Πριν από λίγες μέρες έγινε γνωστό πως η Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων του Υπουργείου Υγείας, αφού αξιολόγησε λεπτομερώς τα πρόσφατα επιστημονικά δεδομένα που έχουν ανακοινωθεί, αποφάσισε ομόφωνα να εντάξει την κολχικίνη στο θεραπευτικό πρωτόκολλο για την αντιμετώπιση της νόσου COVID-19. Η έρευνα για την αποτελεσματικότητά της κολχικίνης ξεκίνησε από Έλληνες επιστήμονες κατά τη διάρκεια του πρώτου κύματος της πανδημίας και τα αποτελέσματα της μελέτης GRECCO-19 που δημοσιεύτηκαν ήταν πολύ ενθαρρυντικά. Ακολούθησε η μεγάλη καναδική μελέτη COLCORONA, με ελληνική συμμετοχή, τα προκαταρκτικά αποτελέσματα της οποίας ήταν εντυπωσιακά και οδήγησαν τους ειδικούς να δώσουν το “πράσινο φως” για τη χορήγησή της σε ασθενείς με κορονοϊό στη χώρα μας.

O ομότιμος καθηγητής Καρδιολογίας του ΕΚΠΑ και επιβλέπων ερευνητής της GRECCO-19 Χριστόδουλος Στεφανάδης μίλησε στον Realfm 97,8, στην εκπομπή του Γιώργου Ντουδεσκέα και της Στεφανίας Κασίμη, και εξήγησε τι είναι η κολχικίνη, πώς βοηθά στη μάχη κατά του κορονοϊού και σε ποιους πρέπει να χορηγείται.

Tι είναι η κολχικίνη;

Είναι ένα πολύ παλιό φάρμακο, 100 ετών. Ένα φάρμακο το οποίο είναι διαδεδομένο για τη θεραπεία διαφόρων φλεγμονωδών παθήσεων που κύριο στοιχείο τους είναι η φλεγμονή, π.χ. μεσογειακός πυρετός, ουρική αρθρίτιδα (γνωστή και ως “ποδάγρα”), περικαρδίτιδες, ακόμη και έμφραγμα του μυοκαρδίου, ρευματοπάθειες. Όπως λέει ο κ. Στεφανάδης, χορηγείται με επιτυχία σε ασθενείς εδώ και δεκαετίες.

Πώς γεννήθηκε η ιδέα και τι προέκυψε από τις μελέτες;

“Ξέρουμε ότι σε αρκετά περιστατικά με κορονοϊό, η φλεγμονή είναι κυρίαρχο στοιχείο. Και αυτό που βλέπουμε με τους συνανθρώπους που μπαίνουν στις εντατικές, διασωληνώνονται και δυστυχώς πολλοί από αυτούς καταλήγουν, είναι μια ανεξέλεγκτη φλεγμονή που καταστρέφει τον πνεύμονα, την καρδιά και άλλα όργανα. Αυτό ήταν το σκεπτικό. Δηλαδή, ένα φάρμακο ισχυρό, με μοναδική αντιφλεγμονώδη δράση, γιατί να μην έχει δράση και σε αυτές τις καταστάσεις; Ξεκινήσαμε αυτή την έρευνα από τις αρχές του 2020, 26 ελληνικά κέντρα, από την Αθήνα και την Περιφέρεια. Κύριος ερευνητής ο καθηγητής Σπύρος Δευτεραίος, επιβλέπων ερευνητής εγώ και συμμετείχε ένας μεγάλος αριθμός πολύ γνωστών επιστημόνων, μεταξύ των οποίων και πολλοί που είναι μέλη της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων. Υπήρχε μια σοβαρή προσπάθεια, δεν ήταν μια μελέτη περιορισμένη σε ένα κέντρο” τονίζει ο κ. Στεφανάδης.

Η κολχικίνη δρα αντιφλεγμονωδώς, δηλαδή καταπολεμά τη φλεγμονή. Και αυτό, σύμφωνα με τον καθηγητή, φάνηκε και στις βιοχημικές εξετάσεις των 105 ασθενών που συμμετείχαν στην ελληνική μελέτη. Δηλαδή οι δείκτες φλεγμονής επηρεάστηκαν προς τα κάτω λόγω της κολχικίνης, αλλά κυρίως ελήφθη υπόψη το κλινικό αποτέλεσμα, καθώς αυτοί οι ασθενείς πήγαιναν καλύτερα.

Η ελληνική μελέτη ήταν για νοσοκομειακούς ασθενείς, δηλαδή περιστατικά αρκετά σοβαρά. Έτσι γεννήθηκε η ιδέα να χρησιμοποιηθεί η κολχικίνη και ξεκίνησε από την Ελλάδα. “{Στη συνέχεια οι Καναδοί οργάνωσαν μια πολύ μεγάλη μελέτη με 6.000 ασθενείς. Σε 4.160 περιστατικά που ανέλυσαν -γιατί σταμάτησαν όταν είδαν τα θετικά αποτελέσματα – είδαν ότι η κολχικίνη σε εξωνοσοκομειακούς ασθενείς έχει εξαιρετικά θετικά αποτελέσματα: Μείωση της θνητότητας κατά 44%, μείωση της ανάγκης διασωλήνωσης κατά 50% και μείωση των εισαγωγών στα νοσοκομεία κατά 25% από αυτόν τον πληθυσμό. Πρώτη φορά βλέπουμε τέτοια δεδομένα σε φάρμακο για τον κορονοϊό. Γίνονται μεγάλες προσπάθειες κατά καιρούς, αλλά είναι το μόνο φάρμακο που δίνει τόσο καλά αποτελέσματα, βάσει της μεγάλης καναδικής, πολυκεντρικής, πολυεθνικής μελέτης” επισημαίνει ο επιβλέπων ερευνητής και καθηγητής καρδιολογίας.

Η χορήγηση κολχικίνης σημαίνει ότι έχουμε βρει φάρμακο για τον κορονοϊό;

“Δεν είναι ακριβώς φάρμακο που σκοτώνει τον ιό. Η κολχικίνη δρα στις επιπλοκές του ιού, δηλαδή στους ασθενείς που για άγνωστους λόγους επέρχεται αυτή η θύελλα της φλεγμονής που τους σκοτώνει στο τέλος. Δεν είναι ένα αντιβιοτικό που καταστρέφει τον ιό” εξηγεί, σημειώνοντας ότι αυτά τα αποτελέσματα έδωσαν το έναυσμα στην επιτροπή εμπειρογνωμόνων εκτάκτως να προτείνει την έγκρισή της, όπως και έγινε.

Πώς και σε ποιους θα χορηγείται;

Η κολχικίνη θα χορηγείται σε εξωνοσοκομειακούς ασθενείς με θετικό στον κορονοϊό μοριακό τεστ. Σύμφωνα με τον καθηγητή, θεραπεία με κολχικίνη θα λαμβάνουν ασθενείς ηλικίας μεγαλύτερης των 60 ετών, ανεξαρτήτως εάν έχουν υποκείμενα νοσήματα, εκτός αν υπάρχει κάποια σπάνια δυσανεξία στο φάρμακο που είναι πολύ λίγες οι περιπτώσεις αυτές. Θα χορηγείται επίσης σε ασθενείς ηλικίας 18-60 ετών με τουλάχιστον ένα υποκείμενο νόσημα που επιβαρύνει την πρόγνωση ή πυρετό μεγαλύτερο από 38οC. Για παράδειγμα μπορεί να χορηγηθεί σε έναν νέο ο οποίος όμως έχει σακχαρώδη διαβήτη, βαριά υπέρταση, καρδιοπάθειες, βρογχικό άσθμα, ή είναι πολύ παχύσαρκος. Η κολχικίνη θα δίνεται υπό τη μορφή χαπιού, αποκλειστικά με συνταγογράφηση. Δεν μπορεί κάποιος να πάει στο φαρμακείο να το πάρει. Το δίνει ο γιατρός με συνταγή και παρακολουθεί τον ασθενή μήπως εμφανίσει κάποια παρενέργεια.

Σε ποιες περιπτώσεις αντενδείκνυται η χορήγησή της;

“Σε όλα τα φάρμακα υπάρχουν άνθρωποι που έχουν δυσανεξία, δηλαδή δεν το δέχεται ο οργανισμός τους. Αυτό σημαίνει ότι αν πάρει κανείς μια δόση και εμφανίσει κάποιου είδους αλλεργική αντίδραση ή έντονη διάρροια, σταματάει. Αλλά είναι πολύ μικρός αυτός ο πληθυσμός που αποκλείεται. Επίσης όταν ένας ασθενής παίρνει ορισμένα αντιβιοτικά ή φάρμακα, πρέπει να κρίνει ο γιατρός αν είναι συμβατά με τη χορήγηση κολχικίνης. Γι’ αυτό δεν αρκεί να γράψει τη συνταγή ο γιατρός πρέπει να παρακολουθεί και τον ασθενή” υπογραμμίζει ο κ. Στεφανάδης.

Υπάρχουν επαρκείς ποσότητες;

“Καταρχήν δεν φτιάχνεται στην Ελλάδα, εισάγεται. Υπήρχαν ικανές ποσότητες, τώρα, με τις εξελίξεις, θα δούμε τι θα γίνει. Παράγεται όμως εύκολα – δεν είναι σαν τα εμβόλια ή άλλα δύσκολα φάρμακα – άρα φαντάζομαι ότι υπάρξει επαρκής παραγωγή” λέει ενώ αναδεικνύει το έτερο πλεονέκτημα της κολχικίνης που είναι η τιμή της. Τονίζει ότι είναι ένα πολύ φτηνό φάρμακο, ιδίως αν το συγκρίνουμε με το κόστος άλλων φαρμάκων, καθώς μια θεραπεία τριών εβδομάδων που απαιτείται στοιχίζει κάτω από 10 ευρώ. “Το ότι η κολχικίνη έχει αυτά τα αποτελέσματα που πιστεύω θα αποδειχθούν στην πράξη, φαντάζεστε πόσο ευνοϊκά δρα στην αποσυμφόρηση του συστήματος υγείας. Επομένως, είμαστε σε ένα καινούργιο πεδίο. Εμείς τώρα διοργανώνουμε νέα μελέτη να δούμε στην Ελλάδα τι θα γίνει. Θα μελετήσουμε αυτούς που θα τη λάβουν, όσους ασθενείς ενταχθούν σε αυτό το πρωτόκολλο θεραπείας” συμπληρώνει.

Αν κάποιος λαμβάνει κολχικίνη για άλλη πάθηση, μπορεί να βοηθά στην καταπολέμηση του κορονοϊού και να δρα προληπτικά;

Σύμφωνα με τον καθηγητή σίγουρη απάντηση δεν υπάρχει. “Πρέπει να το μελετήσει κανείς αυτό, δεν το γνωρίζουμε”, λέει.