Εως το τέλος Αυγούστου, ο πρόεδρος των ΗΠΑ θα πρέπει να έχει πάνω στο γραφείο του μια αναλυτική αναφορά από τους εντεταλμένους πράκτορες, η οποία να δίνει πειστική απάντηση στο θεμελιώδες ερώτημα: είναι ο SARS-CοV-2 ένας ιός που δημιουργήθηκε στη φύση και πέρασε από κάποιο ζώο στον άνθρωπο, προξενώντας τον θάνατο 3,5 εκατομμυρίων και πλέον ατόμων σε όλο τον πλανήτη, μαζί με μια κολοσσιαία ζημιά στην παγκόσμια οικονομία, η οποία αποτιμάται σε τρισεκατομμύρια δολάρια; Εάν αυτό δεν ισχύει, τότε υπάρχει μόνο ένα εναλλακτικό σενάριο.
Ο κορωνοϊός διέφυγε από το Ινστιτούτο Ιολογίας της Ουχάν, στην Κίνα. Σε μια τέτοια περίπτωση, το μυστήριο γύρω από το γιατί η συγκεκριμένη πόλη έγινε η πρώτη εστία του κορωνοϊού λύνεται αυτομάτως. Οπως αυτομάτως ταυτοποιείται η ξαφνική ασθένεια με συμπτώματα που εκ των υστέρων θυμίζουν έντονα COVID-19, η οποία έστειλε στο νοσοκομείο τρεις επιστήμονες του Ινστιτούτου Ιολογίας της Ουχάν. Αυτό συνέβη τον Νοέμβριο του 2019, σχεδόν έναν μήνα πριν από τις 8/12/2019, όταν εντοπίστηκε το επισήμως πρώτο κρούσμα κορωνοϊού στον κόσμο – στην Ουχάν, φυσικά.
Η υπόθεση των τριών ερευνητών είναι ένα εξαιρετικά σημαντικό στοιχείο, το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε μια εκ βάθρων αναθεώρηση όλων των έως τώρα δεδομένων σχετικά με την απαρχή της πανδημίας. Αν μη τι άλλο, η νόσηση των τριών Κινέζων επιστημόνων αναγκάζει τον Τζο Μπάιντεν να αναγνωρίσει δημόσια κάτι που μέχρι πρότινος απέρριπτε ως θεωρία συνωμοσίας στερούμενη σοβαρότητας. Οτι δηλαδή η εκδοχή που επιμένει ότι ο κορωνοϊός απέδρασε από ερευνητικό κέντρο -και δη κινεζικό- είναι αληθοφανής και χρήζει περαιτέρω, εις βάθος, διερεύνησης.
Κι έτσι αναδεικνύεται το πολιτικό ζήτημα εκτός των άλλων, καθώς η άποψη ότι η COVID-19 οφείλεται σε διαρροή από το Ινστιτούτο Ιολογίας της Ουχάν αφενός ταυτίζεται με τον Ντόναλντ Τραμπ και, γενικότερα, με τους Ρεπουμπλικάνους και αφετέρου αν η CIA και οι υπόλοιπες αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών καταφέρουν να αποδείξουν ότι ο ιός διέφυγε από τα εργαστήρια της Ουχάν, η Κίνα θα βρεθεί σε πολύ δύσκολη θέση στον εν εξελίξει «ψυχρό πόλεμο» με τις ΗΠΑ.
Οι τρεις ασθενείς της Ουχάν
Το ζήτημα των τριών Κινέζων επιστημόνων οι οποίοι νόσησαν το Νοέμβριο του 2019 έφερε στο φως η εφημερίδα «Wall Street Journal». Το ρεπορτάζ βασίζεται σε πληροφορίες μιας εισέτι απόρρητης έκθεσης, η οποία είχε περιέλθει σε γνώση της προηγούμενης αμερικανικής κυβέρνησης και λίγο προτού ο Ντόναλντ Τραμπ αποχωρήσει από τον Λευκό Οίκο. Υπό μία έννοια ο Τραμπ τώρα δικαιώνεται, καθώς όταν ισχυριζόταν ότι «υπαίτιοι για την πανδημία είναι οι Κινέζοι» αντιμετωπιζόταν ως πρόεδρος σε αποδρομή, ο οποίος, σε μια απεγνωσμένη προσπάθεια να συγκαλύψει τη δική του αποτυχία στην αντιμετώπιση της κρίσης, κατέφυγε στον αντιπερισπασμό περί των εγκληματικών ευθυνών της Κίνας.
Πάντως, αυτό που συνέβη στην Ουχάν τον Νοέμβριο του 2019, πάντα κατά το δημοσίευμα της WSJ, είναι ότι οι τρεις ερευνητές νοσηλεύτηκαν αφού «ήδη από το φθινόπωρο του 2019 εκδήλωσαν συμπτώματα συμβατά είτε με την COVID-19 είτε με εποχικές νόσους». Ωστόσο, σε μια ομιλία του τον περασμένο Μάρτιο, ο Ντέιβιντ Ασερ, συνεργάτης του πρώην υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο, ο οποίος είχε ηγηθεί μιας ερευνητικής ομάδας γύρω από τα παρασκήνια της Ουχάν, ανέφερε τα εξής: «Πολύ αμφιβάλλω ότι τρεις άνθρωποι, σε ένα προστατευμένο περιβάλλον με πολύ υψηλές προδιαγραφές ασφαλείας, έπαθαν γρίπη όλοι μαζί την ίδια εβδομάδα και ήταν τόσο σοβαρά ώστε να εισαχθούν σε νοσοκομείο. Δυσκολεύομαι να πιστέψω ότι όλο αυτό δεν είχε καμία σχέση με τον κορωνοϊό. Αντίθετα, μοιάζει να ήταν αυτός ο πρώτος θύλακας της πανδημίας». Περισσότερο από έναν χρόνο πριν, τον Φεβρουάριο του 2020, ένας Κινέζος ερευνητής ονόματι Μπότο Ξιάο, ειδικευμένος στη Μοριακή Βιο-μηχανική, δημοσίευσε μια επιστημονική μελέτη στην οποία κατέληγε στο συμπέρασμα ότι «ο κορωνοϊός, πιθανότατα, προήλθε από ένα εργαστήριο στην Ουχάν».
Η κινεζική κυβέρνηση επενέβη αμέσως και έπεισε τον Ξιάο ότι για το συμφέρον όλων θα ήταν καλύτερα να αποσύρει την εργασία του. Το οποίο και έγινε. Παρ’ όλα αυτά, από τον Ιανουάριο του 2020 κιόλας, ο Τομ Κότον, ένας 43χρονος Ρεπουμπλικανός γερουσιαστής από το Αρκάνσας, προειδοποιούσε ότι «ο κορωνοϊός μπορεί να προκαλέσει επιδημία σε παγκόσμια κλίμακα. Στην Ουχάν βρίσκεται ένα υπερ-εργαστήριο, το μοναδικό στην Κίνα με το ανώτατο επίπεδο βιοασφαλείας 4. Εκεί δουλεύουν με τους πιο θανάσιμα επικίνδυνους ιούς στον πλανήτη. Στους οποίους, ναι, συμπεριλαμβάνεται και ο κορωνοϊός». Οπως ήταν φυσικό, η Κίνα αντεπιτέθηκε με σφοδρότητα στον Κότον, διαψεύδοντας κατηγορηματικά τους ισχυρισμούς του. Και αργότερα, τον περασμένο Φεβρουάριο, όταν κλιμάκιο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) διενήργησε αυτοψία στην Ουχάν -σε στενή συνεργασία με τους τοπικούς αρμοδίους βέβαια- η κινεζική πλευρά πανηγύριζε για την κατάρριψη των «αμερικανικών συκοφαντιών», εφόσον κατά τον έλεγχο στο Ινστιτούτο Ιολογίας της Ουχάν δεν βρέθηκε τίποτα επιλήψιμο.
Και, μάλιστα, του ΠΟΥ ανέφερε τότε ότι «πιθανότατα ο ιός μεταδόθηκε από τις νυχτερίδες στον άνθρωπο μέσω κάποιου άλλου ζώου. Η διαρροή από εργαστήριο είναι εξαιρετικά απίθανη». Η αλήθεια είναι όμως ότι οι απεσταλμένοι του ΠΟΥ παρέμειναν στο Ινστιτούτο επί μόλις 3 ώρες. Και όταν ζήτησαν να τους επιτραπεί η πρόσβαση στην τράπεζα πληροφοριών για 76.000 ασθενείς οι οποίοι είχαν εξεταστεί από τον Οκτώβριο έως τον Δεκέμβριο του 2019, πήραν την απάντηση ότι τίθεται ζήτημα ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων. Εξάλλου, όπως τόνισαν οι Κινέζοι υπεύθυνοι, από εκείνους τους 76.000 ανθρώπους, εντέλει μόλις 92 είχαν νοσήσει με COVID-19.
Το ύποπτο ορυχείο
Ενώ ο πόλεμος δηλώσεων ανάμεσα σε ΗΠΑ και Κίνα κλιμακώνεται, με επίμαχο ζήτημα την κρυψίνοια των Κινέζων, οι οποίοι αποφεύγουν με κάθε τρόπο να μοιράζονται τα αρχεία τους με τη Δύση, στη φιλολογία περί τον κορωνοϊό αναδύεται ένα σχετικά άγνωστο στοιχείο, το οποίο υποδαυλίζει την εκατέρωθεν καχυποψία. Πρόκειται για ένα εγκαταλειμμένο ορυχείο χαλκού στην περιοχή Μογιάνγκ, στo νότιο τμήμα της Κίνας, όπου τον Απρίλιο του 2012 μια ομάδα εργατών εισήλθε στις στοές για να συλλέξει περιττώματα από τα σμήνη των νυχτερίδων οι οποίες ζουν και πολλαπλασιάζονται μέσα στο ορυχείο.
Τις επόμενες ημέρες, έξι εργάτες αρρώστησαν και διακομίστηκαν σε νοσοκομείο. Οι τρεις εξ αυτών πέθαναν. Ενας Κινέζος γιατρός, ο δρ. Λι Ξου, δημοσίευσε μελέτη σχετικά με το περιστατικό καταγράφοντας την εξέλιξη της κατάστασης ενός από τους άτυχους εργάτες, του κ. Λιου, ηλικίας 42 ετών, ο οποίος μετά την εργασία στο ορυχείο επί δύο εβδομάδες είχε πυρετό, έντονο βήχα και δυσκολία στην αναπνοή. Στους πνεύμονές του, όπως δείχνουν οι ακτινογραφίες, τα σημάδια ήταν παρόμοια με εκείνα όσων θα έπασχαν από COVID-19, περίπου 8 χρόνια αργότερα.
O δρ. Λι και άλλοι ερευνητές, υποπτευόμενοι μόλυνση από κάποιον ιό στο περιβάλλον των νυχτερίδων, ζήτησαν τη βοήθεια των εξειδικευμένων κέντρων. Ανάμεσά τους και το Ινστιτούτο Ιολογίας της Ουχάν, ερευνητές του οποίου εισήλθαν στο ορυχείο και πήραν δείγματα περιττωμάτων από 276 νυχτερίδες, που ανήκαν σε 6 διαφορετικά είδη και όλα τους εμφάνιζαν μόλυνση από κάποιο νέο στέλεχος κορωνοϊού. Η επικεφαλής ερευνήτρια των ιών σε νυχτερίδες από το Ινστιτούτο της Ουχάν, η διάσημη πλέον δρ Σι Ζενγκλί, βάφτισε τον καινούριο ιό με τον κωδικό RaBtCoV/4991. Μετά από τριετή μελέτη, το 2016 η δρ. Ζενγκλί δημοσίευσε το πόρισμα της έρευνάς της σε ένα επιστημονικό περιοδικό, παραλείποντας ωστόσο να αναφέρει αναλυτικά στοιχεία για το ορυχείο και τους τρεις νεκρούς εργάτες.
Μετά το ξέσπασμα της COVID-19, τον Φεβρουάριο του 2020, η δρ Ζενγκλί, σε μια νέα μελέτη της, αποκάλυψε έναν άλλο ιό, τον RaTG13. Ο γενετικός του κώδικας ήταν κατά 96,2% όμοιος με τον SARS-CoV-2 και, σύμφωνα με την εργασία της δρος Ζενγκλί, ο ιός είχε απομονωθεί στην ευρύτερη περιοχή του ορυχείου, σε νυχτερίδα. Η ανακάλυψη θεωρήθηκε κλειδί για την αποκωδικοποίηση του κορωνοϊού και ενίσχυσε καίρια την άποψη ότι η πηγή της πανδημίας ήταν οι νυχτερίδες. Ωστόσο, κάποιοι σχολαστικοί συνάδελφοι της Κινέζας ερευνήτριας βρήκαν ότι RaTG13 ήταν πανομοιότυπος με τον RaBtCoV/4991, αναγκάζοντας τη δρα Ζενγκλί να διορθώσει την αρχική της δημοσίευση και να παραδεχτεί ότι επρόκειτο για έναν και μόνο ιό. Συμπλήρωσε, μάλιστα, και κάποια στοιχεία για τους νεκρούς εργάτες, ενώ αργότερα ανέφερε ότι από το ορυχείο της Μογιάνγκ είχαν εντοπιστεί άλλοι 8 τύποι κορωνοϊού.
Υστερα από όλα αυτά, όπως ήταν φυσικό, δεκάδες επιστήμονες από όλο τον κόσμο άρχισαν να πολιορκούν τη δρα Ζεγνκλί και το Ινστιτούτο της Ουχάν. Κυρίως ζητούσαν να μελετήσουν τα περίπου 22.000 δείγματα από το γενετικό υλικό ιών, με ιδιαίτερη έμφαση στα 15.000 από αυτά, τα οποία προέρχονται από νυχτερίδες. Οταν ερωτήθηκε από το κλιμάκιο του ΠΟΥ σχετικά με τη βάση δεδομένων και γιατί δεν είναι προσβάσιμη μέσω Διαδικτύου, η δρ Ζενγκλί εξήγησε ότι αποφάσισε να την αποσυνδέσει από το Ιντερνετ για λόγους ασφαλείας, καθώς μέσα σε μερικούς μήνες είχαν καταγραφεί περισσότερες από 3.000 απόπειρες αρπαγής των στοιχείων με κυβερνοεπιθέσεις.
Στην επιστημονική κοινότητα της Δύσης καλλιεργείται η εντύπωση ότι η δρ Ζενγκλί ξέρει πολύ περισσότερα απ’ όσα λέει – εξάλλου θεωρείται παγκόσμια αυθεντία στους ιούς των νυχτερίδων. Σε αυτή την ιδιότητα οφείλει, άλλωστε, το παρωνύμιο «Bat Lady». Μέρος του ερευνητικού της έργου είναι ο πειραματισμός με τη δημιουργία μεταλλάξεων στο εργαστήριο και τη σκόπιμη μόλυνση πειραματοζώων με τα τεχνητά στελέχη.
Αυτή η πτυχή είναι και η πλέον δυσπρόσιτη, βαθιά θαμμένη στην εν πολλοίς κρατικά επιβεβλημένη μυστικοπάθεια της Κίνας. Σε κάθε περίπτωση, όμως, η δρ Ζενγκλί διαβεβαίωσε τον ΠΟΥ ότι κανείς από τους συνεργάτες της στο Ινστιτούτο Ιολογίας, όπως βεβαίως και η ίδια, ουδέποτε εμφάνισε οποιοδήποτε σύμπτωμα COVID-19.
