρατιώτες, μαθαίνουν τουρκικά, τραγουδούν τον εθνικό ύμνο της Τουρκίας και οθωμανικά εμβατήρια, ακολουθώντας το ίδιο πρόγραμμα με αυτό των σχολών των τουρκικών Ε.Δ.
Η παρουσία της Τουρκίας στην οικονομική και κοινωνική ζωή της Σομαλίας είναι αισθητή, με τουρκικές εταιρείες να εκμεταλλεύονται αεροδρόμια, λιμάνια, νοσοκομεία κ.α. Πρόσφατα η Μογκαντίσου, κάλεσε την τουρκική κυβέρνηση να πάρει μέρος στην εξερεύνηση πετρελαίου στο λεγόμενο Κέρας της Αφρικής. Πρόσφατα η Άγκυρα ανακοίνωσε πως -παρά τα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει- θα συμβάλλει στην ελάφρυνση του χρέους της Σομαλίας προς το ΔΝΤ, που αγγίζει τα 5,2 δισεκατομμύρια δολάρια.
Η «μονταζιέρα» της Άγκυρας
Σύμφωνα μ’ επίσημα στοιχεία, το ενιάμηνο Ιανουάριος – Σεπτέμβριος 2020, υπήρξε ραγδαία μείωση των μεταναστευτικών ροών στη χώρα μας, σε σχέση με τα αντίστοιχα νούμερα της περυσινής χρονιάς. Συγκεκριμένα στα νησιά του Αιγαίου (Λέσβος, Χίος, Σάμος, Λέρος, Κως) η μείωση έφτασε το 84 %, ενώ στον Έβρο το 61%. Τ’ αυξημένα μέτρα επιτήρησης των συνόρων στα νησιά και στον Έβρο από τις ελληνικές Αρχές, αρχίζει να προκαλεί εκνευρισμό στην Άγκυρα που βλέπει ν΄ αποτυγχάνουν οι σχεδιασμοί της για «εργαλειοποίηση» των παράνομων μεταναστών κατά της Ελλάδας και της Ε.Ε.
Για το λόγο επιχειρεί το τελευταίο διάστημα, επιχειρεί να δημιουργήσει εντυπώσεις κατά της χώρας μας με fake news κ’ επεξεργασμένα βίντεο που διοχετεύει στα φιλοκυβερνητικά ΜΜΕ και social media.
Η Τουρκία κατηγορεί την Ελλάδα για επαναπροώθηση παράνομων μεταναστών προς τα τουρκικά χωρικά ύδατα, υποστηρίζοντας πως «αφήνονται να πεθάνουν στη μέση της θάλασσας». Στο πλαίσιο αυτό, δημοσιοποιείται κ’ επεξεργασμένο υλικό, που έχει καταγραφεί προηγουμένως από κάμερες των σκαφών της τουρκικής Ακτοφυλακής και drone. Μόνο που η Τουρκία παραβλέπει, πως η ελληνική αντίδραση κινείται σύμφωνα μ’ όσα προβλέπει η κοινή δήλωση Ε.Ε. Τουρκίας για το προσφυγικό, που η επιδεικτικά η ίδια δεν εφαρμόζει.
Αν και η Τουρκία διαθέτει σύγχρονα μέσα θαλάσσιας και εναέριας επιτήρησης, που μπορούν ν’ αποτρέψουν τη δράση κυκλωμάτων διακίνησης και παράνομης μετανάστευσης, τα χρησιμοποιεί είτε για να διευκολύνει το έργο των δουλεμπόρων, είτε για να καταγράψει «πλάνα» που θα χρησιμοποιηθούν για λόγους προπαγάνδας κατά της χώρας μας.
Πολλά από τα επεξεργασμένα βίντεο της τουρκικής «μονταζιέρας», είναι τραβηγμένα από σκάφη της τουρκικής Ακτοφυλακής που λίγο νωρίτερα είχαν «συνοδεύσει» βάρκες με παράνομους μετανάστες προς τα ελληνικά χωρικά ύδατα.
Βίντεο εξάλλου που διαθέτει η ελληνική πλευρά, δείχνει την τουρκική ακτοφυλακή όχι μόνο ν’ αποτυγχάνει να σταματήσει τις παράνομες διαβάσεις, αλλά και να ενεργεί επιθετικά ενάντια στα σκάφη του Λιμενκού Σώματος.
Από τον περασμένο Μάρτιο επίσης, η Τουρκία αρνείται την αποδοχή επιστροφών παράνομων μετναστών, όπως προέβλεπε η συμφωνία του 2016.
Μηταράκης ; «Θα προστατεύσουμε τα σύνορα της Ευρώπης»
«Η Ελλάδα προστατεύει τα σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τα κυριαρχικά της δικαιώματα σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και τις ευρωπαϊκές αρχές. Και αυτό θα συνεχίσει να πράττει» λέει στο ΘΕΜΑ ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου κ Νότης Μηταρακης, σημειώνοντας με νόημα : «Αντιλαμβανόμαστε ότι προκαλούμε ζημιά εκατομμυρίων ευρώ στα κυκλώματα των λαθροδιακινητών. Καλούμε την Τουρκία να εφαρμόσει την Κοινή Δήλωση με την Ε.Ε. Η διεθνής κοινότητα πρέπει να προστατεύει ανθρώπινες ζωές, απαγορεύοντας στις λέμβους»
