«Θεού θέλοντος και καιρού επιτρέποντος», συνηθίζουμε να λέμε. Δεν είναι γνωστές οι βουλές του Αλλάχ, αλλά ο καιρός σίγουρα δεν έκανε χθες το χατίρι στον Ταγίπ Ερντογάν. Η προσεκτικά, εδώ και ημέρες παράσταση στην περίκλειστη πόλη της Αμμοχώστου, πνίγηκε στη βροχή.
Ο καιρός έδειχνε ότι το πικ νικ, που θα γινόταν στον υπαίθριο χώρο που είχε ετοιμαστεί, θα χάριζε μεγαλοπρεπείς εικόνες του Τούρκου ηγέτη στην κατακτημένη και λεηλατημένη πόλη. Ωστόσο μόλις ο Ταγίπ Ερντογάν μαζί με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη Ερσίν Τατάρ, έφτασαν στην Αμμόχωστο, άνοιξαν οι ουρανοί και στριμωγμένοι κάτω από τις ομπρέλες αναγκάστηκαν να βολευτούν σε ένα πρόχειρο κιόσκι μαζί με τις συζύγους τους.
Η καταιγίδα που ξέσπασε δεν άφησε τίποτα όρθιο. Ούτε τραπέζια ούτε καλά τοποθετημένα σερβίτσια, ούτε λουλούδια. Και σαν να μην έφτανε αυτό, έλλειπε και το κοινό. Σχεδόν κανένας Τουρκοκύπριος και ελάχιστοι Τούρκοι έποικοι, βρέθηκαν χθες στο Βαρώσι για να υποδεχθούν τον Τούρκο Πρόεδρο.
Πολλοί όμως ήταν οι πάνοπλοι στρατιώτες και αστυνομικοί που είχαν δημιουργήσει κλοιό ασφαλείας. Αρκετοί και οι δημοσιογράφοι, που μάλλον διασκέδασαν με την εξέλιξη του show που κατέληξε σε θλιβερό μονόπρακτο. Ο Πρόεδρος των Τούρκων Βετεράνων που βρισκόταν στην Αμμόχωστο δεν εκτίμησε καλά τις αντοχές των ερειπίων και έπεσε σε ένα λάκκο 2 μέτρων, για να καταλήξει στο νοσοκομείο με κατάγματα.
Ο Ταγίπ Ερντογάν μόλις έφτασε στην Αμμόχωστο δεν θέλησε να κάνει δηλώσεις, λέγοντας στους δημοσιογράφους πως θα απολαύσει τη θέα και θα μιλήσουν μετά. Ούτε τη θέα απόλαυσε, ούτε και μίλησε μετά με τους δημοσιογράφους οι οποίοι βρισκόντουσαν από νωρίς στον χώρο, ώστε να ελεγχθούν για λόγους ασφαλείας, ενώ εκτός από τη διαπίστευση χρειάζονταν και αρνητικό αποτέλεσμα μοριακής εξέτασης για κορωνοϊό.
Η κοινή συνέντευξη τύπου που είχε προγραμματιστεί πριν την αναχώρηση Ερντογάν το βράδυ από τη Κύπρο, ακυρώθηκε.
Μισοφέγγαρα στον ουρανό
Ο Ερντογάν πήγε χθες το μεσημέρι στη Κύπρο συνοδευόμενος από τη σύζυγό του Εμινέ, τον πρώην Πρόεδρο της τουρκικής Εθνοσυνέλευσης Ισμαήλ Καχραμάν, τον πρώην Πρωθυπουργό Μπιναλί Γιλντιρίμ, τον υπουργό Άμυνας Χουλουσί Ακάρ και τον Υπουργό Επικοινωνίας Φαχρετίν Αλτούγ. Νωρίτερα με άλλο αεροσκάφος είχε φτάσει και ο πρόεδρος του ΜΗΡ, Ντεβλέτ Μπαχτσελί.
Ο υπουργός εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου βρισκόταν από την περασμένη Παρασκευή στη Κύπρο, καθώς είχε αναλάβει ρόλο τελετάρχη και επιθεώρησε τις προετοιμασίες. Τον Ερντογάν υποδέχθηκε στο παράνομο αεροδρόμιο της Τύμπου ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Ερσίν Τατάρ με κόκκινα χαλιά μπάντες και στρατιωτικά αγήματα.
Στη συνέχεια κατέθεσαν μαζί στεφάνι στο μνημείο του Κεμάλ Ατατούρκ στην κατεχόμενη Λευκωσία, ενώ στον ουρανό πετούσαν αεροσκάφη που σχημάτιζαν με καπνό την ημισέληνο. Ακολούθησε η στρατιωτική παρέλαση για την 37η επέτειο της ανακήρυξης του ψευδοκράτους στις 15 Νοεμβρίου 1983, από τον Ραούφ Ντενκτάς.
Ερντογάν και Τατάρ εγκαινίασαν επίσης ένα τζαμί και ένα νοσοκομείο για τον κορωνοϊό που χτίστηκαν με έξοδα του τουρκικού κράτους. Σε όλα τα σημεία από τα οποία διήλθε ο Τούρκος Πρόεδρος και η συνοδεία του βρισκόντουσαν ελεύθεροι σκοπευτές και οπλισμένοι αστυνομικοί του ψευδοκράτους, ενώ συνεχώς υπερίπταντο ελικόπτερα. Ακόμα και όταν πήγαν στην Αμμόχωστο στη θάλασσα μπροστά από την Αμμόχωστο πραγματοποιούσε περιπολία τουρκική φρεγάτα.
Στα λεηλατημένα κτήρια της Αμμοχώστου, είχαν μπει «φερετζέδες» και είχαν καλυφθεί με τεράστιες σημαίες της Τουρκίας και του ψευδοκράτους. Επίσης είχαν τοποθετηθεί ραντάρ και κλειστά κυκλώματα ασφαλείας με κάμερες ώστε να ελέγχονται τα πάντα. Ύστερα όμως ήρθε η βροχή…
Για την ιστορία να αναφερθεί ότι το μενού του πικ νικ ήταν γύρος με σεφταλί (κυπριακό σουτζουκάκι), μπουρέκια και κεφτέ πληγούρι, ενώ για επιδόρπιο προσφέρθηκε κατιμέρι, μπακλαβάς και μπακλαβάς με φυστίκι.
Στους δρόμους της Λευκωσίας και της Αμμοχώστου Τουρκοκύπριοι που θεωρούν πρόκληση την επίσκεψη Ερντογάν πραγματοποίησαν εκδηλώσεις διαμαρτυρίας, παρά την απαγόρευση των κατοχικών αρχών. Κύριο σύνθημα «Η Αμμόχωστος δεν είναι για πικ νικ» και «Δημοκρατία, ελευθερία χωρίς παρεμβάσεις».
Χουβαρνταλίκια με ξένες περιουσίες
Σε δηλώσεις που έκαναν στην Αμμόχωστο κάτω από το πρόχειρο κιόσκι και τις ομπρέλες που κρατούσαν οι σωματοφύλακες τους ο Ταγίπ Ερντογάν και ο Ερσίν Τατάρ κάλεσαν τους νόμιμους κατοίκους να επιστρέψουν στην πόλη. Θα ήθελαν να είναι διαφορετικά τα πράγματα, καθώς τις προηγούμενες ημέρες είχαν προσεγγιστεί Ελληνοκύπριοι που διαθέτουν μεγάλες περιουσίες στην Αμμόχωστο, να παραστούν στο πικ νικ και να παραλάβουν τα κλειδιά των περιουσιών τους από τον Ερντογάν. Το εγχείρημα ωστόσο στέφθηκε με πλήρη αποτυχία.
Ο Ερσίν Τατάρ, έχοντας δίπλα του τον Ερντογάν είπε πως οι Ελληνοκύπριοι «γείτονες», μπορούν να διεκδικήσουν την επιστροφή των περιουσιών τους. Ο Ερντογάν εξέφρασε λύπη λέγοντας πως «αυτή η ομορφιά που είδα, έμενε μακριά από το κοινό τόσα χρόνια».
Ο Ερσίν Τατάρ είπε ότι είναι έτοιμοι να ανοίξουν και το μέρος του Βαρωσιού που είναι κλειστό, προσθέτοντας ότι στο πλαίσιο του πάρε δώσε, η περιφραγμένη πόλη της Αμμοχώστου περιλαμβάνονταν σε διάφορες προτάσεις, και σε σχέση με το θέμα των απευθείας πτήσεων, αλλά όλες απορρίφθηκαν από την ελληνοκυπριακή πλευρά.
Γι αυτό, είπε, θεωρήσαμε ότι πλέον πρέπει να δοθεί το δικαίωμα στους παλιούς ιδιοκτήτες, μέσω της «επιτροπής ακίνητης περιουσίας» να αποκτήσουν τις εδώ περιουσίες τους. Αυτό το θέμα, πρόσθεσε, το συζήτησαν πρώτα εσωτερικά και αφού πήραν και τη στήριξη του Τούρκου Προέδρου και της τουρκικής κυβέρνησης, προχώρησαν στο βήμα. Αυτό το βήμα, είπε, είναι ένα ανθρώπινο βήμα, θα συμβάλει στην ανάπτυξη αυτής της όμορφης περιοχής και «το κάναμε για την αποκατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».
Ο Ταγίπ Ερντογάν είπε πως αφού είδε την κλειστή περιοχή του Βαρωσίου, «είναι να προβληματίζεται κανείς γιατί, ως βορράς και ως νότος, αυτά τα μέρη με όλη αυτή την ομορφιά κρατήθηκαν μακριά από τον κόσμο;» Επανέλαβε ότι και οι Ελληνοκύπριοι μέσω της «επιτροπής ακίνητης περιουσίας» θα μπορέσουν να αποκτήσουν τις περιουσίες τους στο Βαρώσι και αφού γίνει αυτό, «το θέμα εδώ θα λυθεί».
Είπαμε να κάνουμε ένα βήμα, να διανύσουμε μια απόσταση, γιατί η διεθνής κοινότητα ποτέ δεν έλαβε υπόψιν στον δίκαιο διαμοιρασμό το ψευδοκράτος, ανέφερε ο Τούρκος Πρόεδρος λέγοντας πως μετά το δημοψήφισμα του 2004 και παρά τις προειδοποιήσεις, η ΕΕ έκανε μέλη της την «νότια Κύπρο» και άφησε την «βόρεια Κύπρο» στην απομόνωση.
Ως άτομο που συμμετείχα σε εκείνες τις συνομιλίες, συνέχισε ο Ερντογάν αναφερόμενος στην περίοδο των διαπραγματεύσεων επί του σχεδίου Ανάν, «δεν είναι εύκολο να χωνέψεις την αδικία που έγινε στην τδβκ (ψευδοκράτος). Πλέον, πρέπει να κόψουμε εμείς, τον ομφάλιο λώρο».
Μια νέα διαδικασία ξεκίνησε πλέον με ταχύτητα, με την εργασία που έχει γίνει στο Βαρώσι, πρόσθεσε ο Ερντογάν υποστηρίζοντας ότι είναι ξεκάθαρο ποιοι είναι οι πραγματικοί ιδιοκτήτες της περιοχής εδώ «και περιμένουν την ημέρα που θα τους συναντήσουν». Μιλώντας για πραγματικούς ιδιοκτήτες αναφερόταν σύμφωνα με πληροφορίες στο ίδρυμα των τουρκικών βακουφίων ΕΒΚΑΦ.
Μόνη λύση τα δύο κράτη
Ετοιμότητα να παραστεί στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων «με νέα μοντέλα λύσης» και με αναφορά στην «κυριαρχική ισότητα» των δύο κρατών, εξέφρασε ο Τουρκοκύπριος ηγέτης, Ερσίν Τατάρ στην ομιλία του κατά την παρέλαση που έγινε χθες το μεσημέρι στην κατεχόμενη Λευκωσία.
Ο Τατάρ είπε ότι κατά τη συνάντηση που είχε με τον Τούρκο Πρόεδρο στο πρόσφατο ταξίδι του στην Άγκυρα μετά την εκλογή του, ο ίδιος ο Έρντογαν είχε υπογραμμίσει την ανάγκη για αλλαγή στις παραμέτρους των Ηνωμένων Εθνών, οι οποίες μέχρι σήμερα δεν μπόρεσαν να συμβάλουν στη λύση του Κυπριακού. Εξαιτίας της στάσης της εληνοκυπριακής πλευράς, συνέχισε, δεν κατέστη εφικτό να επιτευχθεί μια ομόσπονδη λύση στην Κύπρο και αυτό έχει διαφανεί με αυτά που βιώσαμε τα τελευταία 43 χρόνια.
«Θα πρέπει πλέον να τεθεί στο τραπέζι η λύση δυο κρατών στη βάση της κυρίαρχης πολιτικής ισότητας», είπε ο Ε. Τατάρ. «Πρέπει να επιτευχθεί μια συμφωνία στην Κύπρο στη βάση των υφιστάμενων πραγματικοτήτων, που είναι οι δύο λαοί και τα δύο κράτη. Είμαστε έτοιμοι να προχωρήσουμε στα αναγκαία βήματα χωρίς να κάνουμε υποχωρήσεις από τα δικαιώματα και την κυριαρχία μας, προκειμένου να αποτελέσει η Κύπρος παράδειγμα ειρήνης για την περιοχή και τον κόσμο».
Τέλος, αναφερόμενος στις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο, ο Τατάρ εξέφρασε την αποφασιστικότητα της τουρκοκυπριακής πλευράς να «διασφαλίσει τα δικαιώματά της όσον αφορά στους φυσικούς πόρους που βρίσκονται στη δική της υφαλοκρηπίδα.
Παραμένοντας δεσμευμένοι στις συμφωνίες που υπογράψαμε με τη Μητέρα Πατρίδα Τουρκία, είμαστε ευγνώμονες για την αποφασιστική στήριξη της. Οι στενοί δεσμοί της Γαλάζιας Πατρίδας με τη Μητέρα Πατρίδα, είναι μια πολύ σημαντική στρατηγική για τη διασφάλιση των εθνικών μας συμφερόντων στην Ανατολική Μεσόγειο και για την προστασία των νόμιμων δικαιωμάτων μας».
«Τι χαρά που τα γεωτρύπανα Φατίχ, Γιαβούζ και Κανουνί συνεχίζουν τις γεωτρήσεις τους. Θα ήθελα να επαναλάβω για μια ακόμη φορά, την πρόταση μας ως ‘τουρκική δημοκρατία βόρειας Κύπρου’ προς τους γείτονες μας στο νότο για συνεργασία, προκειμένου να μπορέσουμε να επωφεληθούμε από το φυσικό πλούτο που βρίσκεται στα πέριξ της Κύπρου, στη βάση της κυρίαρχης ισότητας.
Με αυτή την ευκαιρία, θέλω επίσης να υπογραμμίσω ξανά ότι καμιά προσπάθεια που γίνεται με στόχο να απομακρύνουν και να αφήσουν εκτός την ‘τουρκική δημοκρατία βόρειας Κύπρου’ και την Τουρκία από την περιοχή δεν μπορεί να πετύχει και να επαναλάβω ότι κανείς δεν μπορεί να παραβλέψει τα νόμιμα δικαιώματα μας».
Ο Τατάρ έκλεισε την ομιλία του με την έκφραση «Τι ευτυχία είναι να λες ότι είσαι Τούρκος».
Ο Ερντογάν στην ομιλία του είπε ότι 83 εκατομμύρια Τούρκων αδερφών γιορτάζουν με τους Τουρκοκύπριους την επέτειο ίδρυσης του ψευδοκράτους.
Προτεραιότητά μας, είπε, είναι να δώσουμε μια βιώσιμη λύση στο Κυπριακό με τρόπο που να διασφαλίζει τα νόμιμα δικαιώματα και την ασφάλεια του τουρκοκυπριακού «λαού», «Προσπαθήσαμε» ανέφερε «με καλή πίστη, αλλά η προσπάθεια ενός μέρους από μόνη της δεν αρκεί για να βρεθεί η λύση. Δεν έδωσαν την υποστήριξη που θα έπρεπε να είχαν δώσει στη Βόρεια Κύπρο».
Σήμερα στην Κύπρο, υποστήριξε, «υπάρχουν δύο χωριστοί λαοί, δύο χωριστά κράτη» και είπε ότι «μια λύση δύο κρατών πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο διαπραγματεύσεων βάσει της κυριαρχικής ισότητας». Προς αυτή την κατεύθυνση, είπε ο Τούρκος Πρόεδρος, ήταν και το αποτέλεσμα των τελευταίων «προεδρικών εκλογών», Δεν ανεχόμαστε πλέον παιχνίδια διπλωματίας, πρόσθεσε.
O Ερντογάν έστειλε χαιρετίσματα «στα αδέρφια μας στο Αζερμπαϊτζάν και ελπίζω, κ. πρόεδρε Έρσιν Τατάρ, μια επίσκεψη στο Αζερμπαϊτζάν το συντομότερο δυνατό, θα είναι ένα βήμα που θα μας φέρει σε μια πολύ διαφορετική κατάσταση».
Με ενότητα απάντηση στη πρόκληση
Ο κόσμος της Αμμοχώστου πρέπει να μείνει ενωμένος για να αποτραπούν τα νέα δεδομένα που προσπαθεί να επιβάλει η Τουρκία, δήλωσε χθες ο Δήμαρχος της κατεχόμενης πόλης Σίμος Ιωάννου.
Σε δηλώσεις ύστερα από έκτακτη συνεδρία του Δημοτικού Συμβουλίου Αμμοχώστου, που έγινε στο Πολιτιστικό Κέντρο του Δήμου με αφορμή την παράνομη επίσκεψη του Προέδρου της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν στην περίκλειστη περιοχή της Αμμοχώστου, ο κ. Ιωάννου ανέφερε ότι «βρισκόμαστε σήμερα ξανά σ’ αυτό το σημείο, λίγα μέτρα μακριά από την αγαπημένη μας πόλη» και πρόσθεσε πως οι λίγοι που μετέβησαν χθες στο οδόφραγμα αντιπροσωπεύουν τις «χιλιάδες Αμμοχωστιανούς και όλους τους Ελληνοκύπριους ακόμα και τους Τουρκοκύπριους, που αντιτίθενται σ’ αυτά τα άνομα σχέδια που ετοιμάζει ο Ερντογάν με την παρέα του μέσα στην πόλη».
Ο κ. Ιωάννου εξέφρασε την πεποίθηση ότι «αυτές οι ενέργειες που έχουν ξεκινήσει εδώ και ενάμιση χρόνο έχουν σκοπό, πρώτον να αλλάξουν την πορεία της λύσης του Κυπριακού για να επιβάλουν μία λύση δύο κρατών, και δεύτερον για να βάλουν μια τελική ταφόπλακα στο Κυπριακό, να καταλάβουν ή να εποικίσουν ολόκληρη την περίκλειστη περιοχή, την οποία είχαν εδώ και 46 χρόνια λεηλατήσει πλήρως».
Ο Δήμαρχος της κατεχόμενης πόλης εξέφρασε άγνοια για το τι ήθελε να δείξει ο Ταγίπ Ερντογάν με την πραγματοποίηση πικ – νικ στην Αμμόχωστο και διερωτήθηκε εάν θέλουν «να δείξουν τον πολιτισμό τους και τις λεηλασίες που έχουν κάνει πάνω σ’ αυτή τη πόλη, την οποία οι Αμμοχωστιανοί εδώ και ένα αιώνα έχουν χτίσει με πόνο, με τόση αγάπη και έγινε το στολίδι της Μεσογείου».
Να αποδείξουν, διερωτήθηκε ότι «δεν έχουν αφήσει τίποτε, ούτε τις κλειδαριές ούτε τίποτε και ο Ερντογάν κάνει πικ νικ σ’ αυτή την πόλη την οποία πιστεύουν ότι θα την κάνουν δική τους; Δεν ξεχνούν ότι αυτή η πόλη είναι μια συνέχεια 3,5 χιλιάδων χρόνων, την δόξαζε ο Τεύκρος, ο Ευαγόρας και ο Ονήσιλλος και πιστεύουμε ότι δεν θα χαθεί» ανέφερε.
Σίγουρα συνέχισε ο κ. Ιωάννου «έχει κάνει και η δική μας πλευρά πάρα πολλά λάθη για να φτάσουμε σ’ αυτό το σημείο, όμως πρέπει αυτή τη τελευταία στιγμή, στο και ένα, ο κόσμος της Αμμοχώστου να μείνει ενωμένος ούτως ώστε να αποτρέψουμε αυτά τα δεδομένα, τα οποία προσπαθούν να επιβάλουν. Ζητούμε από τον διεθνή παράγοντα ότι πρέπει η πίεση προς την Τουρκία να είναι πιο μεγάλη, πρέπει ο ΓΓ του ΟΗΕ να σταματήσει να είναι ουδέτερος, ειδικά πάνω στο θέμα της Αμμοχώστου, πρέπει να πουν στην Τουρκία ότι παραβιάζει σαφέστατα τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας».
Διπλωματικές διαμαρτυρίες
Ο Κύπριος υπουργός εξωτερικών Νίκος Χριστοδουλίδης πριν την επίσκεψη Ερντογάν συναντήθηκε με τη μόνιμη αντιπρόσωπο του ΓΓ του ΟΗΕ στη Κύπρο Ελίζαμπεθ Σπέχαρ, καταγγέλλοντας την παράνομη επίσκεψη του Τούρκου Προέδρου. Η κα Σπέχαρ ενημέρωσε τον Ν. Χριστοδουλίδη για τα διαβήματα που έκανε προς τον Τουρκοκύπριο ηγέτη Ερσίν Τατάρ, ο οποίος προσπαθεί να υποβαθμίσει το μέγεθος της πρόκλησης.
Ταυτόχρονα η Λευκωσία προχώρησε σε καταγγελίες στην έδρα του ΟΗΕ και στην ΕΕ.
Ο εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Πήτερ Στανό σε δήωση του ανέφερε ότι υπήρξε επικοινωνία με τις τουρκικές αρχές σε διάφορα επίπεδα και εκφράστηκαν οι ανησυχίες της ΕΕ για τις δράσεις στα Βαρώσια.
Πρωτόγνωρη πρόκληση
Ανακοίνωση της Προεδρίας της Κυπριακής Δημοκρατίας ανέφερε πως «η παρουσία του Προέδρου της Τουρκίας στους εορτασμούς για την 37η επέτειο της ανακήρυξης του ψευδοκράτους, αλλά και η επίσκεψη του στην περίκλειστη πόλη της Αμμοχώστου, αποτελούν μια χωρίς προηγούμενο πρόκληση και είναι σε πλήρη αντίθεση με τα ψηφίσματα 550 και 789 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ».
Στην ανακοίνωση σημειώνεται πως η παρουσία και επίσκεψη Ερντογάν «ταυτόχρονα, υπονομεύουν τις προσπάθειες του ΓΓ του ΟΗΕ να συγκαλέσει άτυπη πενταμερή και δεν συμβάλλουν στη δημιουργία ενός ευνοϊκού, θετικού κλίματος για επανέναρξη των συνομιλιών για επίλυση του Κυπριακού».
Την ίδια ώρα, σημειώνεται, οι ενέργειες αυτές προκαλούν το αίσθημα του συνόλου του κυπριακού λαού, και ειδικότερα των Αμμοχωστιανών.
«Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έχει καταγγείλει με επιστολές του τις ενέργειες της Τουρκίας και του παράνομου κατοχικού καθεστώτος, τόσο προς τον ΓΓ των Ηνωμένων Εθνών όσο και προς τους επικεφαλής των θεσμών της ΕΕ και σε αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων χωρών μελών της ΕΕ, ενώ οι προκλήσεις αυτές θα αποτελέσουν αντικείμενο συζήτησης στο επερχόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Δεκεμβρίου, όπου η ΕΕ αναμένεται να λάβει αποφάσεις για το μέλλον των ευρωτουρκικών σχέσεων”, καταλήγει η ανακοίνωση της προεδρίας της Κυπριακής Δημοκρατίας.
