Σκληρή ανακοίνωση εξέδωσε το Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών (ΣΕΗ) έπειτα από τη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε την Παρασκευή η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, μετά τις καταγγελίες για σεξουαλική παρενόχληση και κακοποίηση στον χώρο του θεάτρου.
Στην ανακοίνωσή τους οι ηθοποιοί κάνουν λόγο για «εκκωφαντική σιωπή» τριών εβδομάδων από πλευράς της πολιτικής ηγεσίας σε σχέση με τις καταγγελίες που έρχονται στη δημοσιότητα, διάστημα κατά το οποίο, όπως αναφέρουν, «η αρμόδια Υπουργός και ο Πρωθυπουργός κώφευαν, κρύβονταν και έκαναν υπογείως τα πάντα για να αποπροσανατολίσουν».
Κάνουν λόγο για «χυδαία προσπάθειας» της Λίνας Μενδώνη και του Κυριάκου Μητσοτάκη «να παριστάνουν οι ίδιοι τα θύματα» και διερωτώνται για ποιό λόγο η υπουργός δεν ήρθε σε επαφή με τους καταγγέλοντες, τους δικηγόρους τους ή τους δημοσιογράφους όταν βγήκαν στη δημοσιότητα οι καταγγελίες, αλλά μόνο όταν αποκαλύφθηκαν δύο περιπτώσεις που δεν έχουν παραγραφεί.
«ΓΙΑ ΟΣΑ ΕΙΔΑΜΕ ΚΑΙ ΑΚΟΥΣΑΜΕ ΧΘΕΣ
ΔΙΠΛΗ ΣΚΕΨΗ
«Να λες ηθελημένα ψέματα ενώ πιστεύεις ειλικρινά ότι είναι αλήθεια, να ξεχνάς όλα τα γεγονότα που έχουν γίνει ενοχλητικά και, όταν χρειάζεται, να τα ανασύρεις από τη λήθη μόνο για το χρονικό διάστημα που πρέπει»
ΤΖΟΡΤΖ ΟΡΓΟΥΕΛ, 1984
Μετά από 3 εβδομάδες εκκωφαντικής κυβερνητικής σιωπής, μόλις χθες, γίναμε μάρτυρες μιας επικοινωνιακής ομοβροντίας: ηθοποιός και σκηνοθέτης με άμεση πρόσβαση στον Πρωθυπουργό παρουσιάστηκε στην τηλεοπτική εκπομπή από όπου ξεκίνησε το κύμα των ΕΠΩΝΥΜΩΝ καταγγελιών στο χώρο του θεάτρου και του κινηματογράφου, ο Πρωθυπουργός επισκέφθηκε την Πρόεδρο της Δημοκρατίας για να δηλώσει την συμπαράστασή του στα θύματα και, τέλος, ως αποκορύφωμα, η Υπουργός Πολιτισμού παρέθεσε (στην εποχή του πολυδιαφημισμένου διαδικτυακού πολιτισμού) συνέντευξη τύπου με πρωτοφανώς κάκιστα τεχνικά μέσα και χρήση υποβολέα (που ακούστηκε καθαρότατα κατά τη διάρκεια της συνέντευξης).
Τρεις εβδομάδες τώρα, σε πλήρη αντίθεση, τα θύματα με θάρρος και παρρησία επέλεξαν όποιο μέσο θεώρησαν πρόσφορο και κατήγγειλαν τους κακοποιητές τους: τα κανάλια, τα σάιτ, τα σόσιαλ μήντια, το Σωματείο τους και, φυσικά, τον Εισαγγελέα, αποκαλύπτοντας είτε το όνομά τους, είτε απλά τα αρχικά τους. Τρεις εβδομάδες τώρα δημοσιογράφοι, επίσης, αποκαλύπτουν και δημοσιεύουν. Τρεις εβδομάδες, παράλληλα, το Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών πήρε άμεσα θέση, οργανώθηκε και προσπαθεί επισταμένα να είναι αρωγός των θυμάτων με κάθε τρόπο.
Κι όμως τρεις εβδομάδες τώρα, τόσο η αρμόδια Υπουργός όσο και ο Πρωθυπουργός κώφευαν, κρύβονταν και έκαναν υπογείως τα πάντα για να αποπροσανατολίσουν, ελπίζοντας πως η κορωνίδα αυτών των υποθέσεων, η υπόθεση της παιδεραστίας και του πιθανού κυκλώματος πίσω από αυτήν, απλά θα παραγραφεί, όπως άλλωστε και η ανάλογη υπόθεση του συμβούλου του Πρωθυπουργού Νίκου Γεωργιάδη.
Δεν γελιόμαστε. Η χθεσινή τους κινητοποίηση συνέβη μόλις η δικηγόρος του Βασίλη αποκάλυψε ότι έχει άλλες δύο περιπτώσεις που ΔΕΝ έχουν παραγραφεί και αφού το πρωί της Παρασκευής κατατέθηκε στον Εισαγγελέα τρίτη καταγγελία, αυτήν την φορά για μη παραγεγραμμένο αδίκημα.
Τι είδαμε και τι ακούσαμε λοιπόν χθες;
Σε μια χυδαία προσπάθεια, παρακολουθήσαμε τόσο την Υπουργό όσο και τον Πρωθυπουργό (και μέσω των δηλώσεων του, αλλά και μέσω των δηλώσεων της Υπουργού του), αλλά και τον συμμαθητή του, να οικειοποιούνται τα λόγια των θυμάτων και να παριστάνουν οι ίδιοι τα θύματα: με λόγο συναισθηματικό και λυγμικά ξεσπάσματα παρουσίασαν εαυτούς ως «εξαπατημένους» από χθόνιους απατεώνες, θύματα και αυτοί ενός κακοποιητή.
Και δεν σταμάτησαν εκεί. Σε μια συντονισμένη και ενορχηστρωμένη προσπάθεια διαστρέβλωσης της πραγματικότητας και υποτίμησης της νοημοσύνης όλων μας , προσπάθησαν, ανεπιτυχώς, να ζαλίσουν την κοινωνία χρησιμοποιώντας την οργουελική ΔΙΠΛΗ ΣΚΕΨΗ όπου τα πάντα – ακόμα και τα αντίθετά τους – ισχύουν ταυτόχρονα:
Είδαμε την Υπουργό χθες, να μιλά για «κράτος δικαίου» και σεβασμό στη Δικαιοσύνη και λίγες στιγμές μετά η ίδια να κατονομάζει τον πρώην διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου, χαρακτηρίζοντάς τον «επικίνδυνο», ενώ μόλις σήμερα εκδόθηκε ένταλμα σύλληψης.
Να δηλώνει ευθαρσώς πως «Από τη στιγμή που ξεκινούν οι φήμες, επαναλαμβάνω, οι φήμες για τον Λιγνάδη, τον πιέσαμε πολύ να μας πει αν είχε ο ίδιος κάποια σχέση με αυτές και αν ο ίδιος ήταν πίσω από αυτές τις φήμες». Σε ποιο «κράτος δικαίου» και με ποια «θεσμική οδό» που η ίδια επικαλείται, η Υπουργός – υποκαθιστώντας τον Εισαγγελέα – παίρνει τηλέφωνα τον καταγγελόμενο για να τον ανακρίνει η ίδια και δεν υποβάλει εξαρχής μηνυτήρια αναφορά στον Εισαγγελέα; Με ποια λογική καλεί τον καταγγελόμενο και όχι τα θύματα;
Είδαμε την Υπουργό να λέει πως συγκλονίστηκε από την μαρτυρία του Βασίλη και κάλεσε η ίδια την δικηγόρο του. Αλήθεια, γιατί δεν έκανε το ίδιο όταν δημοσιεύθηκε η καταγγελία του Νίκου Σ.; Γιατί δεν μίλησε με την δημοσιογράφο που τη δημοσίευσε; Γιατί δεν μίλησε με τον δικηγόρο του Νίκου, την μέρα που κατέθεσε επίσης στον Εισαγγελέα; Γιατί δεν μίλησε με την 16χρονη που δημοσίευσε τη μαρτυρία της από το Αρσάκειο; Με τον Χρήστο Πέρρο που επίσης μίλησε σε τηλεοπτική εκπομπή (μεσημεριανή βέβαια, μάλλον η Υπουργός παρακολουθεί μόνο βραδινές εκπομπές); Γιατί δεν μίλησε με τους φοιτητές της Δραματικής Σχολής;
Τη στιγμή μάλιστα που κανένα από τα επώνυμα θύματα – συμβουλευόμενα ορθώς τους δικηγόρους τους και υπηρετώντας πρώτα τα ίδια το κράτος δικαίου που εσχάτως επικαλείται η Υπουργός- δεν κατονόμασαν τον κακοποιητή τους, παρά μόνο τον φωτογράφισαν. Ποια η ποιοτική διαφορά της μαρτυρίας του Βασίλη από την μαρτυρία του Νίκου, του Χρήστου και της 16χρονης, αν όχι η δήλωση της δικηγόρου του ότι έπονται μη παραγεγραμμένα αδικήματα;
Γιατί ενώ διέψευσε κατηγορηματικά τα σενάρια της παραίτησής του καλ/κού διευθυντή μια Τρίτη, την αποδέχτηκε σιωπηρά μόλις 4 μέρες μετά, ένα Σάββατο; Γιατί τότε αποδέχτηκε «τους προσωπικούς λόγους» και μίλησε πάλι για φήμες υποστηρίζοντας μάλιστα τον «άνθρωπο» που «έχει τις αντοχές του, (και που) πόσο μπορεί να δεχθεί και να ανεχθεί οποιεσδήποτε φήμες.”; Πότε έγιναν οι φήμες αυταπόδεικτη αλήθεια και χτες τον κατονόμασε σε αντίθεση με τα ίδια τα θύματά του, από το γραφείο της, με τη βοήθεια της υποβολέα της;
Είδαμε την Υπουργό, να απαντά πως μόλις προχτές έμαθε από τα κανάλια (εκείνη, μια Υπουργός, ενημερώνεται από την τηλεόραση…) για την πρώτη καταγγελία που κατατέθηκε στον Εισαγγελέα.
Κι όμως, η μήνυση κατατέθηκε στις 5/2 και τρεις μέρες μετά δημοσιοποιήθηκε. Την αμέσως επόμενη ημέρα – όπως και το ενδιάμεσο διάστημα – η Υπουργός μιλούσε για «φήμες» και «μη επώνυμες καταγγελίες» και λίγο πιο μετά δημοσίευσε δύο άρθρα της σε εφημερίδες γράφοντας μεταξύ άλλων πως «Η αλήθεια είναι ότι καταστάσεις (…) δημιουργούν την προδιάθεση να παρασυρθούμε από την ψυχολογία του όχλου, να συμφωνήσουμε με σχόλια μίσους των social media, τις αυτόκλητες “εισαγγελικές” αγορεύσεις, απαξιώνοντας τις αρχές του νομικού και ηθικού μας συστήματος”.
Τι άλλαξε λοιπόν χτες;
Γιατί έθεσε ΜΟΛΙΣ ΧΘΕΣ τον εαυτό της στη διάθεση του Εισαγγελέα και όχι στις 6/2;
Είδαμε, επίσης, χθες την Υπουργό να πετά λάσπη στον ανεμιστήρα. Να διαβάζει κριτικές και δηλώσεις, να κατηγορεί άλλους ηθοποιούς και η ίδια να αποποείται οποιασδήποτε ευθύνης. Σε μια εντυπωσιακά κακοστημένη προσπάθεια να πάρει κι άλλους μαζί της, κατηγόρησε σύσσωμο τον καλλιτεχνικό κόσμο ότι σιώπησε μπροστά στην (με πολιτικές πλάτες) ταχεία ανέλιξη του καταγγελόμενου στην διεύθυνση του Εθνικού μας θεάτρου. Υποδήλωσε, δηλαδή, ότι έχουν την ίδια ευθύνη μία Υπουργός που διορίζει με την υπογραφή της και την αποδοχή του Πρωθυπουργού, και ένας συμπαίκτης του καταγγελόμενου, ένας κριτικός, μια δημοσιογράφος, ένα Διοικητικό Συμβούλιο (του οποίου, βέβαια, ανανέωσε τη θητεία. Υποθέτουμε πως ούτε τα μέλη του γνώριζε). Ας αναρωτηθούμε, λοιπόν, το εξής: Κι αν, πράγματι, αυτό ισχύει και, όντως, έφταιγαν όλοι οι προηγούμενοι, εκείνη γιατί δεν έκανε τη διαφορά; Είναι ικανοποιημένη που συνέχισε την ίδια τακτική, που με υπόνοιες και αντιπερισπασμούς κατηγόρησε τους προηγούμενους της ότι χρησιμοποίησαν;
Είδαμε, λοιπόν, χθες την Υπουργό να λέει πως δεν γνώριζε τον Καλλιτεχνικό Διευθυντή. Ούτε εκείνη, ούτε ο Πρωθυπουργός. Τότε ΓΙΑΤΙ τον διόρισαν; Γιατί αυτόν έναντι οποιουδήποτε άλλου; Ποιος εισηγήθηκε τον απευθείας διορισμό του; Γιατί τον διόρισε, επίσης, με απόφασή της μέλος της Επιτροπής Αξιολόγησης του «Όλη η Ελλάδα, Ένας πολιτισμός 2020»; Γιατί τον διόρισε, επίσης με απόφασή της, μέλος της Επιτροπής Αξιολόγησης των επιχορηγήσεων για το Ελεύθερο Θέατρο (πλην ΑΜΚΕ); Γιατί τον κάλεσε το 2014 να κάνει αμισθί το σπικάζ του βίντεο για το ΕΣΠΑ παραγωγής του ΥΠΠΟ, όταν ήταν Γενική Γραμματέας του; Γιατί, την ίδια στιγμή, στη φετινή σύνθεση της επιτροπής «ΟΛΗ Η ΕΛΛΑΔΑ, ΕΝΑΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ» συμμετέχει – χωρίς ψήφο – η σύμβουλος της Υπουργού; Ποια ήταν άραγε η εισήγηση της ίδιας συμβούλου κατά τον διορισμό του πρώην καλλιτεχνικού διευθυντή;
Και μέσα σε όλα, χτες, η Υπουργός Πολιτισμού της Νέας Δημοκρατίας, η επί πολλά έτη Γενική Γραμματέας του Υπουργείου, αρσακειάδα η ίδια (με την ευκαιρία, άραγε, ούτε εκείνη ούτε ο κύριος Μπαμπινιώτης γνωρίζουν για τις καταγγελίες στο Αρσάκειο παρά την στενή τους σχέση με το σχολείο αυτό;), αριστούχος διδάκτωρ της Φιλοσοφικής σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, μας αποκάλυψε ότι πέραν της – κατά δήλωσή της – άγνοιάς της για τον σύγχρονο πολιτισμό, της άγνοιάς της για την έννοια της πολιτικής, κυβερνητικής και, τελικά, της προσωπικής ευθύνης, αγνοεί βασικές διακρίσεις νοημάτων της Ελληνικής γλώσσας: δεν δύναται να διακρίνει τον ηθοποιό από τον απατεώνα, τον καλλιτέχνη από τον εγκληματία. Χρησιμοποιώντας, μάλιστα, ανάλογο μορφασμό με αυτόν της αλήστου μνήμης συνέντευξης Τύπου της 7/5/2020 όταν ρωτήθηκε για τον κ. Σταύρο Ξαρχάκο, υπογράμμισε την φράση της «ΥΠΟΚΡΙΤΙΚΗ… ΗΘΟΠΟΙΟΣ».
Ενημερώνουμε λοιπόν πως το θέατρο δεν έχει καμία ανάγκη, ούτε από το Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών, ούτε από κανέναν να υπερασπιστεί την υπόληψη του ως Τέχνης στην κοινή γνώμη της ίδιας της χώρας που το γέννησε πριν 2500 χρόνια. Ποτέ ως τώρα, κάποια εγκληματική ενέργεια ή η συγκάλυψή της, κάποια σκευωρία, κάποιος πολιτικός σχεδιασμός, κάποια ατάκα επικοινωνιολόγου και κάποια πολιτική διγλωσσία (που επιβάλει άλλο νόημα στις λέξεις που ο όποιος ομιλητής χρησιμοποιεί) δεν μπόρεσε να το σπιλώσει. Ούτε το θέατρο, ούτε τους ηθοποιούς του: από τον πρώτο «Υποκριτή», τον Θέσπι, μέχρι σήμερα, αυτή η χώρα έχει ευλογηθεί από μεγάλες προσωπικότητες ηθοποιών που ενέπνευσαν και άνοιξαν δρόμο όχι μόνο για τους επόμενους, αλλά και για την κοινωνία ολόκληρη.
Όσο κι αν επιχειρούν να απαξιώσουν έναν ολόκληρο κλάδο για να μην αναλάβουν ΚΑΜΙΑ ευθύνη, δεν θα το καταφέρουν. Το βέλος πάντα θα δείχνει την ίδια και την Κυβέρνηση στην οποία συμμετέχει. Γιατί, εν τέλει, και να ήξεραν και να μην ήξεραν, είναι ΕΥΘΥΝΗ τους.
Βέβαια, δεν εκπλησσόμαστε. Γιατί, δυστυχώς, δεν περιμέναμε κάτι άλλο.
Ενάμιση χρόνο τώρα, έχουμε μια Υπουργό, που έχει διαλύσει το τοπίο τόσο του σύγχρονου, όσο και του αρχαίου πολιτισμού μεταξύ άλλων με τεμαχισμό αρχαιοτήτων στο μετρό Θεσσαλονίκης, δανεισμό αρχαιοτήτων σε μουσεία του εξωτερικού για 50 χρόνια, πυρκαγιά στις Μυκήνες, σκάνδαλο επιτροπής επιχορηγήσεων κινηματογράφου που οδήγησε σε παραίτηση σύσσωμης της επιτροπής, αδυναμία ανταπόκρισης στην μεγαλύτερη κρίση του σύγχρονου πολιτισμού και ουσιαστικής στήριξης των καλλιτεχνών, κλειστά επί ένα χρόνο θέατρα, δηλώσεις στη Βουλή πως ολόκληρος ο κλάδος «πληρώνεται μαύρα» και, φυσικά, μια κυβέρνηση που επί ενάμιση χρόνο την στηρίζει.
Που τρεις βδομάδες τώρα, σιωπούσαν.
Απέναντι σε αυτήν την παντελή έλλειψης οράματος, ενσυναίσθησης, αξιοπρέπειας και ηθικής, το Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών – από την πρώτη κιόλας μέρα – ξεκίνησε μεθοδική δουλειά με σοβαρότητα και εντιμότητα. Και θα την συνεχίσει. Αναλαμβάνοντας πλήρως την ευθύνη που του αναλογεί. Και την Δευτέρα, μέσω του Προέδρου του, θα καταθέσει όσα ζητηθούν στον Εισαγγελέα και την Τρίτη, μετά το αμέσως επόμενο ΔΣ του, θα επανέλθει με νέα ανακοίνωση.
Δεν ξέρουμε αν η παραίτηση μια Υπουργού ή σύσσωμης της Κυβέρνησης είναι αρκετή για να καθαρίσει η κοινωνία από τις αποκαλύψεις κυκλωμάτων που εμπλέκουν ακόμα και προσφυγόπουλα σε σεξουαλική εκμετάλλευση.
Ξέρουμε όμως περίτρανα και αναντίρρητα πως, τη στιγμή αυτή, οι ηθοποιοί είμαστε μόνοι μας και αβοήθητοι.
Και για αυτό, μόνοι μας, αλληλέγγυοι και δυνατοί θα συνεχίσουμε. Για ένα καλύτερο μέλλον στο θέατρο, τον κινηματογράφο, την τηλεόραση, την μεταγλώττιση, τις δραματικές σχολές, τον Πολιτισμό και την κοινωνία γενικότερα.
Ώστε, κάποτε επιτέλους, να μην μένει καμία μόνη και κανένας μόνος».
