Όπως αναμένονταν, μετά το αποτέλεσμα της πρώτης Κυριακής, πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ εξελέγη ο Στέφανος Κασσελάκης. Το αποτέλεσμα έδειξε ότι στην Κουμουνδούρου συγκρούονται δύο κόσμοι. Από τη μια έχουμε αυτούς που πιστεύουν ότι ο Κασσελάκης εκτός από άγνωστος είναι και τόσον αβαθής πολιτικά που όταν βγει από τον κόσμο του instagram και μπει στον πραγματικό κόσμο, μπορεί να καταστήσει τον ΣΥΡΙΖΑ «περίγελο των αντιπάλων του ακόμη και αιχμάλωτό τους εάν υπάρχουν στοιχεία, οικονομικής ή άλλης φύσεως, τα οποία ενδέχεται να είναι γνωστά στην κυβέρνηση και κάποια στιγμή να δοθούν στη δημοσιότητα φέρνοντας σε δυσχερή θέση την αξιωματική αντιπολίτευση».

Και από την άλλη, είναι οι υποστηρικτές του Κασσελάκη που διατείνονται ότι μετά την επικράτησή του επί της Αχτσιόγλου και για να έχει μέλλον ο ΣΥΡΙΖΑ θα πρέπει να φύγει η «μούχλα» από την Κουμουνδούρου, να φύγουν οι πούροι αριστεροί, που κρατούσαν κλειστές τις πόρτες της διεύρυνσης και να γίνει, επιτέλους η στροφή προς το κέντρο που θα ενισχύσει τον ΣΥΡΙΖΑ τόσο έναντι του ΠΑΣΟΚ όσο και της ΝΔ.

Μάλιστα, οι δεύτεροι μετά το αποτέλεσμα φέρονται αποφασισμένοι να πάρουν …σκούπα και φαράσι για να καθαρίσουν την Κουμουνδούρου από τους «Τζανακόπουλους», τους «Φίληδες», τους «Τσακαλώτους» και τους «Σκουρλέτηδες», όπως αποκαλούν υποτιμητικά τους αντιπάλους τους. Εξίσου πολωτικοί εμφανίζονται όμως και οι υποστηρικτές της Έφης με τους «Πολλάκηδες», τους «Παππάδες», τους «Τζακριστές» και τους «Γιωργοτσιπρικούς» που, όπως λένε, «ακολουθούν έναν αλεξιπτωτιστή μόνο και μόνο επειδή οι ίδιοι ντρέπονται να πουν ότι θέλουν να φύγουν από τη ριζοσπαστική αριστερά και να γίνουν, παραφράζοντας τον Ιζνογκούντ, πασόκοι στη θέση των πασόκων».

Άλαλα τα χείλη των ασεβών, δηλαδή των μη μυημένων στα κομματικά μυστήρια της οδού Πειραιώς στην πρώτη πλατεία κάτωθεν της Ομονοίας. Εξυπακούεται πως η επόμενη ημέρα του εσωκομματικού πολέμου θα είναι εξαιρετικά δύσκολη και για τις δύο πλευρές. Τα μαχαίρια δεν θα είναι εύκολο να ξαναμπούν στα θηκάρια. Θα χρειαστούν χρόνος, αμοιβαίες υποχωρήσεις, πυροσβεστικές παρεμβάσεις του Αλέξη Τσίπρα με τον οποίο θα συναντηθεί στη Βουλή στις 12 το μεσημέρι ο νεός πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ και πρωτίστως καλή διάθεση μεταξύ των οπλαρχηγών του εμφυλίου, που όμως δεν φαίνεται, τουλάχιστον προσώρας, να υπάρχει.

Επειδή η διαφορά των 12 μονάδων (56% έναντι 44%) είναι μεγάλη η δυνατότητα συνθέσεων είναι περιορισμένη. Άμεσα διάσπαση δεν πρόκειται να υπάρξει. Όμως μεμονωμένες παραιτήσεις και αποχωρήσεις θα έχουμε. Παρασκηνιακά θα καταβληθεί προσπάθεια τα πράγματα να ισορροπήσουν τουλάχιστον μέχρι το συνέδριο. Δημόσια σχεδόν όλοι θα ομνύουν στην ενότητα και θα υποστηρίζουν ότι δεν μπορεί να αγνοηθεί η εντολή των 150.000 εκλεκτόρων. Στην ενότητα ως προϋπόθεση ανάκαμψης του ΣΥΡΙΖΑ και αποτελεσματικής αντιπολίτευσης θα αναφερθεί και ο Τσίπρας στην τελετή παράδοσης της προεδρίας στον Κασσελάκη.

Όμως, όπως λένε οι καλά γνωρίζοντες τα απόκρυφα της Κουμουνδούρου, δεν μπορεί να εγγυηθεί κανείς, ούτε και ο Τσίπρας, ότι οι γέφυρες ανάμεσα στα δύο στρατόπεδα, θα ξαναχτιστούν. Ο διχασμός είναι μεγάλος. Και οι πληγές δύσκολα θα κλείσουν στο προβλεπτό μέλλον. Αν μάλιστα δεν γίνει το συνέδριο τον Νοέμβριο ή το αργότερο τον Δεκέμβριο δεν θα πρέπει να αποκλείσουμε ακόμη και διάσπαση. Ενδεχομένως θα πρέπει να τη θεωρήσουμε και σίγουρη εάν μέχρι τότε δεν έχουμε δημοσκοπική ανάκαμψη του ΣΥΡΙΖΑ. Οι υποστηρικτές της Αχτσιόγλου και ιδιαίτερα η «Ομπρέλα» δεν θα δεχθούν, λένε, να πάει το συνέδριο αργότερα και μάλιστα την Άνοιξη επειδή θα μετατραπεί σε προεκλογική φιέστα για τις ευρωεκλογές και δεν θα είναι, όπως οι ίδιοι επιθυμούν, πεδίο αυτοκριτικής για τη διπλή εκλογική συντριβή και αναζήτησης της νέας ταυτότητας του ΣΥΡΙΖΑ.

Οι «κασσελόφρονες» δεν ανησυχούν ίσως και να τους βολεύει η αποχώρηση της αριστερής πτέρυγας αφού έτσι θα μπορούν να δραπετεύσουν από το χώρο της ριζοσπαστικής αριστεράς και να φτιάξουν ένα φιλελεύθερο κεντροαριστερό κόμμα, που στις ευρωεκλογές θα διεκδικήσει να κόψει «φέτα» αφενός από το ΠΑΣΟΚ, το όποιο, υπό την ηγεσία του Νίκου Ανδρουλάκη, δίνει την εντύπωση ότι δεν μπορεί να εκμεταλλευθεί την διπλή ήττα του Τσίπρα, την αποχώρησή του από την ηγεσία και την εσωστρέφεια της Κουμουνδούρου και αφετέρου από τη ΝΔ, σε περίπτωση που συνεχιστεί η δυσαρέσκεια για τη διαχείριση της καθημερινότητας των νοικοκυριών και της πλημμελούς αντιμετώπισης των φυσικών καταστροφών.

Η ακτινογραφία του εκλογικού σώματος

Το αποτέλεσμα έδειξε ότι η δυναμική της υποψηφιότητας Κασσελάκη δεν μπορούσε να ανακοπεί ούτε από την ανάκληση εξ εφέδρων 9-10.000 παλαιών μελών που δεν είχαν ψηφίσει την πρώτη Κυριακή. Ευτυχώς πάντως που προσήλθαν αυτοί και περιορίστηκε στο 10% η αποχή στο δεύτερο γύρο. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα ψήφισαν περίπου 135.000, δηλαδή 15.000 λιγότεροι από όσους είχαν ψηφίσει στις 17 Σεπτεμβρίου. Αν δεν είχαν πάει και τα 9-10.000 παλαιά μέλη η αποχή θα έφτανε κοντά στο 18% όση δηλαδή ήταν και στην εκλογή Μητσοτάκη στην αρχηγία της ΝΔ το 2016.

Εκ του αποτελέσματος τα παλαιά μέλη δεν ψήφισαν πάντως, όπως ήλπιζε το επιτελείο της Αχτσιόγλου, διαφορετικά από την πρώτη Κυριακή. Όπως συμβαίνει και στις εθνικές εκλογές, έτσι και στον ΣΥΡΙΖΑ, ένα ποσοστό ψηφοφόρων πήγε με τον νικητή και δεν άκουσε όσους έλεγαν ότι πρέπει να ψηφιστεί η Έφη για να μην πάρει το «μαγαζί» κάποιος που μέχρι πριν μερικούς μήνες δεν ήταν μέλος του κόμματος και, κατά δήλωσίν, του, βρίσκονταν πιο κοντά στον Μητσοτάκη και τις φιλελεύθερες ιδέες.

Οι εκλέκτορες, σε πείσμα του Τσακαλώτου και της Ομπρέλας, έδειξαν ότι δεν τους πειράζει αν ο ΣΥΡΙΖΑ μετατραπεί σε ριάλιτι για την καθημερινότητα του Στέφανου με τον σύντροφό του Τάϊλερ Μακμπέθ, αρκεί να διευρύνει την εκλογική του επιρροή στα νέα, ας είναι και απολίτικα, κοινά του instagram και του TikTok. Δεν τους ενδιαφέρει αν λέγεται αριστερό αρκεί να κερδίσει τον Μητσοτάκη. Και μάλλον είναι λογικό αφού ο ΣΥΡΙΖΑ υπέστη τέσσερεις διαδοχικές ήττες, τον Μάϊο (ευρωεκλογές) και τον Ιούλιο του 2019, τον Μάϊο και τον Ιούνιο του 2023. Δεν βαρέθηκαν τον Χαρίτση, τον Τζανακόπουλο, τον Φίλη, τον Τσακαλώτο και προτιμούν τον Πολλάκη, τον Παππά, την Τζάκρη και τον Γιώργο Τσίπρα, αλλά βαρέθηκαν να χάνουν.

Ο Κασσελάκης υπερψηφίστηκε επειδή είναι κάτι εντελώς διαφορετικό. Αν η επιλογή θα τους δικαιώσει ουδείς το ξέρει. Μπορεί να πήραν και «γουρούνι στο σακί» όμως αυτό θα φανεί σε μερικούς μήνες και σίγουρα στις ευρωεκλογές. Εκ των πραγμάτων το αποτέλεσμα και η εφεξής πορεία του ΣΥΡΙΖΑ είναι λογικό να έχει επίπτωση και στο προφίλ του Αλέξη Τσίπρα. Μετά από αυτόν τι θα είναι ο ΣΥΡΙΖΑ; Πολιτικό κόμμα της ευρύτερης Κεντροαριστεράς ή «μαγαζί» με …είδη προικός για κάθε προτίμηση, φύλο και ηλικία; Έχει ή δεν έχει και αυτός ευθύνη αν το κόμμα του μετατραπεί από πολιτικό φορέα σε ..ασώματο κεφαλή;

Τρία σε ένα

Το βέβαιον είναι ότι μετά τον Τσίπρα και επί Κασσελάκη ο ΣΥΡΙΖΑ θα ταλαιπωρηθεί. Με τον Κασσελάκη τα πράγματα δεν θα είναι γραμμικά και συνηθισμένα. Το πιθανότερο είναι ο ΣΥΡΙΖΑ να γίνει «τρία σε ένα». Εκτός από ηγεσία να αλλάξει και δομή. Θα υπάρχει ο ΣΥΡΙΖΑ της Βουλής, με επικεφαλής τον Φάμελλο. Ο κομματικός ΣΥΡΙΖΑ, όπου ο Παππάς μαζί με τον Πολλάκη και ενδεχομένως τον Τεμπονέρα, στη θέση του γραμματέα, θα προσπαθήσουν να οργανώσουν τη νέα προεδρική πλειοψηφία.

Και ο ΣΥΡΙΖΑ του Κασσελάκη, η βιτρίνα δηλαδή του μαγαζιού, στο οποίο ο ίδιος θα ανεβάζει συνεχώς βίντεο, θα πρωταγωνιστεί καθημερινά στο διαδίκτυο και στις εκπομπές λάϊφ στάϊλ και ταυτοχρόνως θα προσπαθεί να μάθει πολιτική και ελληνικά αφενός για να μην κάνει σαρδάμ και «πατάτες» που θα στοιχίζουν στον ΣΥΡΙΖΑ και αφετέρου για να αναμετρηθεί κάποια στιγμή, ίσως στις ευρωεκλογές με τον Μητσοτάκη και τον Ανδρουλάκη.

Θα πρέπει, φυσικά, ν’ αλλάξει και το όνομα. Το ριζοσπαστική Αριστερά θα πρέπει να γίνει Δημοκρατικό Κόμμα ή έστω να φύγει από το λογότυπο ο ΣΥΡΙΖΑ και να μείνει το Προοδευτική Συμμαχία, το Progressive Aliance, που ταιριάζει καλύτερα στους «κασσελόφρονες». Κάποιοι κακεντρεχείς λένε ότι ο Κασσελάκης θα ζητήσει να αλλάξει το όνομα ΣΥΡΙΖΑ και να ονομαστεί ΠΑΔΕΛΑ ήγουν Πατριωτική Ανανεωτική Δημοκρατική Εναλλακτική Λαϊκή Αριστερά. Αλλά είπαμε: αυτά τα λένε οι κακεντρεχείς του ΣΥΡΙΖΑ. Αν και το ΠΑΔΕΛΑ ακούγεται ωραίο και σίγουρα για το καινούργιο που θέλει να φέρει στο πολιτικό σύστημα και τον δημόσιο βίο ο Κασσελάκης ίσως θα έπρεπε το τελευταίο «Α» να σήμαινε Ανασυγκρότηση, Αναδιοργάνωση ή Ανόρθωση, όπως στο ΑΚΕΛ της Κύπρου, και όχι Αριστερά.

Το κόμμα της περσόνας

Με την επικράτηση Κασσελάκη ο ΣΥΡΙΖΑ πιθανώς θα τελειώσει ως κόμμα είτε «μελών» είτε «δομών» είτε «αριστερών» και θα γίνει κόμμα «οπαδών» μιας περσόνας που μέχρι τώρα αντιμετωπίζει την πολιτική ως ριάλιτι με τίτλο «ποιος θα κερδίσει τον Κυριάκο» Σίγουρα δεν θα είναι αριστερό κόμμα ούτε θα κινηθεί προς το κέντρο, θα είναι ένα κόμμα εφ’ όλης της ύλης αφού ο Κασσελάκης, έχοντας ως ιδεολογία και υπέρτατη αξία το «american dream», μπορεί να κινηθεί με άνεση σε όλους τους πολιτικούς χώρους. Είναι άραγες ασύμβατο το αμερικανικό όνειρο του Κασσελάκη με την σημερινή ελληνική κοινωνία;

Μάλλον όχι. Τα μεγάλα οράματα των περασμένων δεκαετιών έχουν χαθεί. Το όραμα που κυριαρχεί είναι η καθημερινότητα και η διαχείρισή της. Στη χώρα μας, λόγω και των πολλαπλών κρίσεων (υγειονομική, ενεργειακή, κλιματική, μεταναστευτική, ακρίβειας), το κατέστησε κυρίαρχο ο Μητσοτάκης. Η καθημερινότητα ως αυταξία και οι χαμηλές προσδοκίες της κοινωνίας έχουν ως μότο: Να αντέξουμε, να επιβιώσουμε, να τα βγάλουμε πέρα, να χωθούμε, να φτιαχτούμε, να τ’ αρπάξουμε.

Σε αυτή την πραγματικότητα -της μεταπολιτικής, της μεταδημοκρατίας, όπως την ονομάζουν, αν και το ορθό είναι πολιτική μετά τη μεταπολίτευση- ο Κασσελάκης σαφώς και έχει μέλλον. Σε μια πραγματικότητα όπου η εικόνα κυριαρχεί έναντι του λόγου, το instagram της Βουλής, το TikTok των πολιτικών αγώνων και οι selfies των κοινωνικών αναγκών ο Κασσελάκης έχει πλεονέκτημα αρχικά έναντι του Ανδρουλάκη και στρατηγικά, εφόσον εξελιχθούν όλα ομαλά στον ΣΥΡΙΖΑ, έναντι και του Μητσοτάκη.

Είναι όμως αυτό που θέλουν τα μέλη και οι ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ; Ο καιρός θα δείξει. Τους 71.000 εκλέκτορες που ψήφισαν τον Στέφανο Κασσελάκη δεν φάνηκε να τους πειράζει. Κάθε άλλο. Οι 56.000 που ψήφισαν την Αχτσιόγλου θα πρέπει να περιμένουν για να δουν αν και πότε η τύχη θα τους χαμογελάσει. Αυτοί είναι οι κανόνες του δημοκρατικού παιχνιδιού.

Και είναι κρίμα που, ένας ευπρεπής άνθρώπος, ο Ευκλείδης Τσακαλώτος αντί να συγχαρεί τον Κασσελάκη για τη νίκη του, προτίμησε να του πει «Η Αριστερά είναι εδώ. Είναι μαθημένη στα δύσκολα. Με παρακαταθήκη τις νίκες, τις ιδέες και τις αξίες μας, συνεχίζουμε πάντα αριστερά». Πάντως, δεν φαίνεται να έχει την ίδια γνώμη για την αριστερά και η Αχτσιόγλου. Συνεχάρη τον Χαρίτση και τον Ηλιόπουλο για τη στήριξη που της παρείχαν, αλλά όχι και τον Τσακαλώτο. Προφανώς, η Έφη θεωρεί πως το 44% δεν είναι η αριστερά που υπονοεί ο Ευκλείδης. Θεωρεί πως η αριστερά του Ευκλείδη είναι το 8% που έλαβε ο ίδιος ως υποψήφιος αρχηγός. Και το υπόλοιπο 36% θα δει η ίδια πως θα το διαχειριστεί. Ίσως στην πορεία να διαπιστώσουν ότι οι πορείες του θα (πρέπει να) είναι διαφορετικές…