Κυνηγοί-τροφοσυλλέκτες που έζησαν στα τέλη της πιο πρόσφατης εποχής των παγετώνων μασούσαν ή κάπνιζαν φύλλα καπνού στη Βόρεια Αμερική, αποκαλύπτει μελέτη σε προϊστορικό οικισμό της Γιούτα.
Οι ερευνητές που υπογράφουν τη δημοσίευση στο Nature Human Behaviour ανακάλυψαν τέσσερις μισοκαμένους σπόρους ενός άγριου είδους καπνού μέσα στα υπολείμματα φωτιάς, μαζί λίθινα εργαλεία αλλά και κόκκαλα πάπιας που είχαν καταναλωθεί ως τροφή.
Τα ευρήματα χρονολογήθηκαν στα 12.300 χρόνια.
Οι νομάδες της Γιούτα πιθανότατα κάπνιζαν ή μασούσαν ίνες καπνού για τις διεγερτικές ιδιότητες της νικοτίνης. Μέχρι σήμερα, οι αρχαιότερες γνωστές ενδείξεις χρήσης καπνού ήταν υπολείμματα νικοτίνης που βρέθηκαν σε μια πίπα από την Αλαμπάμα ηλικίας 3.300 ετών.
Ένας από τους μισοκαμένους σπόρους άγριου καπνού που βρέθηκαν στην εστία (Reuters)
«Μπορούμε πλέον να ακολουθήσουμε τις πολιτιστικές ρίζες του καπνού στην Εποχή των Παγετώνων» δήλωσε στο Reuters ο Ντάρον Ντιουκ, αρχαιολόγος του Far Western Anthropological Research Group στη Νεβάδα και επικεφαλής της μελέτης.
Η χρήση του καπνού ξεκίνησε στην Αμερική αλλά επεκτάθηκε με μεγάλη ταχύτητα στον υπόλοιπο κόσμο μετά την άφιξη των Ευρωπαίων πριν από πέντε αιώνες. Έχει πλέον εξελιχθεί σε κρίση δημόσιας υγείας με 1,3 δισεκατομμύρια καπνιστές και περισσότερους από 8 εκατομμύρια θανάτους που σχετίζονται με το κάπνισμα κάθε χρόνο, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.
Περισσότερα από 70 είδη καπνού υπάρχουν σήμερα στην Αμερική, την Αυστραλία, τη δυτική Αφρική και νησιά του Νότιου Ειρηνικού. Οι σπόροι που βρέθηκαν στη Γιούτα προέρχονται από το είδος Nicotiana attenuata, το οποίο φύεται ακόμα στην ίδια περιοχή.
«Δεν εξημερώθηκε ποτέ αλλά χρησιμοποιείται από αυτόχθονες πληθυσμούς μέχρι σήμερα» επισήμανε ο Ντιουκ.
Τα υπολείμματα φωτιάς ήρθαν στην επιφάνεια λόγω διάβρωσης (Reuters)
Η εστία που περιείχε τους μισοκαμμένους σπόρους ήρθε στο φως στο Σολτ Λέικ της Γιούτα, λεκάνη μιας λίμνης που ξεράθηκε και άφησε πίσω της ένα χοντρό στρώμα αλατιού. Η περιοχή ήταν κάποτε βαλτώδης και το κλίμα της ήταν ψυχρότερο από ό,τι σήμερα.
Τα ευρήματα ήρθαν στο φως από τη διάβρωση λόγω του ανέμου, ο οποίος σταδιακά απομακρύνει τα επιφανειακά ιζήματα από τότε που η λίμνη εξαφανίστηκε πριν από περίπου 9.500 χρόνια. «Γνωρίζουμε ελάχιστα για τον πολιτισμό τους» λέει ο Ντιουκ, αναφερόμενος στους προϊστορικούς νομάδες.
Η λίστα με τα ευρήματα περιλαμβάνει λίθινα εργαλεία κοπής και λίθινες αιχμές για λόγχες. Μια από τις λόγχες φέρει ακόμα ίχνη από αίμα μαμούθ ή μαστόδοντου, συγγενών του ελέφαντα που αργότερα εξαφαν΄πιστηκαν.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, η εξημέρωση και συστηματική καλλιέργεια του καπνού ήρθαν χιλιάδες χρόνια αργότερα, σύμφωνα με ευρήματα στις νότιες ΗΠΑ και στο Μεξικό.
«Δεν γνωρίζουμε πού ακριβώς συνέβη, υπήρξε όμως μια μεγάλη άνθηση της γεωργίας στην αμνερικανική ήπειρο τα τελευταία 5.000 χρόνια».
