Τα επιτόκια σε συνεχή άνοδο και η απότομη αύξηση του κόστους δανεισμού από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) τρόμαξαν τα νοικοκυριά, που άρχισαν να τραβούν τις καταθέσεις τους από τις τράπεζες.
Τα στρώματα… φαίνεται πως θα γεμίσουν και πάλι, αφού σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της ΕΚΤ, οι καταθέτες έχουν αποσύρει από τις τράπεζες στα 20 κράτη-μέλη της Ευρωζώνης περίπου 214 δισ. ευρώ κατά τη διάρκεια των τελευταίων πέντε μηνών.
Ειδικότερα, η αξία των καταθέσεων μιας ημέρας συρρικνώθηκε κατά 140 δισ. ευρώ μέσα στον Φεβρουάριο, καταγράφοντας ιστορικό υψηλό και αντιστρέφοντας την τάση υπέρ των αποταμιεύσεων που είχε καταγραφεί στη διάρκεια της πανδημίας.
Ταυτόχρονα, όμως, αυξήθηκαν οι προθεσμιακές καταθέσεις διετίας κατά 83δισ. ευρώ τον περασμένο μήνα. Παρατηρείται, επίσης, μια προτίμηση στα αμοιβαία κεφάλαια χρηματαγοράς. Ειδικότερα, οι αποδόσεις σε βραχυπρόθεσμους κρατικούς τίτλους είναι ιδιαίτερα ελκυστικές, με την απόδοση του διετούς γερμανικού ομολόγου να έχει ενισχυθεί περίπου από το 1,5% τέλη Σεπτεμβρίου στο 2,57% την Τρίτη.
Oι εκροές καταθέσεων στην Ευρωζώνη εδώ και μήνες αντανακλούν τη δυσκολία των τραπεζών να προσελκύσουν κεφάλαια καθώς η αύξηση των επιτοκίων στις καταθέσεις δεν είναι ικανοποιητική. Όπως σημειώνουν οι Financial Times και η εταιρεία αναλύσεων Raisin, το υψηλότερο επιτόκιο στις καταθέσεις άμεσης πρόσβασης στη Γερμανία περιορίζεται στο 1,6% έναντι του 3% που είναι το επιτόκιο αποδοχής καταθέσεων της ΕΚΤ.
Αξίζει, ωστόσο, να επισημανθεί πως οι αναλήψεις που έχουν σημειωθεί μέσα στο πεντάμηνο που έληξε τον Οκτώβριο αναλογούν στο 1,5% των συνολικών καταθέσεων, συνολικού ύψους 14τρισ. ευρώ. Είναι μάλιστα χαμηλότερες από τη μείωση των καταθέσεων στις ΗΠΑ κατά 500 δισ. δολάρια κατά τη διάρκεια του τελευταίου 12μήνου.
Ένα σημαντικό τμήμα των κεφαλαίων που αποσύρθηκαν από καταθέσεις διοχετεύθηκε σε επενδυτικά προϊόντα που μπορεί να μην είναι άμεσα ρευστοποιήσιμα αλλά ενσωματώνουν μεγαλύτερες αποδόσεις. Σε αυτήν την τάση αποδίδεται η δυνατότητα των τραπεζών να αντλήσουν 155 δισ. ευρώ από την έκδοση ομολόγων, εκ των οποίων τα δυο τρίτα είναι τίτλοι μακροπρόθεσμης διάρκειας, επισημαίνει η βρετανική εφημερίδα. Την ίδια ώρα παρατηρείται μείωση της πιστωτικής επέκτασης μετά από μια πενταετή ανάπτυξη.
Όσον αφορά συγκεκριμένα στην Ελλάδα η μείωση των ελληνικών καταθέσεων φτάνει τα 5,44 δισ. ευρώ στο πρώτο δίμηνο της χρονιάς.
Πιο συγκεκριμένα είναι μεγαλύτερη για τις καταθέσεις νοικοκυριών και επιχειρήσεων και φθάνει τα 5,94 δισ. ευρώ σε ένα σύνολο 182,8 δισ. ευρώ καταθέσεων που διαθέτουν.
Στις ΗΠΑ από την άλλη πλευρά, τα κεφάλαια κινούνται από τις μικρότερες τράπεζες προς τις μεγαλύτερες για ασφάλεια, αλλά και προς τα Αμοιβαία Κεφάλαια της χρηματαγοράς, τα οποία είχαν εισροές άνω των 300 των δισ. δολαρίων τον περασμένο μήνα σε ένα ρεκόρ 5,1 τρις δολαρίων.
Οι καταθέσεις σε μικρές τράπεζες μειώθηκαν κατά 120 δισεκατομμύρια δολάρια την εβδομάδα έως τις 15 Μαρτίου.
Σημειώνεται ότι όλα τα παραπάνω σχετίζονται με την κρίση εμπιστοσύνης που ξέσπασε τον περασμένο μήνα και αφορά τις περιφερειακές τράπεζες των ΗΠΑ, που κατέρρευσαν μέσα σε μια νύχτα, όπως η Siliocn Valley και η Signature Bank, με τους καταθέτες να αποσύρουν δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια από ανασφάλιστες καταθέσεις.
Ρίζα του προβλήματος ήταν αμφιβολίες για την επάρκεια κεφαλαίων ύστερα από τις απώλειες που υπέστησαν τα τραπεζικά χαρτοφυλάκια από τη μεγάλη πτώση των τιμών των ομολόγων εξαιτίας της απότομης αύξησης των επιτοκίων στο υψηλό των τελευταίων ετών και στις δυο πλευρές του Ατλαντικού. Η ελβετική Suisse Re και η άρον άρον πώληση της στην UBS, καθώς επίσης και οι κλυδωνισμοί στην Deutsche Bank μεγάλωσε τους φόβους για διασπορά της μόλυνσης όπως συνέβη στο κακό προηγούμενο της Lehman Brothers το 2008.
