Ο ρόλος της υπηρεσιακής κυβέρνησης είναι να διασφαλίσει τη συνέχεια της κυβερνητικής λειτουργίας, να διευθετήσει επείγουσες υποθέσεις και να διαχειριστεί τις βασικές λειτουργίες του κράτους μέχρι την επίσημη ορκωμοσία και τον διορισμό μιας νέας κυβέρνησης. Η υπηρεσιακή κυβέρνηση συνήθως αποτελείται από ανεξάρτητους τεχνοκράτες ή έμπειρους δημόσιους υπαλλήλους, οι οποίοι αναλαμβάνουν τα καθήκοντα προσωρινής διακυβέρνησης μέχρι την ανάδειξη μιας νέας κυβέρνησης μετά από εκλογές ή άλλες διαδικασίες ανάλογα με το σύνταγμα της χώρας.
Σημειώνεται ότι οι λεπτομέρειες και οι διαδικασίες για τη συγκρότηση και λειτουργία μιας υπηρεσιακής κυβέρνησης διαφέρουν ανάλογα με τη χώρα και το σύστημα διακυβέρνησης που ισχύει.
Ποιος είναι ο υπηρεσιακός πρωθυπουργός;
Ο Ιωάννης Σαρμάς από το έτος 2019 και μετά, δηλαδή εδώ και 4 χρόνια, είναι πρόεδρος του Ανωτάτου Δημοσιονομικού Δικαστηρίου και σύμφωνα με το Σύνταγμα είναι ένας μεταξύ των τριών πρόεδρων των Ανωτάτων Δικαστηρίων που μπορεί να διοριστεί υπηρεσιακός Πρωθυπουργός σύμφωνα με τις συνταγματικές επιταγές.
Ο κ. Σαρμάς είναι ο αρχαιότερος από τους προέδρους των τριών Ανωτάτων Δικαστηρίων (Συμβούλιο της Επικρατείας, Άρειος Πάγος και Ελεγκτικό Συνέδριο), αν και σύμφωνα με το γράμμα του Συντάγματος, το Ελεγκτικό Συνέδριο είναι το τρίτο κατά σειρά δικαστήριο από το οποίο μπορεί να διοριστεί υπερεσιακός Πρωθυπουργός. Ωστόσο, η σειρά αναφοράς των τριών δικαστηρίων στο Σύνταγμα δεν είναι δεσμευτική για την πρόεδρο της Δημοκρατίας και η επιλογή έγκειται στην κρίση της.
Παράλληλα, όμως η πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας Ευαγγελία Νίκα, άτυπα εξέφρασε την πρόθεσή της να μην αναλάβει το βάρος των υπηρεσιακών πρωθυπουργικών καθηκόντων. Από την άλλη πλευρά η πρόεδρος του Αρείου Πάγου Μαρία Γεωργίου αποχωρεί από το δικαστικό σώμα στην εκπνοή του ερχόμενου μήνα.
Τώρα, ο 66χρονος υπηρεσιακός Πρωθυπουργός Ιωάννης Σαρμάς γεννήθηκε στην Κω το έτος 1957, είναι έγγαμος (1987) και έχει δύο παιδιά 33 και 34 ετών.
Αποφοίτησε με άριστα το έτος 1979 από τη Νομική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Με υποτροφίες από τη γαλλική Κυβέρνηση και το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών έκανε μεταπτυχιακές σπουδές και έχει δίπλωμα μεταπτυχιακών σπουδών (DEA) από το Πανεπιστήμιο Paris ΙΙ στο Ποινικό Δίκαιο (1980-1981), το Δημόσιο Δίκαιο (1982-1983) και τα δημόσια οικονομικά (1983-1985). Η διδακτορική διατριβή του ήταν στο δίκαιο των ατομικών δικαιωμάτων στο Πανεπιστήμιο Paris ΙΙ (1981-1985).
Στην συνέχεια έκανε την στρατιωτική του θητεία στην Ελληνική Πολεμική Αεροπορία ως δόκιμος αξιωματικός (1984-1986) και την τελευταία χρονιά της στρατιωτικής του θητείας (έτος 1986) συμμετείχε στους διαγωνισμούς επιλογής δικαστικών λειτουργών του Συμβουλίου της Επικρατείας και της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης.
Η τελική του επιλογή ήταν δικαστής στο Συμβουλίου της Επικρατείας (1987) και έξι χρόνια μετά (1993) μετατάχθηκε στο Ελεγκτικό Συνέδριο στο οποίο παραμένει έως σήμερα. Καθήκοντα πρόεδρου του Ανωτάτου Δημοσιονομικού Δικαστηρίου ανέλαβε το Νοεμβρίου του 2019 με τετραετή, μη ανανεώσιμη θητεία, η οποία λήγει τον ερχόμενο Νοέμβριο.
Μετά την άσκηση των υπηρεσιακών πρωθυπουργικών του καθηκόντων θα επανέλθει στα καθήκοντα του προέδρου του Ελεγκτικού Συνεδρίου και το Νοέμβριο του 2023, θα αποχωρήσει από το δικαστικό σώμα, λόγω συμπλήρωσης της τετραετίας και όχι λόγω ορίου ηλικίας. Υπενθυμίζεται ότι οι πρόεδροι των τριών Ανωτάτων Δικαστηρίων της χώρας μπορούν να παραμείνουν στις ηγεσίες των δικαστηρίων έως τέσσερα χρόνια, ανεξάρτητα αν το όριο ηλικίας δεν συμπίπτει με αυτό της συνταξιοδότησης, δηλαδή δεν έχουν συμπληρώσει το ηλικιακό όριο αποχώρησης από το δικαστικό σώμα.
Ο κ. Σαρμάς είναι επίτιμος διδάκτωρ της Νομικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (Μάιος 2022), επίτιμος διδάκτωρ του Τμήματος Δημόσιας Διοίκησης της Σχολής Επιστημών Οικονομίας και Δημόσιας Διοίκησης του Παντείου Πανεπιστημίου (Νοέμβριος 2022) και επίτιμος διδάκτωρ της Σχολής Ανθρωπιστικών, Κοινωνικών και Οικονομικών Επιστημών του Διεθνούς Πανεπιστημίου της Ελλάδας (Μάρτιος 2023).
Κατά την 11ετία 2002-2013 διετέλεσε μέλος του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου και κατά την θητεία του, μεταξύ των άλλων, εισήχθη με πρωτοβουλία και εισήγησή του το κεφάλαιο “GETTING RESULTS” στην ετήσια έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου. Προηγουμένως, είχε οργανώσει και εκτελέσει τον έλεγχο για την ειδική έκθεση με τίτλο “GETTING RESULTS” σχετικά με τους οργανισμούς της Ένωσης.
Παράλληλα, διετέλεσε πρόεδρος Τμήματος του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου (εξελέγη πρόεδρος Τμήματος δύο φορές).
Δίδαξε στην Εθνική Σχολή Δημόσιας Διοίκησης, μεθοδολογία του Δικαίου και Δημοσιονομικά (1989-1999) και στην Εθνική Σχολή Δικαστικών λειτουργών τη νομολογία του δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (1997-2001).
Διετέλεσε πρόεδρος της νομοπαρασκευαστικής επιτροπής για την εκπόνηση της Δικονομίας του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Η Επιτροπή υπό την προεδρία του, εκπόνησε εντός 5 μηνών ένα πλήρες, ολοκληρωμένο σχέδιο. Πολλές παρόμοιες προσπάθειες είχαν γίνει, χωρίς όμως αποτέλεσμα, τα τελευταία 30 έτη. Η Δικονομία του Ε.Σ. ψηφίστηκε με το νόμο 4700/2020.
Ακόμη, διετέλεσε πρόεδρος της ομάδας εργασίας για την εκπόνηση του ελεγκτικού και διοικητικού κανονισμού του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Η ομάδα λειτούργησε από τον Σεπτέμβριο μέχρι και τον Δεκέμβριο του 2018 και με την εν συνεχεία εφαρμογή του κανονισμού, το Ελεγκτικό Συνέδριο μεταβλήθηκε ριζικά.
Τέλος, μεγάλος είναι ο αριθμός των βιβλίων και των εισηγήσεων σε επιστημονικά συνέδρια τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Ελλάδα.
